PROVERBIOS
YICHEBꞌANIL PROVERBIOS
(1:1-7)
Haꞌ helanile ayayo yul hum Proverbios
1
Tzotiꞌ kaw helanil, yalkano yaꞌ Salomón, iskꞌahol yaꞌ David, isreyal konhobꞌ Israel.2 Tzꞌibꞌnhelaxkanoj yunhe yaqꞌni ohtanhelaxo helanile yebꞌ kuybꞌanile.
Chikolwa jinh kotxumnilo tzotiꞌ kaw ay yelapnoj.
3 Chonhiskuy yinh kuybꞌanile, helanile,
yebꞌ istoholal yebꞌ iskꞌulal, yebꞌ kokachni kobꞌa yinh istxꞌojal.
4 Chaqꞌ helanile tet ebꞌnaj nixhte tzehtaj matzet yohtaj.
Chiyaqꞌni isnabꞌal ebꞌnaj yebꞌ istxumni isbꞌa iskꞌul ebꞌnaj.
5 Hayet chiyabꞌen ebꞌnaj ay ishelanil hunteqꞌan tzotiꞌ tiꞌ, chiyiqꞌ yip ishelanil ebꞌnaj.
Hakpax tuꞌ ebꞌnaj ay isnabꞌal chiyiqꞌ yip isnabꞌal ebꞌnaj yet chiyabꞌeni.
6 Hunteqꞌan tzotiꞌ tiꞌ,
chiyaqꞌ ishelanil ebꞌnaj winaj yohtanhelo tzotiꞌ helan,
yebꞌ hunteqꞌan tzotiꞌ kaw yaꞌta kotxumni,
yebꞌ istzotiꞌ ebꞌnaj ay isnabꞌal, yebꞌ yohtanhen kuybꞌanile ay yinh istzotiꞌ ebꞌnaj.
7 Haꞌ yichebꞌanil helanile,
haꞌ ton koxiw tet Komam Dios. Wal anma kaw wiꞌe
mach choche iskꞌul yabꞌeꞌ helanile yebꞌ kuybꞌanile.
BꞌABꞌEL MAJAN KUYBꞌANILE AYKO YINH POEMA
(1:8–9:18)
Kuybꞌanile chꞌaqꞌlax tet ebꞌnaj tzehtaj
8 «Hach inkꞌahol, abꞌeto hakuybꞌanil chiwaqꞌan,
yebꞌ mach chanahulnheto hakuybꞌanil chiyaqꞌ hamiꞌ.
9 Yuto hunteqꞌan kuybꞌanile tuꞌ,
ta chayije lahan hakaꞌ hunu uwe chiꞌok yinh hanuqꞌ,
maka hakaꞌ hunu corona chiꞌahto yinh hawiꞌ.
10 Tato ay ebꞌnaj txꞌoj chiyoche kach ismonteꞌ yinh istxꞌojal,
mach chawabꞌeto tzet chal ebꞌnaj.
11 Ta chiyal ebꞌnaj tawet hakaꞌ tiꞌ: “Tonh jintajanh, kat komajwa yulaj bꞌeh,
makxanhetikꞌa chiꞌekꞌto bꞌey tuꞌ, kat komaqꞌnikamoj, waxanhka machi ismul,
12 kaw ayko yinh iskawil kat jaqꞌni aykꞌayoj,
hakaꞌ yaykꞌay anma yul isqꞌabꞌ naj kamikal kat yilaxto mujuj.
13 Kaw aynhetikꞌa komelyu,
kaw chinoholo jatut yu qꞌalomal yu tzettaj chijelqꞌalo tet anma.
14 Okanh tzujno jintajanh, kat hawilwen hawinhbꞌal jintajanh.
Hunxanhe xin chijute komelyu,” ta xhi ebꞌnaj tawet.
15 Hach inkꞌahol, mach chaxhto yinta ebꞌnaj,
hitzanhilo yinh istxꞌojal chiswatxꞌe ebꞌnaj tuꞌ.
16 Kaw lahbꞌilnhetikꞌako yu ebꞌnaj iswatxꞌen istxꞌojal
yebꞌ ismaqꞌnikamo yet anmahil.
17 Kaw nabꞌanhe chiꞌalaxayo hunu latzꞌabꞌ tato chil noꞌ chꞌik huneꞌ latzꞌabꞌ tuꞌ.
18 Hunteqꞌan ebꞌnaj tuꞌ,
haꞌtikꞌa ebꞌnaj chiꞌaykꞌay yul hunteqꞌan latzꞌabꞌ chiyayoj,
haꞌ kaw ebꞌnaj chiꞌiniti huchan yinh.
19 Hak tuꞌ chu istanhkano ebꞌnaj chiꞌochen yok qꞌalomal, yaj yu istxꞌojal.
Haꞌtikꞌa tzet chiyocheko ebꞌnaj tuꞌ chitanhtzeniloj.
Awtebꞌal chiyaqꞌ helanile
20 »Sunil yulajla calla yebꞌ yulajla txonhbꞌal chiꞌawi helanile;
21 kat yahwipaxo yul ispultahil konhobꞌa
yebꞌ bꞌay chiskutxbꞌa isbꞌa anma, chalni hakaꞌ tiꞌ:
22 “Hex ayexiko yinh sukal ¿bꞌaqꞌinh chebꞌejkano hesukal tuꞌ?
Haxa hex chexbꞌawahi, ¿bꞌaqꞌinh chebꞌej hebꞌawahi?
Haxa hex machi henabꞌal, ¿bꞌaqꞌinh chebꞌej heyahni helanile?
23 ¡Wal xin abꞌewe tzet chiwalan! Chiwaqꞌan Wespírituhan teyet,
kat waqꞌni wohtanhelojan intzotiꞌan teyet.
24 Kaw chexwawtehan yunhe hetit inkꞌatanhan,
yajaꞌ xin mach cheyabꞌeto tzet chiwalan.
25 Wal xin cheyah kuybꞌanile chiwaqꞌan,
mach cheyochepaxoj ta chexinkuyan.
26 Lanhanxa yapni istzꞌayikal
bꞌay chintzebꞌojan teyinh yet chul isyaꞌtajil teyibꞌanh,
kat intzebꞌipaxojan yet chexkamkanilo yu xiwkilal.
27 Yet huneꞌ tzꞌayik tuꞌ chihul xiwkilal yebꞌ isyaꞌtajil yebꞌ bꞌiskꞌulal,
hakaꞌ chu yul hunu niman jaqꞌeqꞌ, sunil tzet chitanhkanilo yu,
hak tuꞌ chu yul hunteqꞌan tuꞌ teyibꞌanh.
28 Yinh huneꞌ tzꞌayik tuꞌ, chinheyawtehan teyinh, yajaꞌ mach chintaqꞌwojan teyet.
Chinhesayaꞌan yajaꞌ mach chinilchalojan heyu.
29 Yuto cheyah helanile yebꞌ xin mach chexxiw tet Komam Jahawil.
30 Mach chejepaxo hechabꞌ kuybꞌanile chiwaqꞌan.
Mach chejepaxoj chexinkachnihan.
31 Yuxin chechabꞌ ispaj selel istxꞌojal chebꞌeybꞌalnhe tuꞌ,
kat istibꞌayo hetxꞌojal tuꞌ heyu.
32 Yuto ebꞌnaj suk chishekꞌilo isbꞌa ebꞌnaj tet iskꞌulal,
haꞌtikꞌa issukal ebꞌnaj tuꞌ chiꞌaqꞌnikamoj.
Haxa isqꞌalomal ebꞌnaj wiꞌe chiyute isbꞌa,
haꞌtikꞌa chiꞌaqꞌni kꞌayoto ebꞌnaj yinh istxꞌojal.
33 Yajaꞌ wal anma chiꞌabꞌento tzet chiwalan, aqꞌankꞌulalnhetikꞌa yehi,
mach chixiw tet huchanil chiꞌekꞌi.”