DEUTERONOMIO
Ishowebꞌ hum tzꞌibꞌnhebꞌil yu yaꞌ Moisés
Isnahti yaꞌ Moisés tzet yalte Komam Dios tet anma Israel bꞌey Horeb
1
Haꞌ hunteqꞌan tzotiꞌ tiꞌ yal yaꞌ Moisés tet anma Israel bꞌey isqꞌaxebꞌikꞌto haꞌ Jordán, bꞌey txꞌotxꞌ desierto, bꞌey txꞌotxꞌ Arabá, satakꞌti haꞌ Kajinh Mar, iskawilal ej konhobꞌ Parán yebꞌ Tofel yebꞌ Labán yebꞌ Hazerot yebꞌ Dizahab. 2 11 (Hunlanhebꞌ) tzꞌayik bꞌel yinh witz Horeb masanta chiꞌapni bꞌey Cades-barnea, yul isbꞌehal witz Seir.a 3 Hayet ayxako yinh 40 (kawinaj) habꞌil yel konhobꞌ Israel bꞌey Egipto yinh 11 (ishunlanhebꞌ) ixahaw yinh bꞌabꞌel tzꞌayik, yalni yaꞌ Moisés tet anma Israel sunil tzet yal Komam ta yilal chisyije anma Israel. 4 Yal yaꞌ Moisés hunteqꞌan tiꞌ tzujaniloxa yet isqꞌoji ebꞌnaj Israel yinh naj Sehón, isreyal ebꞌnaj amorreo, ay bꞌey Hesbón; yebꞌ yet lahwi isqꞌoji ebꞌnaj Israel yinh naj Og, isreyal txꞌotxꞌ Basán; ay bꞌey Astarot yul ismajul Edrei. 5 Bꞌey isqꞌaxebꞌikꞌto haꞌ Jordán, bꞌey txꞌotxꞌ Moab, haꞌ bꞌey tuꞌ ok yaꞌ Moisés yaqꞌaꞌ hunteqꞌan kuybꞌanile tiꞌ tet anma Israel, yalni yaꞌ hakaꞌ tiꞌ:
6 «Haꞌ Komam Dios Jahawil, koDiosal, tzotel jet bꞌey witz Horeb, yet yalni hakaꞌ tiꞌ: “Kaw txꞌiꞌalxa tzꞌayik chexekꞌ bꞌey huneꞌ witz tiꞌ; 7 wal tinanh, iwekanh heqꞌuybꞌe kat heto bꞌey chewal txꞌotxꞌ bꞌay ay ebꞌnaj amorreo, yebꞌ bꞌey sunil yul ismajul istxꞌotxꞌ ebꞌnaj; bꞌey Arabá, bꞌey witzlaj, yebꞌ bꞌey ej akꞌal, bꞌey Neguev, yebꞌ bꞌey istiꞌ haꞌ mar, yebꞌ bꞌey istxꞌotxꞌ ebꞌnaj cananeo, yebꞌ bꞌey Líbano masanta bꞌey haꞌ niman Éufrates. 8 Yuto xawaqꞌan txꞌotxꞌ yul heqꞌabꞌ, asiꞌwej kat heyehayo sat txꞌotxꞌ, hanin Yahawintiꞌan walan tato chiwaqꞌan tet heyichmam, haꞌ ton yaꞌ Abraham, yaꞌ Isaac yebꞌ yaꞌ Jacob yebꞌ ej yuninal yuninal ebꞌyaꞌ,” xhi Komam jet bꞌey Horeb.
Yet issaylaxiko ebꞌnaj juez
9 »Yinh huneꞌ tiempo tuꞌ, walan tet hemam hakaꞌ tiꞌ: “Hanintiꞌan inchukilan, matxa chinqꞌojihan kexwilnihan. 10 Kaw hantaxakano heyuninal xayaqꞌ Komam Dios Jahawil, kaw nime konhobꞌ hexxa, lahan hebꞌisil hakaꞌ txꞌumel ay satkanh. 11 ¡Haꞌojabꞌ Komam Dios Jahawil isDiosal ebꞌnaj jichmam chiꞌaqꞌni hayebꞌoxa mil hebꞌisil sata hebꞌisil tinanh, kat yanayo iskꞌulal teyibꞌanh hakaꞌtikꞌa yu yaltenkanoj! 12 Tato inchukilan, ¿tzet chu inqꞌojihan kexwilnihan tet heyaꞌtajil? ¿Tzet chu kexinwatxꞌenilojan yalanh heyijatz? ¿Tzet chu kexwaqꞌni techahojan tet ej howal chiꞌah texol? Wal xin ta inchukilan mach chu istecha wuhan. 13 Yuxin xol hunun majan hex Israel hex tiꞌ, chesayilo ebꞌnaj winaj kaw ay isnabꞌal, yebꞌ itzꞌat iswiꞌ yebꞌ ayxa ishelanil yijbꞌali, kat wanikojan ebꞌnaj yahawilo teyinh,” kinchihan tet hemam.
14 »Hetaqꞌwi wetan hakaꞌ tiꞌ: “Kꞌul hakaꞌ hawalni tiꞌ,” kexchi.
15 »Hak tuꞌ yu insikꞌnilojan xol hunun majan ebꞌnaj Israel tiꞌ, ebꞌnaj winaj kaw ay ishelanil yebꞌ niman yelapnoj, waqꞌnihan yip ebꞌnaj kexyijbꞌani. Ay ebꞌnaj wakojan yahawilo yinh mil anma, ay ebꞌnaj wakojan yahawilo yinh 100 (hokꞌal) anma, aypaxo ebꞌnaj wakojan yahawilo yinh 50 (lahonhebꞌ yoxkꞌal) anma, aypaxo ebꞌnaj ok yahawilo yinh 10 (lahonhwanh) anma; aypaxo ebꞌnaj wakojan yahawilo yinh hunun majan hex Israel hex tiꞌ. 16 Waqꞌnikanojan chejbꞌanile tet ebꞌnaj juez tuꞌ hakaꞌ tiꞌ: “Watxꞌewelo tzet choche heyet konhobꞌ, haꞌ xin istoholal chewatxꞌe yinh heyet konhobꞌ, yebꞌpaxo yinh anma nan konhobꞌal ay texol. 17 Hayet chewatxꞌenilo hunu isyaꞌtajil, mach cheyako hebꞌa yinh hunu maka; lahan cheyute hekꞌul hechahni anma komontanhe yebꞌ anma nime winaj. Machi hunu mak tet chexxiwi yuto haꞌ Komam Dios chiwatxꞌeniloj ej isyaꞌtajil, mach heyetoj. Yajaꞌ tato ay hunu tzet mach chexqꞌoji hewatxꞌenayoj cheyiti wetan, yunhe inwatxꞌenilojan,” kinchihan.
18 »Yinh huneꞌ tiempohal tuꞌ, kaw walkanojan tet ebꞌnaj yinh sunil tzet yilal iswatxꞌen ebꞌnaj.
Ebꞌnaj Kabꞌlahonhwanh bꞌey ilno txꞌo txꞌotxꞌ
19 »Hayet jel bꞌey Horeb, kotꞌinhbꞌanto kotoh bꞌey chewal txꞌotxꞌ bꞌay ay ebꞌnaj amorreo, kotohi hakaꞌtikꞌa yu yalni Komam Jahawil koDiosal, jekꞌ sat txꞌotxꞌ niman desierto kaw aykano ismay, hex xin kaw hex heyila, japnikano bꞌey Cades-barnea. 20 Haꞌ bꞌey tuꞌ xin walan teyet hakaꞌ tiꞌ: “Makonhhul bꞌey chewal txꞌotxꞌ bꞌay ay ebꞌnaj amorreo, haꞌ ton txꞌotxꞌ tiꞌ chiyaqꞌ Komam Jahawil koDiosal jet. 21 Haꞌ Komam Jahawil chꞌaqꞌnikano txꞌotxꞌ jet; yuxin asiꞌwej majwelo txꞌotxꞌ, kat heyehayo sat txꞌotxꞌ, hakaꞌtikꞌa yu yalni Komam Jahawil, isDiosal ebꞌnaj jichmam. Mach chexxiwi yebꞌ mach chikabꞌkon hekꞌul,” kinchihan teyet. 22 Yajaꞌ kexhul inkꞌatanhan, heyalni hakaꞌ tiꞌ: “Kaw kꞌulmi tato chibꞌabꞌito haywanho ebꞌnaj, kat yilni ebꞌnaj tzet jilni txꞌotxꞌ, lahwi tuꞌ kat ismeltzo ebꞌnaj yalno jet tzet bꞌehal bꞌay kaw kotohi yebꞌ tzet konhobꞌal bꞌay chonhapni,” kexchi.
23 »Haꞌ tzet heyal tuꞌ, kaw inchah wabꞌehan, hak tuꞌ yu insaynilojan 12 (kabꞌlahonhwanh) ebꞌnaj texol, hunun ebꞌnaj xol hunun majan hex. 24 Lahwi tuꞌ, isto ebꞌnaj yul ismajul txꞌotxꞌ chewal txꞌotxꞌ, yapni ebꞌnaj bꞌey akꞌal Escol, yekꞌ ebꞌnaj sunil yul ismajul txꞌotxꞌ. 25 Yinilo ebꞌnaj sat teꞌ lobꞌehal ay bꞌey tuꞌ, yiniti ebꞌnaj teꞌ jet, yalni ebꞌnaj jet hakaꞌ tiꞌ: “Haꞌ txꞌo txꞌotxꞌ chaqꞌ Komam Jahawil koDiosal jet, kaw kꞌulkano txꞌotxꞌ sikꞌlebꞌil,” xhi ebꞌnaj. 26 Yajaꞌ hex tiꞌ, mach chejetoj, wal xin kexok hemanhkꞌo chejbꞌanile yaqꞌ Komam jet, 27 heyokpaxo bꞌuchwal yul heyatut watxꞌebꞌil yinh qꞌap qꞌap, heyalni hakaꞌ tiꞌ: “Wal Komam Dios mach chonhyoche Komam, yuto konhyilo sat txꞌotxꞌ Egipto yunhe konhyaniko yul isqꞌabꞌ ebꞌnaj amorreo, kat konhistanhtzenilo ebꞌnaj. 28 Tinanh xin, ¿bꞌay kaw kotokoj? Ebꞌnaj jet konhobꞌ yal ebꞌnaj tato ebꞌnaj winaj ay bꞌey tuꞌ kaw aykano yip ebꞌnaj, yebꞌ kaw nimej istel, kaw nimejkano iskonhobꞌ ebꞌnaj hoybꞌil yu kꞌubꞌ, kaw xin nahat yekanh. Yilnipaxo ebꞌnaj hunteqꞌan ebꞌnaj titna yinh naj Anac,b ebꞌnaj iskꞌahol naj Anac tuꞌ, kaw nime istel ebꞌnaj. Yu sunil tzet yal ebꞌnaj tuꞌ, yuxin kabꞌkonkanh kokꞌulanh,” kexchi.
29 »Walnihan teyet hakaꞌ tiꞌ: “Mach chikabꞌkon hekꞌul, mach chexxiw tet ebꞌnaj. 30 Haꞌ Komam Dios Jahawil koDiosal chibꞌabꞌi kosataj, haꞌ Komam chiꞌaqꞌni howal koseleloj hakaꞌ yu heyilni tzet iswatxꞌe Komam jinh bꞌey Egipto, 31 yebꞌ bꞌey txꞌotxꞌ desierto. Komam Jahawil koDiosal, konhyako Komam yul isqꞌabꞌ yulbꞌal sunil kobꞌel bꞌay ej konhekꞌi masanto bꞌey tiꞌ, hakaꞌ chu islaqꞌnikanh hunu naj iskꞌahol yul isqꞌabꞌ, hak tuꞌ konhyute Komam. 32 Yajaꞌ wal hexpaxo xin mach cheyayto Komam Dios, Jahawil yul heyanma. 33 Haꞌ Komam bꞌabꞌel kosataj yinh kobꞌel yu issayni bꞌay ej konhkani. Yet aqꞌbꞌalil, konhistzejtanhen Komam kobꞌeh bꞌay kaw kotohi yu huneꞌ qꞌa qꞌaꞌ, haxa yet tzꞌayikal xin haꞌ huneꞌ moyan konhijbꞌanikꞌo yu Komam,” kinchihan.
Komam Dios yayo isyaꞌtajil yibꞌanh anma Israel
34 »Hayet yabꞌen Komam Dios yinh tzet heyal tuꞌ, kaw tit ishowal Komam, yalni yinh kaw isyelal: 35 “Machi hunu ebꞌnaj winaj kaw txꞌoj isnabꞌal tiꞌ chiꞌilni txꞌo txꞌotxꞌ haltebꞌil wuhan tet heyichmam ta chiwaqꞌan. 36 Kachannhe yaꞌ Caleb, iskꞌahol naj Jefone chiꞌilni txꞌotxꞌ. Haꞌ tet yaꞌ yebꞌ tet yuninal yaꞌ chiwaqꞌan txꞌo txꞌotxꞌ bꞌeykꞌo yaꞌ yilaꞌ, yuto isyije yaꞌ yinh sunil iskꞌul yinh tzet walan,” xhi Komam.
37 »Heyupaxoj yuxin tit ishowal Komam Dios winhan, yalni hakaꞌ tiꞌ: “Hach tiꞌ, mach chaxhokpaxto sat txꞌotxꞌ; 38 wal xin yaꞌ Josué, yaꞌ chikolwa tawintaj, yaꞌ iskꞌahol yaꞌ Nun, haꞌ yaꞌ chiꞌokto haseleloj. Iptze yaꞌ, yuto haꞌ yaꞌ chiꞌaqꞌni txꞌotxꞌ tet hawet Israelal tiꞌ. 39 Wal xin haꞌ heyuninal heyala tato chiꞌilaxtoj kat xin yok ischejabꞌ ebꞌnaj ayko ishowal teyinh, haꞌ ton nixhte heyuninal maxhto isnabꞌal, haꞌ chiꞌokto sat txꞌo txꞌotxꞌ tuꞌ. Haninan chiwaqꞌan txꞌotxꞌ tet, kat yokkano txꞌotxꞌ yu. 40 Wal hex tiꞌ xin, meltzanhweto sat txꞌotxꞌ desierto kat heto hunelxa yul bꞌeh chiꞌapni bꞌey haꞌ Kajinh Mar,” xhi Komam wetan.
Yet machi qꞌojikanh ebꞌnaj Israel bꞌey txꞌotxꞌ Horma
41 »Haxa hex tiꞌ kextaqꞌwi wetan hakaꞌ tiꞌ: “Kaw majako komulanh tet Komam Dios Jahawil, yaj wal tinanh chonhtohanh kat jaqꞌnihanh howal hakaꞌtikꞌa yu konhischejnianh Komam kowatxꞌehanh,” kexchi. Hewatxꞌen hebꞌa heyiqꞌni hechꞌen yet howal, yunhe heyahto bꞌey chewal txꞌotxꞌ tuꞌ. 42 Wal xin Komam Jahawil halni wetan, chawal tet ebꞌnaj tato haninan chiwalan hakaꞌ tiꞌ: “Mach chexahto heyaqꞌaꞌ howal yunhe mach chextanhilo yu ebꞌnaj ayko ishowal teyinh, yuto matxa chinkolwahan teyinh,” xhi Komam.
43 »Waqꞌan huneꞌ tuꞌ heyohtanheloj, yajaꞌ mach heyabꞌetoj tzet walan teyet, wal xin manhkꞌom heyute hebꞌa yinh chejbꞌanil yaqꞌ Komam; kaw xin hehipnhenahto hebꞌa, heyahto bꞌey chewal txꞌotxꞌ tuꞌ. 44 Hak tuꞌ xin yu yelilo ebꞌnaj amorreo ay bꞌey tuꞌ teyinh, kexistzumbꞌen ebꞌnaj hakaꞌ chu konhistzumbꞌen noꞌ qꞌejinh chꞌuchu, isqꞌoji ebꞌnaj teyinh bꞌey Seir masanta bꞌey Horma. 45 Haxa yet hemeltzohi, heyok oqꞌo sata Komam, yajaꞌ xin mach yabꞌe Komam hebꞌiskꞌulal, mach taqꞌwi Komam teyet. 46 Yuxin kaw txꞌiꞌal tzꞌayik kexekꞌ yul ismajul Cades.