Yet yinilo ebꞌyaꞌ iskuywom Komam Jesús iswiꞌ ixim trigo
6
Yet huneꞌ tzꞌayikal xewilal ekꞌ Komam Jesús yebꞌ ebꞌyaꞌ iskuywom yul huneꞌ nichꞌan bꞌeh xol ixim trigo.
Yinilo ebꞌyaꞌ hayebꞌ iswiꞌ ixim,
ischilnilo ebꞌyaꞌ ixim iskꞌuxuꞌ.
2 Isqꞌambꞌen hunteqꞌan ebꞌnaj fariseo tet ebꞌyaꞌ:
—¿Tzet yinh xin chexmunlahi,
cheyinilo tzet cheloh yinh huneꞌ tzꞌayik xewilal tiꞌ?
xhi ebꞌnaj.
3 Yalni Komam Jesús tet ebꞌnaj fariseo tuꞌ:
—¿Tom maxhto cheyil yul Yum Komam Dios yinh tzet yaqꞌle yaꞌ rey David hunel yu nhohchahilal yebꞌ ebꞌnaj tzujan yinta yaꞌ?
4 Okto yaꞌ yul Yatut Komam Dios,
yinikanh yaꞌ ixim pan aqꞌbꞌilxa tet Komam.
Yok yaꞌ iswahno ixim,
yaqꞌnipaxo yaꞌ ixim tet ebꞌnaj tzujan yintaj.
Yaj wal isley yaꞌ Moisés chala ta hanhkꞌanhe ebꞌyaꞌ sacerdote Israel chu iswahni ixim pan tuꞌ.
5 Wal xin Hanin Aqꞌbꞌilintijan texol yu Komam Dios,
chu walnihan yinh tzet cheyu yinh istzꞌayikal xewilal,
xhi Komam tet ebꞌnaj fariseo tuꞌ.
Yaqꞌ kawxo Komam Jesús huneꞌ naj kamnajilo isqꞌabꞌ
6 Yinh hunxa tzꞌayik xewilal,
okto Komam Jesús yul iscapilla ebꞌnaj Israel,
yichiko Komam iskuyni anma tuꞌ.
Ay xin huneꞌ naj kamnajilo iswatxꞌqꞌabꞌ ayikto xol anma tuꞌ.
7 Wal ebꞌnaj kuywawom yinh isley yaꞌ Moisés yebꞌ ebꞌnaj fariseo,
ayko ebꞌnaj yechmani ta chaqꞌ kawxo Komam isqꞌabꞌ naj yinh huneꞌ tzꞌayikal xewilal tuꞌ,
yuto choche ebꞌnaj ta chiꞌilchalo hunu tzet ye tuꞌ chiꞌok ismulo Komam,
kat yok ebꞌnaj aqꞌokꞌule yinh.
8 Yaj xin yohtaxa Komam tzet chꞌekꞌ yinh isnabꞌal ebꞌnaj,
yuxin yal Komam tet naj kamnajilo isqꞌabꞌ tuꞌ:
—Ahanhwanoj,
kat xin hawok linhno koxol tiꞌanh,
xhi Komam tet naj.
Yah linhno naj.
9 Lahwi tuꞌ xin,
yalni Komam Jesús tet ebꞌnaj:
—Ay huneꞌ tzet chinqꞌambꞌehan teyet,
¿bꞌaytet hunu chisje kowatxꞌen yinh istzꞌayik xewilal cheyabꞌe,
ham iskꞌulal mato istxꞌojal?
¿Chimyu jaqꞌni kawxo anma mato jaqꞌni kamoj?
xhi Komam tet ebꞌnaj.
10 Hayet lanhan yekꞌ tꞌanhtꞌon Komam yinh sat sunil anma tuꞌ,
yalni Komam tet naj kamnajilo isqꞌabꞌ tuꞌ:
—Toholbꞌanhelto haqꞌabꞌ,
xhi Komam.
Istoholbꞌanhenilto naj isqꞌabꞌ,
iswatxꞌikaniloj.
11 Yaj kaw tit ishowal ebꞌnaj kuywawom yinh ley yebꞌ ebꞌnaj fariseo tuꞌ yinh Komam.
Yichiko ebꞌnaj isqꞌambꞌen tet hunun tzet wal yuten ebꞌnaj Komam Jesús.
Issikꞌlelo Komam Jesús 12 (kabꞌlahonhwanh) ebꞌyaꞌ ok ischejabꞌoj
12 Yet hunel tuꞌ,
to Komam Jesús yinh istzalanil huneꞌ wonhan txahloj,
sunilbꞌal aqꞌbꞌal txahli Komam tet Komam Dios.
13 Haxa yet issajbꞌilo yinh hunxa tzꞌayik xin,
yawtenti Komam ebꞌyaꞌ iskuywom iskꞌatanh.
Xol ebꞌyaꞌ tuꞌ issikꞌilo Komam 12 (kabꞌlahonhwanh) ebꞌyaꞌ yu yok ischejabꞌo Komam yinh ismunil.
14 Hak tiꞌ isbꞌi hunun ebꞌyaꞌ hakaꞌ tiꞌ:
yaꞌ Simón,
Pedro yijkano isbꞌi yaꞌ yu Komam,
yaꞌ Andrés,
yuxhta yaꞌ Simón,
yaꞌ Jacobo yebꞌ yaꞌ Juan,
yaꞌ Felipe yebꞌ yaꞌ Bartolomé.
15 Yaꞌ Mateo yebꞌ yaꞌ Tomás,
yebꞌ yaꞌ Jacobo,
iskꞌahol icham Alfeo,
yaꞌ Simón ayiko yinh huneꞌ partido Cananista,
16 yebꞌ yaꞌ Judas,
iskꞌahol icham Jacoboa yebꞌ xin naj Judas Iscariote,
naj aniko Komam yul isqꞌabꞌ kamikal.
Discípulos Elegidos
Kuywa Komam Jesús yinh anma sat huneꞌ cheqꞌanh
17-18 Yet ispaxayti Komam Jesús yinh huneꞌ wonhan yebꞌ ebꞌyaꞌ chikuywi yintaj,
yayilo Komam sat huneꞌ cheqꞌanh.
Kaw tzetkꞌakano anma chitikꞌa kuywi yinta Komam kutxiko bꞌey tuꞌ.
Ay anma ispeto ismajul Judea yebꞌ yul konhobꞌ Jerusalén,
yebꞌpaxo anma ispeto istiꞌla haꞌ mar Mediterráneo yul ismajul Tiro,
yebꞌ yul ismajul Sidón.
Apni anma yabꞌeꞌ kuybꞌanile chal Komam yebꞌ xin apni yunhe yaqꞌni kawxo Komam makta ayko yabꞌil yinh,
yebꞌ xin makta chꞌekꞌyaꞌ yu naj matzwalil,
yu iskawxikanokanh yu Komam.
19 Sunil anma choche tzabꞌno Komam,
yuto hayet chistzabꞌni anma Komam chikawxikanokanh,
yuto ay yip Komam.
Anma kꞌul yet yebꞌ anma mach kꞌulo yet
20 Istꞌanhxito Komam Jesús yinh ebꞌyaꞌ chikuywi yinta tuꞌ,
yalni Komam hakaꞌ tiꞌ:
«Saqꞌal heyet hex mebꞌaꞌ hex tiꞌ,
yuto ayko Komam Dios yipo heyanma,
yuxin heyet heyok yul isqꞌabꞌ Komam.
21 »Saqꞌal heyet hex chexnhohchahi,
yuto chꞌaqꞌlaxo noho hekꞌul.
Saqꞌal heyet hex chexoqꞌi,
yuto chechabꞌ tzalahilal.
22 »Kaw saqꞌal heyet,
yet chexisyahni anma wuhan,
yebꞌpaxo yet chexistzumbꞌenilo anma xol,
yebꞌ yet chexbꞌuchlax yu anma,
yebꞌ yet chexhal-lax machiswalilal yuto tzujan hex wintajan,
Hanin Aqꞌbꞌilintijan texol yu Komam Dios.
23 Ta hak tuꞌ chexutelaxi tzalahanhwe sikꞌlebꞌil yuto chꞌaqꞌlax ispaj teyet bꞌey satkanh bꞌay ay Komam.
Hakaꞌ chexutelax tuꞌ,
hak tuꞌ utelax ebꞌnaj ischejabꞌ Komam Dios yet payat yu yichmam anma tiꞌ.b
24 »Wal hex qꞌalom hex tiꞌ,
¡kaw kꞌanchꞌan hex!
yuto xakextzalahi.
25 »Wal hex nohna hekꞌul tinanh,
¡kaw kꞌanchꞌan hex!
yuto chul huneꞌ tiempohal bꞌay cheyaqꞌle wahil.
Haxa hex chextzebꞌi tinanh,
¡kaw kꞌanchꞌan hex!
Yuto chexoqꞌo yu bꞌiskꞌulal.
26 »¡Kꞌanchꞌan hex,
hex chꞌalaxiko hewinajil,
yuto kꞌul chihal-lax teyinh tinanh!
Hak tuꞌ hal-lax yinh ebꞌnaj leqꞌtiꞌwom isbꞌaliko isbꞌa ischejabꞌo Komam Dios yet payat,»
xhi Komam.
Las Bienaventuranzas
Xahan chijil makta chichiwa iskꞌul jinh
27 Yalnipaxo Komam Jesús:
«Chiwalan teyet makex lanhan heyabꞌen tzet chiwaltiꞌan,
kꞌulchꞌan cheyute heyanma yinh anma chichiwa iskꞌul teyinh.
Kꞌul cheyute hebꞌa yinh mak chꞌuteniko ekꞌnajilal teyinh.
28 Qꞌanwe iskꞌulal Komam Dios yibꞌanh makta chextzꞌaktiꞌnheni,
kat hetxahlipaxo yinh anma chibꞌuchwa teyinh.
29 Ta ay mak chipaqꞌnilto hesat,
meltzowepaxto qꞌaxepxa tet.
Ta ay mak chitziknilo hechumpa,
matzet cheyala ta chipaxto hekamixh.
30 Ta ay mak chiqꞌanni hunu tzet ye tuꞌ teyet,
aqꞌwe tet.
Ta ay mak chiꞌinilo hunu tzet ye tuꞌ teyet,
mach cheqꞌan meltzoho tet.
31 Ta cheyoche kꞌulchꞌan chute isbꞌa anma teyinh,
hex bꞌabꞌel kꞌul cheyute hebꞌa yinh anma tuꞌ.
32 »Tato hanhkꞌanhe anma xahan chexilni,
haꞌnhe xahan cheyilpaxoj,
¿chimilchalo iskꞌulal Komam teyinh hakaꞌ tuꞌ?
¡Machoj!
Yuto haꞌ anma txꞌoj yekoj,
hak tuꞌ chisbꞌeybꞌalnhe.
33 Ta hanhkꞌanhe anma kꞌul iskꞌul teyinh,
haꞌ bꞌay kꞌul cheyutepaxo hebꞌa,
¿bꞌaytet iskꞌulal hekꞌul hakaꞌ tuꞌ?
Yuto hak tuꞌ chute isbꞌa anma mach tꞌinhano yekoj.
34 Ta hanhechꞌan tet anma chꞌaqꞌni ispaj selel teyet,
hanhechꞌan bꞌay cheyaqꞌa,
¿bꞌay ay iskꞌulal hekꞌul hakaꞌ tuꞌ?
Yuto hak tuꞌ chutepaxo anma mach ohtanheho Komam Dios,
chechma ispaj selel tzet chaqꞌa.
35 Yajaꞌ chiwalan teyet,
xahan cheyil anma ayko ishowal teyinh.
Kꞌul cheyute hekꞌul yebꞌ xin cheyaqꞌ tzet ye tuꞌ kꞌamil tet anma tuꞌ,
yajaꞌ mach cheyechma yaqꞌlax iskꞌambꞌanil teyet.
Ta hak tuꞌ cheyute,
kaw tzetkꞌa ispaj chechah tet Komam Dios,
hak tuꞌ xin chu heyenilo tato kaw yuninalxa Komam Dios heyehi,
Komam kaw aykano yip,
yuto kꞌul iskꞌul Komam yinh anma mulum yebꞌ xin yinh anma mach chꞌaqꞌni yuchꞌandios tet.
36 Tzꞌayojabꞌ hekꞌul yinh heyet anmahil,
hakaꞌ istzꞌay iskꞌul Komam ay yul satkanh teyinh,»
xhi Komam.
Sermón en el Monte
Mach komono chonhok jilaꞌ tzet ye hunu jet anmahil
37 Yalnipaxo Komam Jesús:
«Mach komono chexok heyilaꞌ tzet ye hunu heyet anmahil,
haxinwal mach chiꞌokpaxo Komam Dios yilaꞌ tzet heyehi.
Mach chetzꞌaktiꞌnhe anma,
haxinwal mach chexistzꞌaktiꞌnhepaxo Komam.
Aqꞌwe nimankꞌulal yinh ismul heyet anmahil haxinwal chaqꞌpaxo Komam Dios nimankꞌulal yinh hemul.
38 Aqꞌwe tet heyet anmahil.
Ta hak tuꞌ cheyute,
chaqꞌpaxo Komam Dios huneꞌ ismalil kaw kꞌul teyet,
kaw nohnaj,
kaw chitinhlaxi masan chimaltoj.
Ta hak tuꞌ cheyute heyaqꞌni tet heyet anmahil,
hak tuꞌ chiyute yaqꞌnipaxo Komam Dios teyet,»
xhi Komam.
39 Yanipaxiko Komam huneꞌ yechel tiꞌ:
«Qꞌinalo ta ay hunu naj mutzꞌan sat,
¿tom chu isxeknikꞌo naj hunuxa naj mutzꞌan sat?
¡Machoj!
Chisnhikꞌleto isbꞌa ebꞌnaj iskawanhil yul xabꞌ.
40 »Hak tuꞌ xin machi hunu naj lanhanto iskuywi chipalkꞌonna yibꞌanh naj chikuywa tuꞌ.
Hayet xalahwi iskuywi naj,
wal tuꞌ lahanxa chꞌeliko naj yebꞌ naj chikuywa tuꞌ.
41 »Yebꞌpaxo qꞌinalo ta ay hunu hawuxhta ayikto isqꞌal teꞌ chꞌim yul sat,
wal hachpaxo xin,
aypaxikto hunu teꞌ patzabꞌ yul hasat,
ta mach chawilti te teꞌ ayikto yul hasat tuꞌ,
¿haꞌ tom xin huneꞌ isqꞌal teꞌ chꞌim ayikto yul sat huneꞌ hawuxhta tuꞌ,
chu hawiniltij?
¡Machoj!
42 Yaj ta mach chawilti teꞌ patzabꞌ ayikto yul isbꞌaqꞌ hasat,
¿chimyu hawalni tet hawuxhtaj:
“Wiqꞌakaniltijan isqꞌal teꞌ chꞌim ayikto yul isbꞌaqꞌ hasat,”
tom kachi?
Ta hak tuꞌ chawute ¡leqꞌtiꞌ hach!
Wal xin,
ikanilti teꞌ patzabꞌ yul hasat bꞌabꞌel,
haxinwal chu hawinilti isqꞌalemal teꞌ chꞌim ayikto yul isbꞌaqꞌ sat hawuxhta tuꞌ,»
xhi Komam.
Haꞌ sat te teꞌ chalniloj tzet teꞌal teꞌ, ta kꞌul teꞌ maka machoj
43 Yalnipaxo Komam Jesús:
«Haꞌ te teꞌ kaw kꞌul,
machi hunu sat teꞌ machiswalil chaqꞌa.
Hakpax tuꞌ te teꞌ maxhtikꞌa kꞌuloj,
machi hunu sat teꞌ kꞌul chaqꞌa.
44 Yu sat te teꞌ chiyaqꞌa,
yuxinto chikotxumilo tzet teꞌal teꞌ.
Qꞌinalo teꞌ txꞌix tinanh,
¿tom higo sat teꞌ chaqꞌa?
¡Machoj!
Hakaꞌpaxo teꞌ uva,
mach chu yaqꞌni teꞌ sat teꞌ txꞌix.
45 Haꞌ anma kꞌul,
kꞌul kꞌuwan yul yanma yuxin kꞌul tzet chala.
Walpaxo anma txꞌoj,
txꞌoj kꞌuwan yul yanma,
yuxin txꞌoj tzet chala.
Hak tuꞌ xin,
haꞌ tzet kꞌuwan yul yanma haꞌ chiyala,»
xhi Komam.
Yechel xeꞌ kabꞌebꞌ teꞌ nha
46 Yalnipaxo Komam Jesús tet anma tuꞌ:
«¿Tzet yinh cheyal winhan,
“Mamin,
Mamin,”
kexchi,
yajaꞌ mach cheyijepaxo tzet chiwalan?
47 Tinanh xin chiwalan teyet yinh mak chꞌabꞌen tzet chiwalan,
kat isyijeni.
48 Lahan mak tuꞌ hakaꞌ huneꞌ naj iswatxꞌekanh yatut,
isqꞌajahti naj txꞌotxꞌ masanto chaloti chꞌen chꞌen yu naj,
yanayo naj xeꞌ teꞌ nha tuꞌ.
Lahwi yah teꞌ xin,
istit huneꞌ niman nhabꞌ,
yapni elomaꞌ yich teꞌ,
yajaꞌ maxhtikꞌa lowto yich teꞌ yu haꞌ,
yebꞌ xin maxhtikꞌa bꞌili teꞌ,
yuto kaw kꞌul yehayto xeꞌ teꞌ yibꞌanh chꞌen.
49 Yajaꞌ mak chꞌabꞌen tzet chiwalan,
mach chisyijepaxoj,
lahan hakaꞌ huneꞌ naj yibꞌanhnhe txꞌotxꞌ yichekanh islokꞌal yatut,
mach nahato yayto isxeꞌal yatut yul txꞌotxꞌ.
Haxa yaqꞌni huneꞌ niman nhabꞌ xin,
yapni haꞌ elomaꞌ ismaqꞌnoko isbꞌa yich teꞌ,
yaykꞌay teꞌ,
yuchkꞌakanto teꞌ xin,»
xhi Komam tet anma tuꞌ.