‑Tɛ ‑Yusu ‑wɔ la lɛ‑yɩyrɛnyɔ a 'kʋɛ
9
'Plɩɩ dɛ a ‑gbɛ, ɛ 'mʋ mu ‑hi, ‑ye 'ke ‑Yusu 'ya 'le 'blagbe wlɔn, 'ɔ ꞊ta lele 'yru ꞊nʋ ke, 'ɔ mu 'le 'dɩɔ ꞊nɔ 'mʋ, ‑ɔ kɔ 'mʋ ɔ 'ti 'le.
2 ‑Tɛ ɔ nyre 'le, ‑ye nahuin ꞊de, nʋ‑ ya ꞊nɔ lɛ‑yɩyrɛnyɔ ꞊de ye.
Lɛ‑yɩyrɛnyɔ a ‑gbɛ, 'ke ʋ puo 'le ‑hanmakɩ wlɔn.
‑Tɛ ‑Yusu 'ye, ‑ɛ mɔ, nahuin a ‑gbɛ, ʋ kuo ye ꞊wlʋ, ‑ɛ mɔ, ɔ ‑wɛ 'le bɔ nue nɩ, 'waa nɩ lɛ‑yɩyrɛnyɔ a ‑gbɛ, 'a 'kʋɛ bɛ ‑wɛ nɩ, ‑ye kɛ ɔɔ lɛ‑yɩyrɛnyɔ a ‑gbɛ ye po, ɔ nɔ:
«'Na 'yu o, ‑na ꞊wlʋ nɩ bi 'le ꞊hlɔn, ‑tɔplɩ ‑gbo, ‑n nu, ‑ɩ nyre 'yi lɛ, 'ke 'o Nyɩsʋa ye, ɩ 'wʋwlɛ nɩ.»
3 ‑Ye Nyɩsʋa a teteitɔɔnyʋ* ꞊nʋ, ‑ʋ nɩ 'o, kɛ ʋʋ 'waa dɩɔnʋ ye po, ʋ nɔ:
«‑Tɩ ‑gbo, ‑Yusu ‑gbo, ɔɔ ꞊tu, ɛ 'we ꞊nɔ ye, Nyɩsʋa a ‑tɩ ɔɔ lɛ ‑haa.»
4 Kɛɛ, dɛ ꞊nʋ, ʋʋ ꞊wlɩ klɛ naa, ‑Yusu yie nɩ.
Ɔ nɔ:
«Dɛ tio‑ kɔ 'yilɛnyre꞊wlɩdʋ ꞊nʋ aa lɛ naa 'le?
A 'de kɔ ba naa wɛn ꞊wlɩdʋ ꞊nʋ lɛ.
5 'A nɩ ꞊wlɩ nɔ 'nɩ, 'n 'die 'le ‑wɛ ꞊bo le lɛ‑yɩyrɛnyɔ ‑gbo, ‑ɛ mɔ, 'a dɛ 'kuku* 'wʋwlɛ nɩ, kɔ, 'a nɩ ꞊wlɩ nɔ 'nɩ, 'n 'die ‑wɛ 'le ‑wɛ ꞊bo le ꞊nɔ, ‑ɛ mɔ, bɔ 'ba ye 'mʋ, bɔ na.
6 Kɛɛ, ba yie, 'mɔ mɔ ‑tʋnahuin 'bii a Nahuon*, 'mɔ mɔ Nyɩsʋa a 'Yu, 'ɔ lee nɔ 'mʋ.
Nyɩsʋa a ‑gbɛ, nɔ‑ ‑nye 'mʋ 'klɩ, 'ke ꞊bo 'wʋwla ‑tʋnahuin a dɛ 'kuku, kɛ nɔ ‑tʋtʋ ke, 'ɔ ‑nye ‑wɛ 'mʋ 'klɩ, 'ke ꞊bo ‑wɔ ‑tʋnahuin a 'kʋɛi.
'A ‑tɩ o, nahuon ‑gbo, ʋ ya 'le, 'n die 'nɩ nu, 'a 'kʋɛ 'mʋ ‑wɛ, a 'mue yrii, ‑ɛ mɔ, ‑tɩ ‑gbo, 'n ꞊tu wɛn 'a mʋ ye, ɩ mɔ ꞊hapʋkɔɔ nɩ.»
‑Ye ɔ ꞊hɩan ‑wɔn, 'ɔɔ 'le lɛ‑yɩyrɛnyɔ ꞊nʋ ‑wɔn 'prɛɛ, ɔ nɔ:
«'Ba ye 'mʋ, 'ba ‑na ‑hanmakɩ 'mʋ, ‑bo mu 'le ‑na kayu gbo, ‑na 'kʋɛ ‑wɛ nɩ.»
7 Tii ‑do a ti 'yri, ‑ye nahuon a ‑gbɛ, ɔ 'ba 'mʋ ye, 'ɔ mu 'le 'a kayu gbo.
8 ‑Tɛ nahuin 'ye dɛ a ‑gbɛ, ʋ 'ta 'mʋ gblɛ, 'ʋʋ Nyɩsʋa 'nyrɛɛ lɛ pue, ‑tɛ ɔ nu, 'ɔ ‑nyi ‑tʋnahuin 'klɩdʋ ꞊nʋ.
‑Tɛ ‑Yusu le la Matie, ‑ɔ mɔ Lefi*, 'ke bɔ ‑hɛ la 'a ‑naagbopʋyu*
9 ‑Tɛ dɛ a ‑gbɛ, ɛ ‑hi, ‑ye ‑Yusu ‑hɔn 'le ‑tɛgbi a ‑gbɛ 'mʋ nɩ.
‑Tɛ ɔɔ 'klɛɛ mu, ‑ye 'ke ɔ yɛ 'o nyɩbɛyu ꞊de gbo.
'A 'dʋ mɔ Matie.
Matie a ‑gbɛ, ɔ mɔ 'blʋwli'tɛnyɔ'ɔ* nɩ.
'Ke ɔ nɩ 'le 'blʋwli'tɛɛlɛ 'mʋ gbo.
(Kɛɛ, nahuin 'nɩ ‑hʋa ꞊le 'blʋwli'tɛnyʋ, ‑ɛ nue, ʋʋ di 'yiyriwli.)
‑Ye kɛ ‑Yusu nyo ye po, ɔ nɔ:
«Kʋɛ 'mʋ ‑wɔn, ꞊mʋ 'na ‑naagbopʋyu ‑hɛ!»
Matie a ‑gbɛ 'ɔ 'ba ye 'mʋ, 'ɔ kʋɔ ‑wɔn, 'ke ɔ 'muo ‑wɔn naa.
10 ‑Ye Matie a ‑gbɛ, ɔ da ‑Yusu ‑wɔn dididɛ, ɔ kɔ 'a ‑naagbopʋ 'hɛɛn, kɔ, 'ɔ da ‑wɛ 'a 'bienʋ 'blʋwli'tɛnyʋ ‑ye, kɔ pʋpʋnahuin ‑ye, ‑ʋ kɔ 'klɔ 'de 'o ye 'sii, 'ke ʋ 'bii, ʋ 'mʋ dɛ di.
11 Bʋ nɩ 'o dɛdiilɛ 'mʋ, ‑ye Falisi꞊tumu* a nahuin, ʋ 'ye dɛ a ‑gbɛ nɩ.
‑Ye ʋ le ‑Yusu a ‑naagbopʋ nɩ, ʋ nɔ:
«Dɛ‑ nue 'klɛɛ, 'a nɩ tɔɔnyɔ, ɔ kɔ 'blʋwli'tɛnyʋ kɔ nahuindʋ ‑gbo 'hɛɛn, ‑ʋ kɔ 'klɔ 'de 'o ye 'sii, 'ʋ nɩ 'o dɛdihuoo ‑do ke gbo 'le?
Ɔ 'de wɛn ye blɛ bɔ nu wɛn dɛ a ‑gbɛ.»
12 ‑Ye ‑Yusu 'wɔn ‑tɩ ꞊nʋ nɩ, nahuin a ‑gbɛ, ʋ ꞊tu.
Bɔ 'wɩn 'klɛɛ, ‑ye ɔ nɔ:
«Nahuon ‑gbo, ‑ɔ kɔ 'hʋɩn nu ‑tɛɛ, ɔ 'nɩ ꞊mɔ ꞊le ‑data a 'yiye lɛ, kɛɛ, nahuon ‑gbo, ‑ɔ kɔ 'hʋɩɩn‑ hren, nɔ‑ɔ ‑data a 'yiye lɛ ꞊mɔ.
13 Ʋ 'crɩɛ nɩ, 'ke 'le Nyɩsʋacrɩɩnɩɛ 'kwli 'mʋ, ‑ɛ mɔ:
Nyɩsʋa nɔ 'nɩ:
Dɛ ‑gbo, 'nɩɩ ‑hʋa, nɛ‑ mɔ, ba kɔ 'a nɩ 'bienʋ a wɔlɩ.
Ɛ 'de ba pi 'wlugba‑tɔplɩ a ‑cɔhlɩɩn* ‑do, 'ke 'o 'mʋ ‑wɔn.»
‑Ye kɛ ‑Yusuu lele po:
«'N 'de 'le di, 'ke 'o nahuin ‑gbo a ‑ta 'mʋ, ‑ʋ plɛ, ‑ʋ kɔ 'klɔ 'sii 'o ye, kɛɛ, nahuin ‑gbo, ‑ʋ yie, ‑ɛ mɔ, 'waa 'klɔ 'de 'o ye 'sii, nʋ‑ kɔ ‑tɩ 'nɩ di 'le, 'mu le, ‑ɛ mɔ, bʋ hie 'o 'waa dɛ 'kuku*, ʋʋ nu gbo, bʋ ‑nye 'waa 'klɔ 'bii Nyɩsʋa.»
Nyɩsʋa lee nɔ ‑Yusu ‑tʋtʋ ke nɩ, 'ɔ 'ya 'le 'klɔ yrayrʋ, ‑ɔ kɔ 'klɔ 'ka 'hɛɛn, ‑ɩ 'de dɛgbloo ‑do
14 Dɛ a ‑gbɛ, ‑tɛ ɛ ‑hi, ‑ye Saan* Batisɩ, ‑ɔɔ nahuin 'nie* 'lu lɛ po, 'a ‑naagbopʋ, nʋ‑ 'yɩya 'o ‑Yusu 'hʋɩn 'mʋ gbo, 'ʋ ꞊gbɔ wlɔn, ʋ nɔ:
«Dɛ‑ nue 'klɛɛ, ‑a mʋ ‑gbo, ‑ʋ mɔ Saan a ‑naagbopʋ, ‑a kɔ Falisi꞊tumu* a nahuin 'hɛɛn ꞊aa ꞊ci*, 'plɩɩ ‑mɛ ‑ye, ‑n nɛ ‑naagbopʋ* 'ʋ 'nɩnɩ ꞊ci 'le?»
15 ‑Ye kɛ ‑Yusuu ꞊nʋ ye po, ɔ nɔ:
«Nyɩbɛyu ‑gbo, ‑ɔɔ 'blɩ 'mʋ pa, 'bɔ da 'a 'bienʋ 'blɩ'mʋpʋpa a dididɛ ke, 'bʋ mu 'blɩ'mʋpʋpa a ‑gbɛ a dɛdi‑tuo ke, 'a 'bienʋ a ‑gbɛ, ʋ 'nɩ ꞊ci ꞊le.
Ɛ 'we ꞊nɔ ye, 'blɩ'mʋpʋpa ꞊nʋ, ɛ mɔ 'manʋdɛ'ɛ nɩ.
'A ‑tɩ, ʋ 'de ꞊cicie kɔ.
Dɛɛ ‑do a ‑gbɛ, nɛ‑ɛ nɩ.
'Manʋ a ‑tɩ 'na ‑naagbopʋ 'nɩ ꞊ci ꞊le nɩ, tii ‑tie ‑gbo 'n di mɔ ꞊nʋ 'hʋɩn 'mʋ ‑hi.
Kɛɛ, ɛ di kɔ ti, ‑ɩ kɔ 'yri ʋ di ‑tado 'o 'mʋ 'na ‑naagbopʋ ‑hɛyri ‑ha.
Ti a ‑gbɛ 'yri, 'ke ʋ di ‑tado 'o ꞊cii.
16 ‑A 'brikʋɛ nɔ 'nɩ:
Nahuon ꞊de 'nɩ 'ba ꞊le dayrayrʋ a 'pɩa 'mʋ, ɔ 'nɩ ‑ma ꞊le da'ka a 'hʋɔ.
'Bɩa 'bɔ nu dayrayrʋ a 'pɩa, 'bɔ ‑ma da'ka a 'hʋɔ, ti ‑kɔ 'yri ɔ diu yra, ‑ye dayrayrʋ ꞊nʋ, ʋ 'yɩya 'mʋ nɩ.
'Bʋ 'yɩya 'mʋ, ‑ye dayrayrʋ a ‑gbɛ, ʋ cra da'ka ꞊nʋ nɩ.
‑Ye 'a 'hʋɔ 'ka ꞊nʋ, ɔ di lɛ 'bʋa 'yri ꞊hapʋkɔ.
17 Mɔ, nahuon ꞊de 'nɩ 'ba ꞊le nɔ yrayrɩ 'mʋ, ‑ɔɔ 'plu, ɔ 'nɩ puo ꞊le 'le dahʋakɔ a buo 'ka wlɔn.
'Bɔ puo 'le buo 'ka ꞊nʋ wlɔn, 'bɔ kɔ ye, ti ‑kɔ ti 'yri ɔ di 'plu, 'bɔɔ 'ya, ‑ye ɔ cra dahʋakɔ a buo ꞊nʋ nɩ.
‑Ye nɔ 'wlɛ gbo.
Nɛ‑ nue, 'ke 'le dahʋakɔ a buo yrayrʋ wlɔn, 'ke ʋʋ 'le nɔ yrayrɩ po.
'Bɔ nu lɛ, ‑ye dahʋakɔ a buo ꞊nʋ, ɔ kɔ nɔ ꞊nʋ 'hɛɛn, ɩ 'deɛ bɩ nyre 'yi lɛ.
(Ɛ nɛ‑ nue o, nahuon ꞊de 'ɔ 'nɩnɩ 'ba ‑tɔplɩ 'kɩ 'mʋ, 'ɔ 'nɩnɩ pui ‑tɔplɩ yrayrɩ ke.
Ɩ 'nɩ bibi ꞊le 'yi 'mʋ lɛ.)»
‑Tɛ ‑Yusu ‑ha la Sayilu a 'yu 'klɔ, kɔ, ‑tɛ nyrʋgba ꞊de, dablogbo‑wɛkʋɛɛ la nu, ɔ 'tʋ la ‑Yusu a wlawlʋ lɛ, 'plɩɩ 'a 'kʋɛ 'ɛ ‑wɛ la
18 ‑Yusu bɔɔ ꞊nʋ ‑tɩ ꞊nʋ ye ꞊tu, ‑ye ‑Juukʋɛ* a nyɩgblaka ꞊de, nɔ‑ nyre 'o, 'ɔ blɔ kwlɩ ye gbo, ɔ nɔ:
«'Na 'yu nyrɔyu gbi, nɔ‑ 'kʋ lɛ kɛ 'klɛɛ.
'Nɩɩ ‑mʋ lɛ 'nɩ 'batɩ, di 'le ‑bo puo dabʋɩ 'lu gbo, ‑ɛ die nu, ɔ 'mʋ lele ‑hʋnhlʋn po.»
19 ‑Ye ‑Yusu wɔn nɩ, 'ɔ 'ba ye 'mʋ, 'ɔ kʋɔ ‑wɔn, ɔ kɔ 'a ‑naagbopʋ* 'hɛɛn.
20 ‑Ye 'klɛɛ, 'ke 'le nahuin ꞊nʋ ‑hɛyri, ‑ʋ nɩ 'o, 'ke nyrʋgba ꞊de nɩ 'le.
Nɔ‑ 'kʋɛɛ nu.
'A 'kʋɛ a ‑gbɛ, nɛ‑ mɔ dablo bɔ nyo gbo ‑wɛ.
‑Tɛ 'kʋɛ a ‑gbɛ, ɛ 'tatɩ la 'a nunue, 'a 'yrʋ a ‑pu ꞊tu 'o 'hɔn a nʋnʋ nɩ kɛ gbo.
Nɔ‑ mu 'o ‑Yusu ke 'mʋ, 'ɔ 'tʋ 'a wlawlʋ a bʋgbodɛ lɛ,
21 ‑ɛ nue, kɛ ɔɔ po, 'ke 'le 'a ꞊wlʋ ke:
«'Nɩ 'tʋ 'a wlawlʋ lɛɛ ‑do, 'na 'kʋɛ di 'nɩ ‑wɛ.»
22 ‑Ye ‑Yusu ꞊hɩan ‑wɔn, 'ɔ 'yo, ɔ nɔ:
«'Na 'yu o, ‑na ꞊wlʋ nɩ bi 'le ꞊hlɔn.
‑Tɛ ‑n kuo 'mʋ ꞊wlʋ ye a ‑tɩ, 'nɩ ‑wɔ ‑na 'kʋɛ.»
Tii ‑do a ‑gbɛ 'yri, ‑ye nyrʋgba a ‑gbɛ a 'kʋɛ ‑wɛ nɩ.
23 ‑Tɛ dɛ a ‑gbɛ, ɛ ‑hi, ‑ye ‑Yusu nyre 'le ‑Juukʋɛ a nyɩgblaka ‑nɩ wɛn a ‑tɛ nɩ, 'ɔ 'ye ‑tɔplɩbinyʋ kɔ nahuin 'plɔplɔ ꞊nʋ 'hɛɛn, 'ʋʋ popowli po, ‑ye ɔ nɔ:
24 «Ba ꞊tɩɩ ke!
'Yu nyrɔyu ‑gbo, ɔ 'de 'kʋ.
Ŋmla'a nɩ, ɔɔ ŋmo.»
Bɔ po 'klɛɛ lɛ, ‑ye ʋ nyo 'nɩ 'caa.
25 ‑Ye ʋ 'hrɔɔ nahuin 'bii nɩ, 'ɔ pa 'le ‑gblo ꞊nʋ 'mʋ, ‑tɛ 'yu pɛ 'le gbo, 'ɔ klɩ 'a dabʋ gbo.
‑Ye 'yu nyrɔyu a ‑gbɛ, ɔ 'hrɩ 'klɔ, 'ɔ 'ba ye 'mʋ.
26 Dɛ a ‑gbɛ, ‑ɛ mue 'lu ‑wɔn, 'a ‑tɩ 'sɛɛ gbo, 'ke 'le 'blʋgba 'bii ꞊nʋ 'mʋ.
‑Tɛ ‑Yusu ‑wɔ la 'yiisuanyʋʋ 'hɔn a 'yii
27 'Plɩɩ dɛ a ‑gbɛ, ɛ 'mʋ mu ‑hi, ‑ye ‑Yusu ‑hɔn 'o ‑tɛgbi a ‑gbɛ 'mʋ nɩ, 'ɔɔ mu.
‑Tɛ ɔɔ 'klɛɛ mu, ‑ye 'yiisuanyʋʋ 'hɔn ꞊de, nʋ‑ bio 'o ke 'mʋ, 'ʋ nyo ‑wɔn kʋɛ, 'ʋʋ 'le win 'yaa, ʋ nɔ:
«Dafidɩ* a 'yuo a 'Yu o, yrii ‑a nɩ wɔlɩ!»
28 ‑Tɛ ‑Yusu nyre 'le kayu gbo, ‑ye ʋ 'yɩyɔ 'o 'mʋ gbo 'hʋɩn, 'ɔ ꞊gbʋ wlɔn:
«꞊Be a kuo 'mʋ ye ꞊wlʋ, ‑ɛ mɔ, 'n ‑wɛ 'le ꞊bo ‑wɔ 'a nɩ 'kʋɛ nɩ?»
‑Ye ʋ ꞊tuo ‑wɔn, ʋ nɔ:
«Iin ‑o, Tɔɔnyɔ, ‑a kuo ‑mʋ ye ꞊wlʋ.»
29 ‑Ye ‑Yusu 'tʋ 'waa 'yii lɛ, ɔ nɔ:
«Dɛ ꞊nʋ, a kuo ꞊wlʋ ye, 'n ‑wɛ 'le ꞊bo nu 'a mʋ 'mʋ, nɛ‑ ‑bɛ mue 'lu ‑wɔn,»
30 'waa 'yii 'ɩ klɛ ke.
‑Ye ‑Yusu 'prʋʋ 'le ‑wɔn, 'ke 'le win 'yaklɩ 'kwli 'mʋ, ɔ nɔ:
«'Nɩɩ 'a mʋ 'nɩ le, a nɩ le 'le nahuon ꞊de!»
31 Ʋ ‑mɛ ‑ye, ‑tɛ ʋ ‑hɔn 'o 'mʋ, ‑ye ʋ 'sɛɛ ‑Yusu a 'dʋ gbo, 'ke 'le 'blʋgba 'bii ꞊nʋ 'mʋ.
‑Tɛ ‑Yusu ‑wɔ la nahuon ꞊de, ‑ɔ 'de 'prɛlɛ yi a 'kʋɛ
32 Ti ꞊nʋ ‑kɔ 'yri nahuin a ‑gbɛ, ʋʋ mu, tii ‑do a ‑gbɛ 'yri, ‑ye ʋ ya ‑Yusu ye nahuon ꞊de, ‑ɔ 'de 'prɛlɛ yi, ‑ɛ nue, 'ku ‑hʋan* nɩɔ 'o ke 'mʋ.
33 ‑Ye ‑Yusu bla 'ku ‑hʋan a ‑gbɛ lɛ, ‑ʋ nɩ 'o nahuon a ‑gbɛ ke 'mʋ.
‑Tɛ ɔ blʋ 'klɛɛ lɛ, ‑ye nahuon a ‑gbɛ, ɔ ‑tʋa 'pʋprɛ gbo.
Nahuin ꞊nʋ, ‑ʋ nɩ 'o, ɩ saka ꞊nʋ nɩ 'dɔ, ʋ nɔ:
«Dɛ ‑gbo, ‑ɛ mue 'lu ‑wɔn, ‑a 'die ‑hlɩn a 'yee, kɛ nɔ Yisraɛkʋɛ* a 'bri.»
34 Kɛɛ ‑ye Falisi꞊tumu* a nahuin ꞊nʋ, ‑ʋ nɩ ‑tuo ke, kɛ ʋʋ po, ʋ nɔ:
«Satan*, ‑ɔ mɔ 'kuo ‑hʋɩn a nyɩgblaka, nɔ‑ɔ ꞊nɔ 'klɩ ‑nyi, 'ke bɔ bla 'kuo ‑hʋɩn lɛ, ‑ɔ nɩ 'o nahuin ke 'mʋ.»
‑Tɛ ‑Yusu kɔ la nahuin 'plɔplɔ a wɔlɩ
35 ‑Tɛ dɛ a ‑gbɛ, ɛ ‑hi, ‑ye ‑Yusuu ke na 'dɩɛ 'bii, 'ɔɔ Nyɩsʋa a ‑tɩ tɔɔ, 'ke 'le Nyɩsʋa a kayuo* gbo, 'ɔɔ Nyɩsʋa a ꞊hapʋtitie ꞊nʋ po, ‑ɛ nyi ꞊tu, ‑tɛ Nyɩsʋa di nahuin a win a kekɔɔlɛ nu, kɔ, 'ɔɔ nahuin a 'kʋɛi 'bii ‑wɔ, ɩ kɔ 'ɛ nɩ kɩkladɛ ꞊de 'hɛɛn.
36 ‑Tɛ ɔɔ nahuin 'plɔplɔ ꞊nʋ 'ye, ‑ye 'waa wɔlɩ nyo nu, ‑ɛ nue, 'waa 'klɩ ‑wɛ 'le ꞊le, kɔ 'waa ꞊wlɩ 'ɩ bi ꞊hlɔn.
Ʋ 'we ꞊nɔ blablɔ* ye, ‑ɔ 'de kʋkɔnyɔ kɔ.
37 ‑Ye kɛ ɔɔ 'a ‑naagbopʋ* ye po, ɔ nɔ:
«꞊Gbla, ‑ɔ ꞊hlu, ɔ ‑huo nɩ, kɛɛ, ꞊gbla'cɛnyʋ 'de ‑huo.
38 'A ‑tɩ, ba 'batɩ ‑cikɔnyɔ lɛ, bɔ le 'a ‑kʋannunyʋ ‑ye, ʋ 'mʋ 'a mʋ 'mʋ ‑hɛ, a 'mʋ ꞊gbla 'cɛ.»
(Ɛ 'we ꞊nɔ ye, ba 'batɩ Nyɩsʋa lɛ, ɔ 'mʋ 'a nahuin ‑ye le, ʋ 'mʋ 'a mʋ 'mʋ ‑hɛ, a 'mʋ nahuin ‑ye lɛ 'kukue, ʋ 'mʋ 'waa 'klɔ Nyɩsʋa ‑nyi.)