37
Wal yaꞌ Jacob, ehayo yaꞌ sat txꞌotxꞌ Canaán bꞌaytikꞌa ehayo ismam yaꞌ hanikꞌ istiempohal. 2 Hak tiꞌ ye istzotiꞌal ebꞌnaj iskꞌahol yaꞌ Jacob hakaꞌ tiꞌ.
Yet yalni naj José iswayik
Yet ayxako naj José yinh 17 (hujlanhebꞌ) habꞌil, chꞌekꞌ naj tanhe meꞌ yinta yuxhtaj, ebꞌnaj yunin ix Bilha yebꞌ ebꞌnaj yunin ix Zilpa, ebꞌix iskabꞌ yixal yaꞌ Jacob. Naj José tuꞌ tonhe chil naj tzettaj istxꞌojal chiswatxꞌe ebꞌnaj yuxhta tuꞌ kat yalni naj tet ismam.
3 Wal yaꞌ Israel kaw ekꞌna xahan ay naj José yu yaꞌ satapaxo hunteqꞌanxa ebꞌnaj iskꞌahol tuꞌ, yuto kaw ichamxa yaꞌ yet ispitzkꞌa naj. Iswatxꞌen yaꞌ huneꞌ xil isqꞌap naj José tuꞌ, kaw xin nananta yelawil oki. 4 Hayet yilni ebꞌnaj yuxhta naj José tato kaw ekꞌna xahan ay naj yu ismam satapaxo ebꞌnaj, yok ishowal ebꞌnaj yinh naj, kaw xin howxanhetikꞌa istzotel ebꞌnaj tet naj José tuꞌ.
5 Yet hunel wayikli naj José, yalni naj huneꞌ iswayik tuꞌ tet ebꞌnaj yuxhtaj, yajaꞌ xin kaw ekꞌna ok ishowal ebꞌnaj yinh naj, 6 yuto yal naj hakaꞌ tiꞌ:
—Wal tinanh abꞌewe huneꞌ inwayiktiꞌan, 7 inwaykehan tato kosunil lanhan kokꞌalni hunta yachan ixim trigo. Lanhantotikꞌa xin yah linhno ixim inkꞌalan, walpaxo ixim hekꞌal xin ok hoyno ixim yinh ixim, yay xulno ixim hekꞌal tuꞌ yinh sat ixim inkꞌalan, xhi naj.
8 Hayet yabꞌen ebꞌnaj yuxhta naj José huneꞌ iswayik naj tuꞌ, yalni ebꞌnaj hakaꞌ tiꞌ:
—¿Haꞌ chal yelapno chal tuꞌ tato chaxhok jahawojanh kat joktojanh yalanh hawip? xhi ebꞌnaj.
Wal naj José tuꞌ, kaw yinh sunil iskꞌul naj yal naj huneꞌ iswayik tuꞌ, yajaꞌ yet yabꞌen ebꞌnaj yalni naj hakaꞌ tuꞌ kaw ekꞌbꞌalto okkano ishowal ebꞌnaj yinh naj.
9 Haxa yet hunelxa xin iswaykelpaxo naj José, yalnipaxo naj iswayik tuꞌ tet ebꞌnaj yuxhtaj, yichiko naj yalni hakaꞌ tiꞌ:
—Ay huneꞌxa inwayikan chiwalan teyet. Kaw inwaykehan tato chiꞌay xulno tzꞌayik yebꞌ ixahaw yebꞌ 11 (hunlahonhebꞌ) txꞌumel yinh insatan, xhi naj.
10 Hayet yalni naj huneꞌ iswayik tet ismam yebꞌ tet yuxhta tuꞌ, iskachwa ismam naj yinh hakaꞌ tiꞌ:
—¿Tzettaxka chalilo huneꞌ hawayik tuꞌ? ¿Tom chinayo xulnojan tasataj yebꞌ hamiꞌ yebꞌpaxo ebꞌnaj hawuxhta tiꞌ? xhi yaꞌ. 11 Wal ebꞌnaj yuxhta naj José tuꞌ kaw chichiwa iskꞌul ebꞌnaj yinh naj, walpaxo yaꞌ Jacob kaw tonhe ok yaꞌ istxumuꞌ yinh tzet chal yelapno huneꞌ iswayik naj tuꞌ.
Yet istxonhlaxto naj José yu ebꞌnaj yuxhtaj
12 Yet hunel to ebꞌnaj yuxhta naj José istanheꞌ ismeꞌ ismam bꞌey txꞌotxꞌ Siquem. 13 Lahwi tuꞌ yalni yaꞌ tet naj José:
—Wal tinanh chaxhto hawilaꞌ ebꞌnaj hawuxhta bꞌey txꞌotxꞌ Siquem, yuto haꞌ bꞌey tuꞌ lanhan istanhen ebꞌnaj noꞌ meꞌ, xhi yaꞌ. Istaqꞌwi naj José:
—Kꞌultikꞌa mam, chintohan, xhi naj. 14 Yalnipaxo yaꞌ Israel tet naj:
—Asiꞌ kat hawilni hanikꞌ ye ebꞌnaj yebꞌ ej noꞌ meꞌ, kat hameltzo hawalni wetan, xhi yaꞌ. Lahwi tuꞌ yel naj José sat txꞌotxꞌ akꞌal Hebrón, isto naj. Haxa yet yapni naj bꞌey txꞌotxꞌ Siquem, 15 iskꞌayto naj José tuꞌ yuto mach ilcha ebꞌnaj yuxhta naj tuꞌ yu. Yil-lax naj yu huneꞌ naj, isqꞌambꞌen naj tet naj José tuꞌ:
—¿Mak chasayikꞌoj? xhi naj. 16 Istaqꞌwi naj José:
—Chinsayikꞌojan ebꞌnaj wuxhtajan, ¿machmi hawohtajoj bꞌaytuꞌwal ay ebꞌnaj tanhe meꞌ? xhi naj. 17 Istaqꞌwi naj tet naj José:
—Matxa ebꞌnaj bꞌey tiꞌ, wabꞌehan yalni ebꞌnaj tato haꞌ bꞌey txꞌotxꞌ Dotán chito ebꞌnaj, xhi naj. Lahwi tuꞌ isto naj José issayno ebꞌnaj, yilcha ebꞌnaj yu naj bꞌey txꞌotxꞌ Dotán. 18 Wal naj José nahatto ay naj yet yilniti ebꞌnaj naj. Hayet maxhto chiꞌapni naj iskꞌatanh yuxhta tuꞌ, yok yinh isnabꞌal ebꞌnaj ispotxꞌnikamo naj. 19 Yalni ebꞌnaj tet hunun hakaꞌ tiꞌ:
—¡Ilwekꞌanabꞌtoj lah, lanhan yul hoꞌ wayiklom! 20 Wal tinanh kopotxꞌoꞌwe kamo hoꞌ kat janayto hoꞌ yul hunu kꞌuh nahat yehayto yich, kat jalnoj tato makꞌuxlaxto hoꞌ yu hunu no noqꞌ. Lahwi tuꞌ kat jilnoj tzet chiꞌeliko iswayik hoꞌ, xhi ebꞌnaj.
21 Hayet yabꞌen naj Rubén huneꞌ tuꞌ, yok naj istxumni yinh tzet chu iskolni naj naj José yul isqꞌabꞌ ebꞌnaj yuxhta tuꞌ, yalni naj tet ebꞌnaj hakaꞌ tiꞌ:
—Machojabꞌ chijako komul kopotxꞌnikamo hoꞌ. 22 Machojabꞌ chijaqꞌ maloto ischikꞌil hoꞌ, wal xin jaqꞌaweyto hoꞌ yul huneꞌ kꞌuh ay bꞌey txꞌotxꞌ desierto tiꞌ, xhi naj. Yal naj Rubén hak tuꞌ yunhe iskolnilo naj naj José yul isqꞌabꞌ ebꞌnaj yuxhta tuꞌ, kat yinito naj naj iskꞌatanh ismam. 23 Haxa yet yapni naj José iskꞌatanh ebꞌnaj yuxhta tuꞌ, yok ebꞌnaj yinolo huneꞌ xil isqꞌap naj txꞌiꞌal yelawil ayko yinh. 24 Istzabꞌnayo ebꞌnaj naj, yanayto ebꞌnaj naj yul huneꞌ kꞌuh tajin yul. 25 Lahwi tuꞌ yok ebꞌnaj waꞌoj.
Hayet lanhan iswaꞌ ebꞌnaj tuꞌ, yilni ebꞌnaj yul hunteqꞌan ebꞌnaj ismaelita comerciante, ispeto ebꞌnaj bꞌey Galaad. Iqꞌbꞌil hunteqꞌan anh kaw xuqꞌ sam yu ebꞌnaj, haꞌ ton bálsamo yebꞌ mirra ayahto yibꞌanh noꞌ camello. Haꞌ xin bꞌey txꞌotxꞌ Egipto chito ebꞌnaj. 26 Lahwi tuꞌ yalni naj Judá tet ebꞌnaj yuxhta tuꞌ hakaꞌ tiꞌ:
—¿Tzet chijiqꞌ yinh ta chikopotxꞌ juxhta tiꞌ, lahwi tuꞌ kat jalni ta machtajonh makopotxꞌ hoꞌ? 27 Wal xin majaltam kotxonhnito hoꞌ tet ebꞌnaj ismaelita tiꞌ, hak tuꞌ xin mach chikopotxꞌ hoꞌ, yuto kaw juxhta hoꞌ, xhi naj.
Wal ebꞌnaj yuxhta naj Judá tuꞌ ischah iswiꞌ ebꞌnaj huneꞌ tuꞌ. 28 Haxa yet yekꞌto ebꞌnaj ismaelita bꞌey tuꞌ yilaxahti naj José yul kꞌuh yu ebꞌnaj yuxhtaj tuꞌ, istxonhnito ebꞌnaj naj tet ebꞌnaj ismaelitaa yinh 20 (hunkꞌal) plata melyu. Lahwi tuꞌ yilaxto naj José yu ebꞌnaj bꞌey Egipto.
29 Haxa yet isto naj Rubén bꞌey huneꞌ kꞌuh bꞌay alaxayto naj José, yilni naj tato matxa naj José tuꞌ ayaytoj. Hayet yilni naj huneꞌ tuꞌ istzilnilo naj xil isqꞌap yu bꞌiskꞌulal. 30 Lahwi tuꞌ isto naj bꞌay ay ebꞌnaj yuxhtaj, yalni naj tet ebꞌnaj hakaꞌ tiꞌ:
—Matxa hoꞌ juxhta ayayto yul kꞌuh, wal tinanh ¿tzet wal wuten hinbꞌahan? xhi naj.
31 Wal ebꞌnaj yuxhta naj José tuꞌ, ispotxꞌ ebꞌnaj huneꞌ noꞌ nichꞌan chiw, isbꞌakniko ebꞌnaj ischikꞌil noꞌ yinh xil isqꞌap naj José tuꞌ. 32 Lahwi tuꞌ yanito ebꞌnaj xil isqꞌap naj José tuꞌ tet ismam, yalnito ebꞌnaj hakaꞌ tiꞌ: «Maꞌilcha huneꞌ qꞌap xilqꞌape tiꞌ juhanh lah, ¿kam ilah tato yet hakꞌahol qꞌap mato machoj?» xhi ebꞌnaj.
33 Hayet istxumnilo yaꞌ Israel tato yet naj José huneꞌ xilqꞌape tuꞌ, yalni yaꞌ hakaꞌ tiꞌ: «Yet inkꞌaholan huneꞌ xilqꞌape tiꞌ, kaw noqꞌmi noꞌ makꞌuxnito inkꞌaholan,» xhi yaꞌ. 34 Istzilnilo yaꞌ xil isqꞌabꞌ, yaniko yaꞌ qꞌap xilqꞌape yet bꞌiskꞌulal yinh, kaw xin txꞌiꞌal tiempo oqꞌ yaꞌ yinh iskꞌahol tuꞌ. 35 Wal sunil ej iskꞌahol yaꞌ yebꞌ iskutzꞌin yaꞌ ok yalaꞌ tato niman chute iskꞌul yaꞌ, yajaꞌ mach isje yaꞌ yabꞌe. Wal xin kaw chꞌoqꞌ yaꞌ yinh iskꞌahol tuꞌ. Chalni yaꞌ hakaꞌ tiꞌ: «Wal xin kaw machi bꞌaqꞌinh chiꞌel huneꞌ bꞌiskꞌulal tiꞌ yinh wanmahan masanto yet chinkaman, kat wapnihan iskꞌatanh inkꞌaholtuꞌan xol kamom,» xhi yaꞌ.
36 Haxa yet yapni ebꞌnaj ismaelita bꞌey Egipto, istxonhnito ebꞌnaj naj José tet huneꞌ naj chiyij Potifar, naj chimunla yinta naj rey bꞌey Egipto. Naj Potifar tuꞌ yahawil yeko naj yinh ebꞌnaj soldado chitanhen naj rey.