Yet yalni yaꞌ Abraham tato chisaylax yixal yaꞌ Isaac
24
Wal yaꞌ Abraham kaw ichamxa yaꞌ, kaw xin yayo Komam Dios iskꞌulal yibꞌanh yaꞌ, yuxin kaw qꞌalomkano yaꞌ. 2 Yet hunel xin yawte yaꞌ huneꞌ ischejabꞌ kaw ichamxa, naj ayko yahawilo yinh sunil tzet ay yaꞌ. Yalni yaꞌ tet naj:
—Tinanh akto haqꞌabꞌ yalanh inbꞌulan, 3 kat hataqꞌwenkano yabꞌeꞌ Komam Dios, Komam yahaw satkanh yebꞌ txꞌo txꞌotxꞌ, tato mach chachah mohyo inkꞌaholan yebꞌ hunu ix ix ay bꞌey Canaán bꞌay ayonh tiꞌ. 4 Wal xin chaxhto bꞌay pitzkꞌanajinan, bꞌay ay ebꞌnaj wuxhtajan. Haꞌ bꞌey tuꞌ xin chasay hunu yixal inkꞌaholtiꞌan, xhi yaꞌ.
5 Istaqꞌwi naj chejabꞌ tuꞌ:
—Mamin, yajaꞌ ta mach chisjeti ix wintajan, ¿tzet tzꞌaj wuteꞌan? ¿Tom chiwitojan hakꞌahol tiꞌ bꞌey tuꞌ? xhi naj.
6 Yalni yaꞌ Abraham tuꞌ tet naj:
—Machoj, mach chawito inkꞌaholan bꞌey tuꞌ. 7 Wal xin haꞌ Komam Dios yahaw satkanh, Komam kininilojan yul yatut inmaman yebꞌ xol wikꞌalan, haltenkano wetan tato haꞌ huneꞌ txꞌotxꞌ tiꞌ chaqꞌ wetan yebꞌ tet wuninalan. Haꞌ Komam tuꞌ chiꞌanoti yángel kat iskolwa tawinh, kat hawiniti yixal inkꞌaholtiꞌan. 8 Tato mach chisjeti ix tawinta xin, matxa tawibꞌanho chitokano tzet chataqꞌweko tawinh tiꞌ, yajaꞌ mach chawito inkꞌaholan bꞌey tuꞌ, xhi yaꞌ.
9 Hak tuꞌ yu yanikto naj chejabꞌ tuꞌ isqꞌabꞌ yalanh isbꞌul yaꞌ Abraham, istaqꞌwenkano naj tato chisyije naj tzet yal yaꞌ. 10 Lahwi tuꞌ issaynilo naj chejabꞌ tuꞌ bꞌaytet ej sabꞌehal chitoj, hunteqꞌan kaw kꞌul xol sunil tzet ay yaꞌ Abraham tuꞌ, isto naj yinoto 10 (lahonhkꞌonh) noꞌ camello. Lahwi tuꞌ isto naj yinh isbꞌel bꞌey iskonhobꞌ naj Nacora yul ismajul Mesopotamia. 11 Yet yapni naj chejabꞌ istxam konhobꞌ tuꞌ xin, kaw qꞌejbꞌixa. Isxew naj istiꞌ huneꞌ kꞌuh yebꞌ iscamello. Yinh huneꞌ orahil yinh qꞌejbꞌiyal tuꞌ xin, chibꞌey ebꞌix qꞌopo ay yul huneꞌ konhobꞌ tuꞌ iqꞌo haꞌ bꞌey tuꞌ. 12 Wal naj chejabꞌ tuꞌ ok naj txahlo tet Komam Dios istiꞌ kꞌuh tuꞌ, yalni naj hakaꞌ tiꞌ: «Mamin, isDiosal yaꞌ Abraham, yaꞌ wahawilan, chinqꞌanan tawet yijabꞌ isbꞌa huneꞌ inchejbꞌaniltiꞌan. Yelo iskꞌulchꞌanil hakꞌul yibꞌanh wahawil tuꞌan. 13 Mamin, chinkankanojan wechmaꞌan istiꞌ huneꞌ kꞌuh tiꞌ, yuto haꞌ bꞌey tiꞌ chul ebꞌix qꞌopo iqꞌo haꞌ. 14 Mamin, haꞌojabꞌ ix bꞌay chiwalan hakaꞌ tiꞌ: “Ayo hatzꞌahabꞌ kat hawaqꞌni nichꞌano hawaꞌ wukꞌuꞌan,” ta kinchihan, ta xin chitaqꞌwi ix wetan: “Ukꞌ haꞌ mamin, ta chawoche chiwaqꞌpaxojan haꞌ tet hacamello tiꞌ,” ta xhi ix. Huneꞌ tuꞌ chalniloj tato haꞌ ix saybꞌilxalo yixalo yaꞌ Isaac hawu. Hak tuꞌ chu wohtanhenilojan hakꞌulal yinh wahawan,» xhi naj yinh istxah tet Komam.
15 Maxhtotikꞌa xin chilahwi istxahli naj, yilni naj yul huneꞌ ix qꞌopo ayahto istzꞌahabꞌ yibꞌanh iswixikꞌ. Huneꞌ ix qꞌopo tuꞌ haꞌ ton ix Rebeca, iskutzꞌin naj Betuel. Haꞌ xin ismam naj Betuel tuꞌ yebꞌ ismiꞌ, haꞌ ton naj Nacor yebꞌ ix Milca. Naj Nacor tuꞌ yuxhta isbꞌa naj yebꞌ yaꞌ Abraham. 16 Ix Rebeca tuꞌ, kaw kꞌulchꞌankano jilni ix, yebꞌ xin maxhto hunu winaj xayiqꞌle ix. Ayilo ix istiꞌ huneꞌ kꞌuh tuꞌ isnohtzen ix istzꞌahabꞌ, lahwi tuꞌ ismeltzo ix. 17 Wal naj ischejabꞌ yaꞌ Abraham tuꞌ, to naj yinh anhe istzujuyo ix, yalni naj tet ix:
—Kaw chinqꞌanan tawet, aqꞌ nichꞌano hawaꞌ yul hatzꞌahabꞌ tuꞌ wukꞌuꞌan, xhi naj.
18 Istaqꞌwi ix:
—Ukꞌ haꞌ Mamin, xhi ix. Yinayo ix istzꞌahabꞌ yinh iswixikꞌ, yaqꞌni ix haꞌ yukꞌuꞌ naj. 19 Hayet lahwi yukꞌni naj haꞌ xin, yalni ix tet naj:
—Mamin, ta chawoche chiwipaxatijan haꞌ yukꞌuꞌ hacamello tiꞌ hantatikꞌa haꞌ chukꞌ noꞌ, xhi ix.
20 Kaw yinh anhe to ix isjobꞌayto ha haꞌ ayayto yul istzꞌahabꞌ tuꞌ yul bꞌay chukꞌ haꞌ ej no noqꞌ. Kaw xin txꞌiꞌal el yihti ix haꞌ yul kꞌuh tuꞌ masanto kaw sunil noꞌ ukꞌnikano haꞌ. 21 Wal naj chejabꞌ tuꞌ, kaw tonhe chikꞌay iskꞌul naj yilni, machi xin tzet chal naj. Istxumni naj tato haꞌ Komam Dios lanhan yanayo iskꞌulal yibꞌanh huneꞌ ischejbꞌanil tuꞌ.
22 Hayet lahwi yukꞌnikano noꞌ camello haꞌ, yinati naj huneꞌ chꞌen ome nabꞌa oro aymi howebꞌ gramo yalil, yanikto naj chꞌen yul istxam ix. Yaqꞌnipaxo naj kabꞌebꞌ chꞌen chiꞌok yinh isnuqꞌ isqꞌabꞌ ebꞌix ix, nabꞌa oronhe, aymi xin 100 (hokꞌal) gramo yalil hunun chꞌen. 23 Lahwi tuꞌ, yalni naj tet ix:
—¿Mak iskutzꞌin hawehi? yebꞌ xin ¿Aymi bꞌay chu inkankanojan yebꞌ ebꞌnaj tzujan wintatiꞌan bꞌey yatut hamam tuꞌ yinh huneꞌ aqꞌbꞌal tiꞌ? xhi naj.
24 Istaqꞌwi ix:
—Yaꞌ Betuel inmaman. Inmam ichaman yaꞌ Nacor yebꞌ inmiꞌ ixnaman ye yaꞌ Milca. 25 Bꞌey watuttuꞌan ay bꞌay chexkankano wayoj, yebꞌpaxo xin kaw ay telaj bꞌay chilow hecamello tiꞌ, xhi ix.
26 Hayet yabꞌen naj chejabꞌ sunil tuꞌ, yay jahno naj, yaqꞌni tzalaho yanma yinh Komam. 27 Yalni naj: «Nimanojabꞌ yelapno ye isbꞌi Komam Dios, Komam isDiosal wahawilan yaꞌ Abraham, yuto kaw kꞌul iskꞌul Komam yinh yaꞌ, yebꞌpaxo haꞌ Komam makinijbꞌantijan bꞌey iskꞌatanh ebꞌnaj yuxhta wahawil tuꞌan,» xhi naj.
28 Wal ix Rebeca tuꞌ, to ix yatut yinh anhe yalni ix tet ismiꞌ yinh sunil tuꞌ. 29 Ay xin huneꞌ isnoh ix chiyij Labán, hayet yabꞌen naj huneꞌ tuꞌ isto naj yinh anhe chawal yinh ischejabꞌ yaꞌ Abraham istiꞌ kꞌuh, 30 yuto yil naj chꞌen ome aqꞌlax tet ix yebꞌ hunteqꞌan chꞌen ayko yinh isnuqꞌ isqꞌabꞌ ix, yebꞌ yu yabꞌe naj yet yalni ix yinh tzet hal-lax tet ix yu ischejabꞌ yaꞌ Abraham. Wal naj chejabꞌ tuꞌ aytoyo naj yebꞌ noꞌ camello istiꞌ kꞌuh yet yapni naj Labán, 31 yalni naj:
—Mamin, kaw saqꞌal hawet yu Komam Dios. Tonh watutan, mach kꞌuloj ta chaxhkankano bꞌey tiꞌ. Wal xin kaw watxꞌebꞌilxa bꞌay chaxhkan wuhan, yebꞌ bꞌay chikan hacamello tiꞌ, xhi naj tet ischejabꞌ yaꞌ Abraham.
32 Lahwi tuꞌ isto naj chejabꞌ tuꞌ yinta naj Labán bꞌey yatut, hayet yapni ebꞌnaj xin, yinilo naj Labán yijatz noꞌ camello, yaniko naj istelaj noꞌ. Lahwi tuꞌ yiniti naj ha haꞌ yunhe istxꞌahni yoj naj ischejabꞌ yaꞌ Abraham yebꞌ ebꞌnaj tzujan yintaj.
33 Tzujan tuꞌ xin yawtelaxikto ebꞌnaj waꞌoj, yajaꞌ yet yalanhto maxhto chiwaꞌ ebꞌnaj, yalni naj chejabꞌ tuꞌ hakaꞌ tiꞌ:
—Hanintiꞌan mach chinwaꞌan yalanhto maxhto chiwalan inchejbꞌanilan, xhi naj. Istaqꞌwi naj Labán hakaꞌ tiꞌ:
—Hal hachejbꞌanil mamin, xhi naj.
34 Yalni naj chejabꞌ tuꞌ:
—Hanintiꞌan ischejabꞌ yaꞌ Abraham wehan. 35 Yaꞌ wahaw tuꞌan kaw ayayo iskꞌulal Komam Dios yibꞌanh yaꞌ yuxin kaw qꞌalom yaꞌ. Kaw ay ismeꞌ yaꞌ, iswakax yaꞌ, iscamello yaꞌ, yebꞌ isburro yaꞌ, aypaxo yoro yaꞌ, yebꞌ isplata yaꞌ. Kaw xin aypaxo ebꞌnaj yebꞌ ebꞌix ischejabꞌ yaꞌ. 36 Yajaꞌ yet kaw ixnamxa yaꞌ yixal wahaw tuꞌan, yaꞌ Sara, ispitzkꞌa huneꞌ nichꞌan yunin yaꞌ. Haꞌ tet naj xin chikankano sunil tzet ay yaꞌ wahaw tuꞌan. 37 Kaw xin yal yaꞌ wahaw tuꞌan yinh isyelal wetan hakaꞌ tiꞌ: “Mach chachah mohyo naj inkꞌaholtiꞌan yebꞌ hunu ix ix ay bꞌey Canaán bꞌay ayonh tiꞌ. 38 Wal xin asiꞌ xol ebꞌnaj wuxhtajan bꞌay ay ebꞌnaj wikꞌalan, haꞌ bꞌey tuꞌ xin chasay hunu yixal inkꞌaholtiꞌan,” xhi yaꞌ wetan. 39 Yajaꞌ walan tet yaꞌ: “Mamin, yajaꞌ ta mach chisjeti ix wintajan, ¿tzet wal wutenan?” kinchihan. 40 Istaqꞌwi yaꞌ wetan: “Hanintiꞌan kaw yijem hinan tet Komam Dios. Haꞌ Komam chiꞌanoti yángel chiꞌok hawetbꞌihoj haxinwal kꞌul chiꞌeliko huneꞌ hachejbꞌanil tuꞌ. Yuxin as say yixal inkꞌaholtiꞌan xol ebꞌix iskutzꞌin ebꞌnaj wikꞌalan, ebꞌnaj yuxhta inmaman. 41 Yajaꞌ tato mach chisje ebꞌnaj wikꞌal tuꞌan yaqꞌati ix tawintaj matxa tawibꞌanho chitokano tzet chataqꞌweko tawinh tiꞌ,” xhi yaꞌ wetan, xhi naj ischejabꞌ yaꞌ Abraham.
42 Yalnipaxo naj chejabꞌ tuꞌ:
—Yuxin yet manhulan bꞌey huneꞌ kꞌu bꞌey tiꞌ mawalnihan tet Komam Dios, isDiosal yaꞌ wahawilan hakaꞌ tiꞌ: “Mamin, tato chawoche chawayo hakꞌulal wibꞌanhan yinh huneꞌ inchejbꞌaniltiꞌan, 43 kaw chinqꞌanan tawet yubꞌojabꞌ istiꞌ huneꞌ kꞌuh tiꞌ hakaꞌ tiꞌ: Haꞌojabꞌ hunu ix qꞌopo chihul iqꞌo haꞌ kat walnihan tet ix: ‘Kaw chinqꞌanan tawet, aqꞌ nino hawaꞌ yul hatzꞌahabꞌ tuꞌ wukꞌuꞌan,’ ta kinchihan. 44 Yajaꞌ ta chitaqꞌwo ix wetan: ‘Ukꞌ haꞌ mamin, kat winipaxahtijan haꞌ yukꞌuꞌ hacamello tiꞌ,’ ta xhi ix. Haꞌ chalniloj tato haꞌ ix saybꞌililo hawu yixalo iskꞌahol yaꞌ wahaw tuꞌan,” kinchihan yinh intxahan tet Komam. 45 Maxhtotikꞌa chilahwi intxahlihan xin mawilnihan yapni ix Rebeca iqꞌo haꞌ bꞌey huneꞌ kꞌuh tuꞌ, ayahto istzꞌahabꞌ ix yibꞌanh iswixikꞌ. Mawalnihan tet ix: “Aqꞌ nino hawaꞌ wukꞌuꞌan,” kinchihan. 46 Kaw xin yinh anhe mayayo ix istzꞌahabꞌ, mayalni ix wetan: “Ukꞌ haꞌ mamin, ta chawoche chiwipaxatijan haꞌ yukꞌuꞌ hacamello tiꞌ,” xhi ix. Mawukꞌnihan haꞌ, mayukꞌnipaxo incamellohan haꞌ yu ix. 47 Lahwi tuꞌ manqꞌambꞌenan tet ix, “¿Mak iskutzꞌin hawehi?” kinchihan. Mataqꞌwi ix wetan hakaꞌ tiꞌ: “Iskutzꞌin yaꞌ Betuel wehan, ismam inmaman ye yaꞌ Nacor yebꞌ ismiꞌ inmamtuꞌan ye yaꞌ Milca,” xhi ix. Mawaniktojan yome ix yul istxam. Mawanipaxikojan kabꞌebꞌ chꞌen yelawil isnuqꞌ qꞌabꞌe yinh isnuqꞌ isqꞌabꞌ ix. 48 Lahwi tuꞌ xin manay jahnojan intxahlihan tet Komam Dios. Wanikojan ismay Komam, isDiosal yaꞌ Abraham, yaꞌ wahawilan, yuto haꞌ Komam makolwa winhan yinh huneꞌ inchejbꞌaniltiꞌan, yu masay Komam yixal iskꞌahol wahawilan texol, hex yuxhta wahawil tuꞌan. 49 Wal tinanh halwe nino wetan yinh kaw isyelal tato kaw kꞌul cheyute hekꞌul yinh yaꞌ wahawilan, ta mach xin halwe wetan haxinwal chiwilan tzet wal wuten hinbꞌahan yinh huneꞌ inchejbꞌaniltiꞌan, xhi naj ischejabꞌ yaꞌ Abraham.
50 Istaqꞌwi naj Labán yebꞌ ismam ix, naj Betuel:
—Sunil hunteqꞌan chawal tiꞌ matit tet Komam Dios, yuxin hanhonhtiꞌanh mach chu jalnihanh tato kꞌul makato machoj, xhi ebꞌnaj.
51 Yalnipaxo ebꞌnaj:
—Ay ix Rebeca tiꞌ lah, ito ix tawintaj. Haꞌojabꞌ ix chiꞌok yixalo iskꞌahol hawahawil tuꞌ, hakaꞌtikꞌa choche iskꞌul Komam, xhi ebꞌnaj.
52 Hayet yabꞌen naj ischejabꞌ yaꞌ Abraham tzet yal ebꞌnaj, yay jahno naj, yay xulno naj sat txꞌotxꞌ, yaqꞌni naj yuchꞌandiosal tet Komam Dios. 53 Lahwi tuꞌ isholni naj yijatz, yinati naj hunteqꞌan chꞌen sekꞌ yebꞌ vaso oro yebꞌ plata, yaqꞌni naj chꞌen tet ix Rebeca yebꞌ hunteqꞌan xilqꞌape. Yaqꞌnipaxo naj hunteqꞌan sabꞌehal tet isnoh ix yebꞌ tet ismiꞌ ix. 54 Lahwi tuꞌ, yok naj waꞌo yebꞌ ebꞌnaj tzujan yintaj. Iskankano ebꞌnaj wayo bꞌey tuꞌ. Haxa yet issajbꞌilo yinh hunxa tzꞌayik yahwano naj ischejabꞌ yaꞌ Abraham tuꞌ, yalni naj:
—Wal tinanh chinmeltzohan bꞌey yatut yaꞌ wahawilan, xhi naj.
55 Yajaꞌ xin taqꞌwi ismiꞌ ix yebꞌ isnoh ix, hakaꞌ tiꞌ:
—Kanojabꞌkano ix 10 (lahonhebꞌxa) tzꞌayik kokꞌatanhanh, tzujan tuꞌ xin kat hawinito ix, xhi ismiꞌ ix yebꞌ isnoh ix.
56 Istaqꞌwipaxo naj ischejabꞌ yaꞌ Abraham tuꞌ:
—Kaw chiwalan teyet, matxa chu inkanan hayebꞌoxa tzꞌayik, yaqꞌ isbꞌa kaw kꞌul maꞌeliko huneꞌ inchejbꞌaniltiꞌan yu Komam Dios. Yuxin kaw chiwalan teyet tato chinmeltzohan yatut yaꞌ wahawil tuꞌan tinanh, xhi naj.
57 Istaqꞌwi ismiꞌ ix yebꞌ isnoh ix:
—Ta hak tuꞌ chal tuꞌ chijawtetijanh ix, kat jabꞌenanh tzet chute yalni ix, xhi tet naj.
58 Yawtelaxti ix Rebeca tuꞌ, isqꞌambꞌelax tet ix hakaꞌ tiꞌ:
—¿Chimhawoche chaxhto yinta naj tiꞌ tinanh? xhi ix miꞌe yebꞌ xin isnoh ix tet.
Istaqꞌwi ix:
—Hoꞌ, chintohan, xhi ix.
59 Hak tuꞌ yu ischahlaxto ix Rebeca yinta naj ischejabꞌ yaꞌ Abraham. Yalaxpaxto huneꞌ ix chitikꞌa ilni ix. Istopaxo ebꞌnaj tzujantikꞌa yinta naj chejabꞌ tuꞌ. 60 Isqꞌanlaxkano iskꞌulal Komam Dios yibꞌanh ix Rebeca, yal-laxkano tet ix hakaꞌ tiꞌ:
«Hach janabꞌ tiꞌanh,
txꞌiꞌalojabꞌ millón isbꞌisil yuninal hawuninal.
Haꞌ xin anma chipoh hawu tuꞌ,
kaw ayojabꞌ yip isqꞌoji yinh hunteqꞌan mak ayko ishowal yinh,» xhi.
61 Lahwi tuꞌ yahto ix Rebeca yibꞌanh noꞌ camello, yahpaxto ebꞌix ischejabꞌ ix Rebeca yibꞌanh ej noꞌ, yok tzujno ebꞌix yinta naj. Hak tuꞌ yu yinito naj ischejabꞌ yaꞌ Abraham ix Rebeca, yel naj bꞌey tuꞌ.
62 Wal yaꞌ Isaac xin, meltzo yaꞌ bꞌey huneꞌ kꞌuh chiyij isbꞌi, Komam itzitz chinilnihan.b Yul ismajul txꞌotxꞌ Neguev haꞌ tuꞌ ay yatut yaꞌ. 63 Haxa yet hunel xin, yinh qꞌejbꞌiyal elto yaꞌ xol tzꞌunubꞌ, yilnito yaꞌ hunteqꞌan noꞌ camello lanhan yuli. 64 Hayet yilni ix Rebeca yaꞌ Isaac, yayti ix yibꞌanh noꞌ camello. 65 Isqꞌambꞌen ix tet naj chejabꞌ tuꞌ:
—¿Mak anmahil huneꞌ naj lanhan ishitziko kokꞌatanh tiꞌ? xhi ix. Istaqꞌwi naj:
—Haꞌ ton yaꞌ wahawilan, xhi naj tet ix. Hayet yabꞌen ix huneꞌ tuꞌ, yaniko ix yenhel sat.c
66 Lahwi tuꞌ yichiko naj chejabꞌ tuꞌ yalni tet yaꞌ Isaac sunil tzet yu yinh huneꞌ ischejbꞌanil naj tuꞌ. 67 Yinito yaꞌ Isaac ix Rebeca bꞌay aykanh qꞌap mantiado yatuto ismiꞌ, haꞌ ton yaꞌ kamom Sara. Lahwi tuꞌ ismohyi yaꞌ yebꞌ ix. Wal yaꞌ Isaac tuꞌ, kaw chitzala yaꞌ yinh ix Rebeca. Hak tuꞌ yu yel bꞌiskꞌulal yinh yanma yaꞌ yinh iskamikal ismiꞌ.