Joseph Na Ŋunu Wre Ŋunɛ Nɔɔ Nyina
41
Yɛlɛ shiin kɔkro, Egypt ŋunu Pharaoh na ŋunɛ yɛ ŋunu, na uu wa mu yire Nile lɔɔ kre mbɛɛ na, 2 a nui kɔɔnashin plɛ na yili lɔɔ kre nu, mnaa nyaa kaa ki mbɛɛ na wa. Nui pre na kpɔɔ kpɔɔ, a pe wejinyi na pe plɔm plɔm. 3 Bawa nui kɔɔnashin plɛ na ndru mna wa mu yili lɔɔ kre nu na, pre na chɔɔn chɔɔn, mna pe kɔkrɔ kɔkrɔ. Pra pan mu yire nui kpɔɛ pre jaara lɔɔ kre mɛɛ na wa. 4 A nui kɔkrɔɛ pre na kpɔɛ plɔm kɔɔnashin pre jɔli. Bawa ŋunu Pharaoh na fo mu nyi. 5 Wra ndru mna sni na mu ŋunɛ ŋunu na. Na yua kaan nunu zezee kɔɔnashin sɛ, mna bie le supi supi. 6 Yire kɔkro kre, yua zezee kɔɔnashin yɛ na ndru mu ŋɔɔ mu yili yua kaan nunu kre chɔɔ na. Fuflɛ ŋga kra yiri fimi haa kre wrɛŋgɛ na tia yire nsra nyu mna pe sɛpi sɛpi. 7 A yuwa sɛpi sɛpi yire, na supi supi kɔɔnashin yire jɔli. Bawa ŋunu Pharaoh na fo mu nyi, mna nya na ŋunɛ u ŋunu. 8 Ŋga nyiŋge na se bnimi kre, ŋunɛ yire kee na u tɔɔra, ki tia wra leele tun kachimblɛ, na dobodobo wɔfɛɛnlɛ mblɛ praa wa Egypt na kro pan a pra pan. Ŋga wra u ŋunɛ yire tɔɔnri pe pan kre, pe wa nsra ja mu u nyina yi nɔɔ.9 Bawa simi lefun wre na yo ŋunu Pharaoh pan mbo, “Ki fna mbe ni kpra yo aŋga na ni sisaa pe. 10 Mu krɔ na da mu kun na mi, na mu paanu fɔfɛɛnlɛ lopom wre ni, a mna sɛ o le nyuŋgo ŋunu shiefɛɛnlɛ lopom wre katoo wa. 11 Ki ble ka blee o kro shiin pre na ŋunɛ yɛ ŋunu, a ŋunɛ yire nɔɔ nyinaa na yili yi yɛ yɛ. 12 Kre nyjila kre, na Hebrew nyanyjɛble waa wa o nu, a wra pe ŋunu shiefɛɛnlɛ pre lopom sumifun. Wre pan o na o ŋunɛ yire tɔɔnri, a wra o nyina yi nɔɔ. 13 Imi na wra o nyina ŋunɛ yire nɔɔ kre to, pan kra pe. A mna tia ndaa ndru mu pan na ni tnumu lɛɛ kre tuni, la, mna tia pra paanu fɔfun wre ndra kɔ mna u hlu tiŋge na.”
14 Titɛɛ kre nu, a ŋunu wre na tia pra sɛ Joseph wɔ nyuŋgo mna pan. Ŋga wra u ndra na u nyutan yooro wɔ, mna weli mu kɔ, mna yirɛ fɔnyi le kre, a wra sɛ ŋunu wre pan wa. 15 A ŋunu wre na yo u pan mbo, “Ni ŋunɛ yɛ ŋunu a ndro n wa mbe jaa yi nɔɔ nyina, la, ni loo na mu ja na ŋunɛ nɔɔ nyina.”
16 A Joseph na yo mbo, “Ni tafun, mba jaa kee ŋga mu yo ŋga pe, la, Nyiɛkpɔɔ we mu nyina mu ŋunɛ yire nɔɔ chichie.”
17 A ŋunu wre na yo Joseph pan mbo, “Ndaa ŋunɛ ŋunu na nii wa mu yire Nile lɔɔ kre mɛɛ na, 18 mna nui kɔɔnashin nya na pe kpɔɔ kpɔɔ, mu pe plɔm plɔm, a pra yili lɔɔ kre nu mu pan na nyaa kaa fimi na lɔɔ kre mbɛɛ na. 19 Ŋga ndaa pre nya kre kɔkro, nui kɔɔnashin mblɛ pe chɔɔn chɔɔn mu pe kɔkrɔ kɔkrɔ na yili lɔɔ kre nu na. Kpra na, ni n da mu nui nya Egypt tra nu a pe peere ma tun. 20 A nui mblɛ pe chɔɔn chɔɔn, mu pe kɔkrɔ kɔkrɔ, mu peere pre na kpɔɛ pre jɔli, 21 Ŋga pra pe jɔli mu kɔ kre, ma chin na pre pe kpɔɛ pre jɔli, imi na pra peere kre chɔɔ pan pra nyi. Bawa ndaa fo mu nyi.
22 Ndaa ndru mu ŋunɛ yɛ ŋunu na, mna nya na yua kaa nunu zezee kɔɔnashin sɛ, mu bie le supi supi. 23 A yua zezee kɔɔnashin yɛ na ndru mu ŋɔɔ mu yili yua kaan nunu kre chɔɔ na, a fuflɛ ŋga ki yiri fimi haa wrɛŋgɛ na tia yira bie la, mna pe sɛpi sɛpi, 24 a yira yua kpɔɛ yire jɔli peii. Ndaa yire ŋunɛ nyjɛ tɔɔnri dobodobo wɔfɛɛnlɛ pre pan, a wa nsra ja mbe yi nɔɔ nyina.”
25 A Joseph na kna mu yo ŋunu Pharaoh pan mbo, “Kala nunu ŋunɛ yire kro shiin yuu. Kala ŋga Nyiɛkpɔɔ paan mbe pe, kre u wɔ mu mu nyina kre. 26 Nui kpɔɛ kɔɔnashin pre nyina yɛlɛ kɔɔnashin, a yua kɔɔnashin nyjɛ yira bie le supi supi yire nyina yɛlɛ kɔɔnashin, ŋunɛ shiin yi, a nde yi nɔɔ nyinaa nunu. 27 Nui kɔɔnashin mblɛ pra kɔ mu yili kro mna chɔɔn chɔɔn, mu peere pre nyina yɛlɛ kɔɔnashin, a yua zezee kɔɔnashin nyjɛ fimi haa fuflɛ wrɛŋgɛ na tia yira pe sɛpi sɛpi yire nyina na klo we to yɛlɛ kɔɔnashin. 28 Tolɛɛ, imi na ni yo mu pan ŋga, pan kie pe, kala ŋga Nyiɛkpɔɔ paan mbe pe kre u wɔ mu mu nyina kre.
29 Sro paan mbe bɔ Egypt tra nu yɛlɛ kɔɔnashin. 30 La, kre kɔkro, klo we to yɛlɛ kɔɔnashin, a sro laarɔ we ti mbe leele fɛɛ na sro da mu bɔ. Ŋgi na hin? Klo kre we tra kre kla. 31 Leele wa nyjila ŋga nu sro na bɔ kre sɔɔnri na. Ŋgi na hin? Klo ŋga kie to kre we peere titi. 32 Ŋga ki tia Nyiɛkpɔɔ tia mu ŋunɛ nyini shiin yire ŋunu yi na, u kee kre pe ma mu kɔ, a kia mu mbe u ki pe.
33 Kena jawala ŋga mbe mu ŋga yi na, ndro ŋmba mu chin na u pe kachiŋu, mu wɛ leele pre kro na cha, mu waŋgra kre le u kɛɛ. 34 A ki fna mu loplombo plɛ cha, mbe pe sroe nyjɛ yie bɔ Egypt tra kre nu yɛlɛ kɔɔnashin yire nu yire yɔɔlɛ kunɔ, mbe yi yɔm nunu shɔ mbe tɛɛ. 35 Ti mbe pe sroe nyjɛ yie pan mbe bɔ yire yɛlɛ chichiele yire nu kre shɔ mbe ble sroe tɛɛ haa yire nu kakpɔɛ yire na, mu jaŋga ni, mbe yi le chichie. 36 Yire sroe yire yie kɔɔ Egypt waŋgra kre shɔ nyjila ŋga nu yɛlɛ kɔɔnashin klo kre we to. Na pan ma, klo we waŋgra kre kla.”
Pra Joseph Pe Egypt Tra Lefun
37 Ŋunu wre na u loplombo na Joseph kee ŋga wra yo kre nya na ki nyu. 38 Ki tia ŋunu Pharaoh na pe wie mbo, “Kena oo ja mbe ndro chiriri wa ta mbe u pe na blɔ ŋmba nu Nyiɛkpɔɔ ŋumu nyi ŋga wii?” 39 A ŋunu Pharaoh na yo Joseph pan mbo, “Na mu Nyiɛkpɔɔ kee nyjɛ krɛrɛ wɔ mu mu nyina, ki pe chasi na ndro wa n wa kachindɛ ni mu mu tro. 40 Ki tia mbe mu pe ni katoo ŋga lefun, a ni waŋgra ŋga leele kro we li mu nyu kee na. A ŋga mi pe ŋunu kre chiin kie ti mbe ni jaŋga wɛ mu jaŋga na.” 41 A ŋunu Pharaoh na yo Joseph pan mbo, “Mu yire aŋga na shie ni Egypt tra ŋga kro le mu kɛɛ.” 42 A ŋunu wre na lebiile feelee ŋga ni pe yirɛ tnɔ kre wɔ u kambɛlɛ na, mna ki le Joseph kambɛlɛ na. Mna u le dodoŋgi titnɔŋɔ fiŋge, mna swanyiɛ jlɔnyi le u lagboo. 43 Wra u ŋga u sookaa shiinwo a wra tni, mna u pe jaŋgafun ŋmba u taa u na shiin wo. A leele na yiɛklu u pan mnaa gblee leni mbo, “E flo kolo! E flo kolo!” Ki tia ŋunu Pharaoh na Egypt tra kre kro wru mna le Joseph kɛɛ. 44 Ŋunu wre na yo Joseph pan mbo, “Mi wi ŋunu, a ndro n wa mbe jaa yaka pe Egypt tra nu fɔŋga we mu nya tun.” 45 Ŋunu Pharaoh na Joseph mɛɛ tɛɛ Zaphenath-Paneah, mna u ŋga chlɔ praa u yeeri Asenath a wra leŋge. Asenath na pe sɛɛn kɔmfoɔ ŋmba praa yeeri Potiphera wre bichlɔ, a wraa wa kakpɔɔ ŋga praa yeeri On kre na. Joseph na kila Egypt tra kre nu kro mu tro.
46 Nyjila ŋga nu Joseph naa Egypt ŋunu Pharaoh sumi kre, na u li yɛlɛ fulo na kɛ. 47 Ŋga yɛlɛ kɔɔnashin nyjɛ nu sroe na nyu yire na da kre, sro na bɔ, 48 a Joseph na tia pra sroe nyjɛ yi fna u shɔ yire yɛlɛ kɔɔnashin nyjɛ nu sroe na bɔ yire nu yire shɔ Egypt tra kre nu kro mu tro. Lawee ŋga wee we shɔ kpan, ki kakpɔɔ na we sɛ yi tɛɛ. 49 Shɔlɔ na bɔ mu nɛɛ chiin mu tro, a pe nsra kɔ na yi kra na kple. Pan yira nɛɛ na epo nyu tanyiɛ yi.
50 Joseph na bibilɛ shiin se u chɔ Asenath On sɛɛn kɔmfoɔ Potiphera bichlɔ wre na, a klo kre na chin mna to. 51 Joseph na u bijlo wre mɛɛ tɛɛ Manasseh mna yo mbo, “Nyiɛkpɔɔ tia ni ni kanyana, na ni lɛ katoo fɛɛ.” 52 Wra shiinwo wre mɛɛ tɛɛ Ephraim mna yo mbo, “Nyiɛkpɔɔ tia ni biile ta tra ŋga na ni kala nya ŋga nu.”
53 Mbakɔ, yɛlɛ kɔɔnashin nyjɛ nu sro na bɔ Egypt tra nu yire nyu na to, 54 a klo yɛlɛ kɔɔnashin yire nɔɔ na hle imi na Joseph na ki yo kre. Klo na to waŋgra kro nu, la, na Egypt tra nu chiin sro nyi. 55 Kre nyjila kre nu na klo Egypt leele pre wa ta, ŋunu Pharaoh pan praa shie, mbe ŋunu wre yo mbo, “E sɛ Joseph pan, kee ŋga we yo kro e ki pe.” 56 Klo kre nyu na sheli lawee kro nu poŋgo, ki tia Joseph na sro tɛɛ ndoe yire nyu nyaala, mnaa sro prɛ Egypt leele pre pan. 57 Leele na yiri waŋgra kro nu mna pan Egypt na na sro loni Joseph pan. Ŋgi na hin? Na klo kre nyu sheli titi lawee kro nu.