\id MRK \h Marocohacha Laenai \toc1 Marocohacha Laenai \toc2 (Mr) \mt1 Marocohacha laenai \mt2 Ena Nenaa Cana Coaunera Ere \c 1 \s Cana Coaunera ere beebejiha Joaan Baotisitane \r (Mt 3.1-12; Lc 3.1-9, 15-17; Jn 1.19-28) \p \v 1 Caate nunuhe caje coauneein Cana Coaunera Calaohi Jesocurisito que erenaa raotono ne. \v 2-3 Niite inoaenlu nere bera inoaensi Isaihasi que berateein laenaratiha Cana Coaunerane jaun, nii aitohane rijitojoeein: \q “Nii Canuhacha letoai \q Canu ere berate, \q ii ajiniha cuhin turuhine jaan \q bero rucuhereein. \q Nitohanihane jaunte: \q ‘Cana Curuaanaa turunajaanu \q bero raujiaauche,’ naain cacha \q areroo rohan situnacaauru \q cotijiaain suujuatereein,” \m naain nere bera inoaensi Isaihasi que berateein laenaratiha Cana Coaunera \p \v 4 Nii rijijieein jetaote chuhisi, inae cacha areroo cachaauru baotisaain: \p “Inara osa jianeein, esinae rauhijiriin Cana Coaunera coitucuhin nacoauneein inara ichao coreein neeichene cojunacaneein acauhanau teein baotisanojoineein neeichene inara osa caje inara ichoteratemiin Cana Coaunera,” naain belu jetao acaauru rai Joaan. \v 5 Nii jana jetaote, satiin Jodea batane que nenacaauru aina Jerosaleeun nenacaauru naaonjoainuri nii Joaan ere aonaa curejetecurelu. \p Nitohaneein cuhin ecu turuhin esinae rauhijiriin suujuelanaala osaaocuruhane beeuruhane jaun jetao, nucuhe Jorodaan cuhane teein acaauru cojunacatiha acaauru baotisarejete nii Joaan. \p \v 6 Camecho ujui caje ichanohin cajione que cajionequin jetaote, jacari caje ichanohi que ichoraquiin, sisiincho, irichaje, naaonjoainuri que jetao lenoneein nerejetelu nii Joaan. \p \v 7 Nitohaneein jetaote, Cana Coaunera ere beebejeein jetao: \p “Canu baihate ureein leinjiin jataain canu amurijiriin nelateein nenaa. Niheichu rai safato ichora rutuhanune coina nihanatiin nelatejeerinaauni. \v 8 Canune acau que inara camujuaain inara baotisaaun. Jana acate laen inara baotisaa ureein Cana Coaunera Suujue que,” nae jetao cachaauru rai Joaan. \s Jesoso baotisaa Joaanne \r (Mt 3.13-17; Lc 3.21-22) \p \v 9 Nii cojoanonaa bana jetaote, Calileea batane que nenaa Nasarete caje amuhin, nucuhe Jorodaan auhaniha turuha Jesosone jana jetao, ecu Jorodaan cuhane teein acaentonai camujuaain baotisae Joaan. \v 10 Nii baotisaa Joaane jana acau caje mituhane rijieeoritiin dede coaraa Jesosone jana jetaote, nejoracaa dede bacuujuane jana caje uhin serori rijijieein nichoae fauha uhe Cana Coaunera Suujue. \v 11 Nii jana dedeeu tonii jetaote: \p “Ii te jataain canuhacha jereein canuhacha cocoainanohin cacalabineein neeicha,” naain toniha erenaane jana jetao aonajeeure. \s Baaso que Jesoso saruha Moconajaerane \r (Mt 4.1-11; Lc 4.1-13) \p \v 12 Nii baiha jetaote, cacha nenaja nihei que Jesoso amae Cana Coaunera Suujue. \v 13 Nii jaun ucuae ataibinaecuru jana niha jena chonca janohin Cana Coaunera Calaohi Jesosone jana jetaote, baaso que saruhane coina cojuhin coaraa moconajaerane jana jetao, Jesoso coroatajanecure Cana Coaunera letonocuru anjeraauru. \s Calileea batane cuhin, rai namihaneeo nunuhetiha Jesosone \r (Mt 4.12-17; Lc 4.14-15) \p \v 14 Inae caresero cuhane Joaan enoaauruhane baiha jetaote, Calileea batane que cue Jesoso, Cana Coaunera ere Erenaa Raotono que ereerejeein cachaauru rai bihane coina. \p Nitohaneein inae ecu turuhin jetaote: \v 15 “Inae ichuunijiha Cana Coaunera Cojoanonaa. Aihane jaun Cana Coauneraacha beratenojoin Erenaa Raotono esenetaain tonoraauche,” naain beebeje cachaauru rai Jesoso. \s Jenai cachaauru ate mucuurera cotihaca Jesosone \r (Mt 4.18-22; Lc 5.1-11) \p \v 16 Nii jana jetaote, Calileea conemuri auhaniha cuujihane jaun jetao, coroatajai ate mucueracuru Simoon, chaen nejera Aanderesi, naaonjoainuri coarae Jesoso, acauhanau rai rede nalaaecuruhane jana. Nitohaneein acaauru coaraain jetaote: \v 17 “Chajaauche canu aina. Aihate nii ate mucuhichene rijijieein, canu rai cachaauru mucuhin raeraneein neeiche,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \p \v 18 Nii rijieeoritiin jetaote, rai rede ratiriin Jesoso aina cuure. \p \v 19 Nii caje basiinjiin cutiin jetaote, coroatajai ate mucuurera- Sebedeeo calaohichuru Saantiaao aina rai nejera Joaan eruha cue Jesoso, bote cuhane neein redeeuru rucuheca neeuruhane jana. \v 20 Nii coaranaacane rijijieeoritiin cotihanaacane jaun jetaote, bote cuhane acaauru coroatajaneraauru aina nii acaauru inaca Sebedeeo ratiriin Jesoso aina cuure. \s Leinjiin cacha suujua cuhane niha Moconajaera letonone \r (Lc 4.31-37) \p \v 21 Inae Caferenaaon turuhin jetaote, nebetacanaa cojoanonaa bana ita taojiaain, Cana Coaunera rai rauhi que ereereecuruha Joriocurune jaan coloheri sinacoca asaae cuhin cachaauru relaane nunuhetiha cue Jesoso. \v 22 Nii jana jetaote, cojoaelatiin aonajeeure cachaauru, Moisesa aitonjoan rauhi que cacha relaaurera amurijiriin esinae rauhijiriin suujua caje coitucuhin aitohane jaun. \p \v 23 Nii jana jetaote, nii netaojiaauruha cachaaurune jaan coloheri sinacoca asaae ne leinjiin cacha- suujua cuhane Moconajaera letono siricha. \v 24 Aca jetaote ehequiin: \p “Chanute canacaanu rene turuha uhita Nasarete cocoaicha Jesoso. Jerihane nechu jataain canacaanu itajeranu quete turuha uhicha. Raotojoeeinne canu, ii Cana Coaunera Calaohi neeine coitucuunra,” nae Jesoso rai. \v 25 Nii jana jetaote: \p “Coa iriha. Caa cacha jianeein amuura,” nae jetao Jesoso, nii cacha suujua cuhane nenaa Moconajaera letono rai. \v 26 Nii jana jetaote, rijijijianeein nii cacha teein, tonijiaain ehequiin mitue nii Moconajaera letono, nii cacha suujua caje. \v 27 Nii jana satiin nesoonetiin jetaote: \p “Chatohanai cacha relaera cachana caa ai. Coatiha cacha relaauruha cacha relaaurerane rijijieein cacha relaai. Caate laen nohanelanaala esinae rauhijiriin cacha relae. Chaen techu moconajaera letonocuru nihanatiin nere tonoraain cacha suujua caje mituhin amuure,” naain jetao ita caje bajaaure nii cachaauru. \p \v 28 Nii jana jetaote, coa carajaaeriin Jesoso benaa coitucuure satiin Calileea batane que nenacaauru cachaauru. \s Simoon Fedoro tano rautaa Jesosone \r (Mt 8.14-15; Lc 4.38-39) \p \v 29 Inae netaojiaain Cana Coaunera rai rauhi que ereereecuruha Jorioocurune jaan coloheri sinacoca caje mituhin jetaote, Saantiaao, Joaan, naaonjoanuri aina jiniiquiin, Aanderesi aina Simoon loreri asaae cue Jesoso. \v 30 Nii jana jetaote, inae nii loreri asaae turuuruhane jana, ajaa caaun cunaiteein ecu tocoeeque Simoon tano. Nii jaun jetaote, Jesoso rai beeuruhane jaun, \v 31 rohan nichuuntaain rai biji que michuhane jana jetao, inae caje amue ajaa. Nii rijieeoritiin inae caje amuha ajaane jaun jetaote, nimichuhin acaauru coroaate nii cunaitenaa Simoon tano. \s Arajiin cunaitenacaauru rautaa Jesosone \r (Mt 8.16-17; Lc 4.40-41) \p \v 32 Inae sohane jaun nocohecane jana jetaote, Jesoso rene satiin cunaitenacaauru, chaen suujua cuhane Moconajaaera letono sirichaauru, naaonjoainuri cachaaurune maajeein amaaure, acaauru rautaa Jesosone coina. \v 33 Nii jaun jetaote, satiin nenaanajaauru caje cuhin, ecu acuujua niha netaojiaaure cachaauru. \v 34 Nitohaneein jetaote, araai laurii cunai caaun cunaitenacaauru cachaauru rautaain, Moconajaera letono sirichaaurune maajeein rautae Jesoso. Nejetaote laen ereeuruha nii cacha suujua cuhane nenacaauru Moconajaera letonocurune caohate Jesoso, raotojoeein acanihane coitucuuruhane jaun. \s Calileea batane cuhin, Cana Coaunera ere beebejiha Jesosone \r (Lc 4.42-44) \p \v 35 Inae janonaa jerihane jaun jetaote, nimichuhin nii nese caje cuhin, jelai Cana Coaunera bajaa cue Jesoso. \v 36 Nii jaun jetaote, leeochaauru aina jiniiquiin cuhin Jesoso ariha cue Simoon. \v 37 Eruhin jetaote: \p “Satiin cachaaurute ii ariirijia amuhemuhecure,” naauruha Jesoso raine jaun jetaote: \p \v 38 “Chajaau chacuchete ichuun nenacaauru leeocha nenanajaauru cuhin Cana Coauneraacha beratenojoin erenaa benichaache. Nii coinane jelai caje mituhin cajiha uun,” naain acaauru tonorae Jesoso. \p \v 39 Nitohaneein jetaote, cajihaneein nenaanajaauru amuhemujueein, satiin Calileea batane sacuritaain Joriocuru rai netaojiaauruhane jaan coloherihuru asaae Cana Coaunera ere beebejeein, moconajaera letonocuru sirichaauru cachaaurune maajeein rautaain amuhemujue Jesoso. \s Leinjiin cosibi siricha rautaa Jesosone \r (Mt 8.1-4; Lc 5.12-16) \p \v 40 Nii jana jetaote, Jesoso rene turuhin jetao: “Jereeine jana nihane canu rautaai caa canu cosibi caje,” naa leinjiin cacha cosibi caaun cunaitenaa, nacatiha neseeonrihaainne jaun jetaote, \p \v 41 cairichaaojoaain coaraane jaun jetao, biji que mucuhin: \p “Jerichaaun chujian. Ii caje amuhine caa ii cosibi,” naa nii cacha rai Jesosone \v 42 rijieeoritiin caje amuha nii cosibine jaun jetaote, inae somaraain ne nii cacha. \v 43-44 Nii nerautaane rijieeoritiin rai necoeein jetaote: \p “Aonaaun. Coa caa ii rautaanune biha chuni rai. Raujiaain Cana Coaunera ere que cacha relaera neein nenaa saseredote coaanihun ii coaraane coina. Chaen inae nerautaai nii ii cosibi cajene coaracuruhane coina, aitoha Moisesa aitonjoan rauhine rijijieein, Cana Coaunera belaaine jaanu amaain cunihute inae ii cosibi caje nerautaaine coitucuurumiin satiin cachaauru,” naain jetao jataain suujuateein nii cacha letoae Jesoso. \v 45 Nii jana jetaote, satiin cachaauru rai nii nitohaneein jaberoco rautaa Jesosone que nereretaa cue nii cacha. Nii jaun jetaote, inae neseeuru raotojoeein turunaa nainenihane jaun jetao, neniha cachane jaaun cuhin amuhemujue Jesoso. Nejetaote, lauri laurichuru caje cuhin coaraa cuure cachaauru. \c 2 \s Leinjiin jiurona cacha rautaa Jesosone \r (Mt 9.1-8; Lc 5.17-26) \p \v 1-2 Nii baiha janojanoheriin catiaain jetaote, coaiteen Caferenaaon cue Jesoso. Inae ecu turuhin, loreri asaae nihane coitucuhin jetaote, rene turuha cuuruha arajii cachaaurune jana jetao, acaauru rai Cana Coaunera ere beebeje Jesoso. Nitohaneein arajiin turuuruha cachaaurune jaun jetaote, jataain nemoha loreri asajine jaun, nii acuujua rohan nihanatiin nene turuha cachane jaannu. \v 3 Nii jana jetaote, Jesoso rene leinjiin cacha jiurona amaaure jenai cachaauru. \v 4 Nejetaote, jataain arajiin turuha cachane jaun, Jesoso rene nii jiurona cacha turuanaa nainecurenihana jaun jetao, loreri coarana joaracaain rai nela cuhane tijichaain, nii niha Jesosone jaan jeloon nii jiurona cacha faaure. \v 5 Nii cunaitenaa rautarichaainne esenetaain amaauruha nii amaaurerane coaraane jaun jetaote: \p “Inae ii osa caje ii ichoterateein, ii que casuujua acatichaaunra cacalabi,” nae jetao nii cunaitenaa rai Jesoso. \p \v 6-7 Nii jana ecu neein aonajeein jetaote: “Chanuna caritiin ere caa cacha. Nechu jataain Cana Coaunera niha nocoetohane jaunte aite. Leinjiin Cana Coauneraachate nainere osa sitaa cacha cajene,” naain jetao suujua cuhane ereerejeein laurujualaurujuaain aonajeeure Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru tabaauru. \v 8 Niritiin suujua cuhane coaaucuruhane que nainaain jetaote: \p “Chanuna niritiin inara suujua cuhane coaauquiche. \v 9 Cha caaintanerihana nii jiurona rai: ‘Inae ii osa caje ichoteratenojoineein,’ naain irihaca ne. Ainihane: ‘Nimichuhin chela seriin amuu,’ naacane. \v 10 Coarajeeuchenejian, Cana Coaunera Calaohi cachaneein nejanoanaa nichaaunne, itolere curuaanaa neein nihanu caa cana rai chauratane quene coaaratete, rai nosa caje cacha ichotena nainichaaunne coitucuhiche,” naain jetao, nii jiurona rai: \p \v 11 “Ii raine aitoon. Nimichuhin chela seriin chenenajau caunihu,” naa Jesosone rijieeoritiin jetaote, \v 12 satiin nii ecu neein coarajeeurera notaracae jetao, nimichuhin rai nela seriin jelai caje amue nii jiuro caaun cunaitenaa. Nii jaun jetaote, satiin cojoelatiin jetao: “Chabana catohani coarahaacacheta,” naain jetao Cana Coaunera coroaecure cachaauru. \s Leinjiin cacha Lebi cotihaca Jesosone \r (Mt 9.9-13; Lc 5.27-32) \p \v 13 Nii baiha jetaote, coaiteen nemuri auhaniha cuha Jesosone jana, rene turuuruha arajiin cachaaurune jaun jetao, acaauru rai Cana Coaunera ere beebejeein acaauru relae Jesoso. \v 14 Nii caje cuujueein jetaote, Romanocuru rai \it impoesto\it*nu que cacha cobaraain coriqui raeraneein nihane jaun rai rori ichoae lauhecoha Arafeeo calaohi Lebine jana coaariin jetao: \p “Chajaau caniha,” naa Jesosone jaun jetao, nii rijieeoritiin nimichuhin Jesoso aina cue Lebi. \v 15 Nii baiha jetaote, nii Lebi loreri asae lenoniha niha aina nerelanacaauru aina Jesosone jana jetao, cuu nii Lebi aina lenoniha neeure arajiin leeochaauru Romanocuru rai \it impoesto\it*nu que cacha cobaraain coriqui raaurera, leeochaauru cachaauru- baasoneein ichaoha benojoihunri, naaonjoainuri. \v 16 Nitohaneein Jesoso aina lenoniha neeuruha nii nitohaneein ichaonacaauru cachaaurune coaracuruhane jaun jetaote, nii Jesoso aina nerelanacaauru rai jetao: \p “Chasiina taa Romanocuru rai \it impoesto\it*nu que cacha cobaraain coriqui raaurera, baasoneein ichaoha benojoihunuri, naaonjoaihunri aina lenone inara relaera,” naaure jetao fariseeocuru aina Moisesa aitoonjoan que cacha relaaurera, Jesoso aina nerelanacaauru rai. \p \v 17 Nii jana jetaote, acaauru aonajeein jetao: \p “Coatiha coichaera latecuruhi rauronacaauru. Leinjiin cunaitenacaauruhachate coichaera latecure. Coatiha osa colane nenacaauru cotihaca uhaaun. Osa aina nenacaaurune cotihaca uun,” naain jetao acaauru tonorae Jesoso. \s Suri couu netiin Cana Coaunera bajaauruhane \r (Mt 9.14-17; Lc 5.33-39) \p \v 18 Joaan Baotisita sacuurera aina fariseeocuru sacuurera jetaote niqui, suri couu netiin Cana Coaunera bajaebajaecure. Nii jana jetaote, Jesoso rene turuhin jetao: \p “Chanuna jana chaen, Joaan, fariseeocuru, naaonjoaihunri relanojoinuru jataain Cana Coaunera bajaae bajaaecure suri couu netiin. Nete laen itolere bana ii aina nerelanacaauru, coaaerai cohin, lenoneein, naaonjoaunreta,” naauruha Jesoso raine jana jetaote: \p \v 19 “Aiha chuhisi niqui. Nete ene ranaa jeriha cachana jaa beseta que neeuruhane jaun, suri couu nenaa nainecurene caa cotihanohinchuru, jaiti acaauru aina niha nii ene raeranu cachane jaun. \v 20 Nete laen inae nii ene ranaa jerera cacha amaauruhane, suri couu neein inaderaa cuurureeincha,” naain jetao: \v 21 “Coaracuche nachuhinti, nihei chuni obiri enachasine soaain, cajione siri que counera. Nitohaneein nii obiri enachasine soaihanete, nii obiri enachasine asaaere nii cajione siri. Chaen caohachaain nedanaa nainerihei nii obiri enachasine, nii cajione siri que couneraane. \v 22 Nii rijijieeinchu, nihei chuni inae conaca que tiha coaaeraine jana, cuhane ichonai tera. Nitohaneein cuhane teraa ichonainete naasaaere nii coaaerati. Nitohanihane jaunte, caohachae coaaerai nejesinaneein niha coaaeraine. Chaen ichonai, ichonai nejesinajeein nihane caohachae,” naain jetao cachaauru tonorae Jesoso. \s Nebetacanaa cojoanonaa bana aroso rijijieein nenaa tirico moloonejeein quihuruha Jesoso aina nerelanacaaurune \r (Mt 12.1-8; Lc 6.1-5) \p \v 23 Nebetacanaa cojoanonaa bana aina nerelanacaauru aina jiniiquiin temule jana situhin, amuhemuheca Jesosone jana jetaote, quihuruhane coina aroso rijijieein nenaa tirico inaa moloonejeeure aina nerelanacaauru. \v 24 Nii coarajeein jetaote: \p “Chanuna nebetacanaa cojoanonaa nihane jaun cocoaeraa nitohanai ichara natiin, nitohanai ichacure nii ii aina nerelanacauru,” naauruha Jesoso rai fariseeocurune jana jetaote: \p \v 25 Tana nitohanihalu Rabirine coitucuhichene: \v 26 “Nii Rabiri jetaote, saseredotecuru curuaanaa neein niha Abiatane bana Teenforo asaae enohin Cana Coaunera que banijiaain nenaa faan qui, nii rai corihacuru aina jiniiquiin mijiitooruhane jaun, saseredotecuruhacha nii faan quinaa nainihane saijieein,” tana naain laenanohiniha Cana Coaunera Quiricha cuhanene ereretaain aonaquichene. \p \v 27-28 “Nebetacanaa cojoanonaate coaunaelu Cana Coaunera, bana nebetacanaa nainiha cachane coina. Coatiha cacha cairichaeranu que nebetacanaa cojoanonaa coaunaailu Cana Coaunera. Nii jaunne laen canu naineeun nebetacanaa cojoanonaa bana nihanatiin quiicha ichana jerei ichaain nihanune. Nitohaneeinte inara rijijieein cachaneein rai Calaohi nichaaunne cocoainaain letoae Ofa Cana Coaunera,” naain jetao fariseeocuru tonorae Jesoso. \c 3 \s Jiurona bijii cacha rautaa Jesosone \r (Mt 12.9-14; Lc 6.6-11) \p \v 1 Nii baiha jetaote, coaiteen netaojiaain Cana Coaunera rai rauhi que ereereecuruha Joriocurune jaan coloheri sinacoca asae enoha cuha Jesosone jana jetao, cuu ne leinjiin cacha jiurona bijii. \v 2 Nii jaun jetaote, nebetacanaa cojoanonaa bana nihane jaun nii Jesoso coarajeeure fariseeocuru, nii jiurona bijii cacha rautaane niha nechu jataain colurujeeuruhane jaan leranune coina. \v 3 Nii jaun jetaote, nii jiurona bijii cacha rai jetao: \p “Nimichuhin nii cacha cataaun chujutoroaau,” naain jetao: \v 4 “Chatohanai ichacaane caohachae nebetacanaa cojoanonaa bana, baaso ichaain cacha ichao itajihacanena. Ainihane cacha ichao rai caohacha ichacaanena,” naain fariseeocuru caje bajaa Jesosone jana jetaote, inauheneecha curuaaequiin aonajeeure. \v 5 Nii jaun jetaote, nii nere aohana jerecurenihane jaun, nererojoecaaojoaain inaderaain, nii curuacaain nenacaauru coaraain jetao: \p “Ii biji raujiaau,” naa nii cacha rai Jesosone jana, biji sijitaain raujiaa nii cachane jana jetaote, inae nerautaain neraujiae rai biji. \v 6 Nii coaraain jetaote, airiniha mituhin ita suujuatiha cuure Erodesi ere tonoraeraauru aina fariseeocuru, Jesoso sohin jaaoruhane coina. \s Nemuri auhaniha netaojiaauruha arajiin cachaaurune \p \v 7 Nii baihate, rene turuuruha arajiin Calileea cocoaichacurune jana, nii Calileea conemuri auhaniha cue aina nerelanaauru aina Jesoso. \v 8 Jataain itolere ichaain, cunaitenacaauru cachaauru rautaain, naaonjoaane coitucuuruhane jaun jetaote, coaraa cuure Jodea batane, Jerosaleen, Idomea batane, nucuhe Jorodaan auhaniha neein enoto mitu nichajai cajeeurune maajeeinchuru cuhin jetao, Tiro, Sidoon, naaonjoainuri batane cajene maajeein turuha cuure arajiin cachaauru. \v 9 Nii jaun jetaote, chajaain letona jatoraain bote coaracuruha aina nerelanacaaurune coina, acaauru rai aite Jesoso, nabana sururucuruha nii arajiin turunacaauru cachaaurune coataa. \v 10 Jataain araai laurii cunai caaun cunaitenacaauru rautaane jaun jetaote, satiin cunaitenacaauru Jesoso jaberoco dadanaa jerecure nerataauruhane coina. \v 11 Nii jana suujua cuhane moconajaenra letono sirichaauru jetaote, Jesoso coaracuruhane jetao, nacatiha neseeonriaain: \p “Iite Cana Coaunera Calaohi neeicha,” naain jetao cojiorichure. \p \v 12 Nejetaote aonajeeuruha cachaaurune jana, que ereeuruha nii moconajaera letonocurune caohate jataain Jesoso. \s Afosotoorunu que, lechoonca coroatajai niicha cocoainanenu janiicha Jesosone \r (Mt 10.1-4; Lc 6.12-16) \p \v 13-14 Nii baiha jetaote, ichatane ucuuno que iniin caohachaain niicha coaracuri cotijiae Jesoso. Inae satiin netaojiaauruhane jana jetaote, janiinajaain acaauru caje lechoonca coroatajaain nenacaauru cocoainae, corihaneein jiniichaain amuhemujeein, chaen nere beraanu que naaonjoaaunruhane coina. Nii lechoonca coroatajai niicha cocoainaauri jetaote, afosotooruneein curuaatenajaain letoanajaen, \v 15 cacha suujua cuhane nenacaauru moconajaera letonocuru sitaain, cunaitenacaaurune maajeein rautaauruhane coina. \v 16 Nii lechoonca coroatajaain niicha janiichuri jetaote, nii jauriaanejeein Simoonneein niicha curuaatei Fedoro, chaen \v 17 nejera Joaan aina Sebedeeo calaohichuru Saantiaao naaonjoainurine. Acaauru jetaote, Boanerges neein curuaatenajae: “Arara calaohichuru,” naaneneein. \v 18 Chaen Aanderesi, Ferifi, Bartolomee, Mateeo, Tomasi, Arafeeo calaohi Saantiaao, Tadeeo, Celoteneein niicha curuaatei- Simoon, \v 19 chaen nii acaauru lechoonca coroataja, Jesoso colurujueranu Jodasi Isacariote naaonjoainurine. \s Moconajaera letononiha Jesoso beeuruha Moisesa aitoonjoan que cacha relaaurerane \r (Mt 12.22-32; Lc 11.14-23; 12.10) \p \v 20 Nii baiha jetaote, leinjiin loreri asaae enoha cuha Jesosone jana jetao, ecu rene arajiin netaojiaauruha cachaaurune jaun jetao, nii aina nerelanacaauru aina jiniiquiin lenonena nainecurene. \v 21 Inae nitohaneein ecu niicha ichanenu coitucuelanaala niha Jesosone beeuruhane coitucuuruhane jaun jetaote, raa cuure naraaichuru. \p \v 22 Chaen Jerosaleen caje turunacaauru Moisesa aitoonjoan que cacha relaaurera netonai jetaote, \p “Moconajaeracuru curuaanaa Beelseboote, caa cacha rai catohanei ichaane jaan teein ne, nii aina cacha suujua cuhane nenaa moconajaeracuru letono sitaane coina,” naaure jetao ita rai. \p \v 23 Niritocuruhane aonaain jetaote, acaauru cotijiaain: \p “Chasiina nejesinanejeein, chatohaneein ita teein, ita sitanaa nainere moconajaera. \v 24 Niheichu leinjiin atane que ichaonacaauru, nejesinajeein itaque nejerateein nihane raotiin ita aina ichaonaa nainecururihei. \v 25 Niheichu leinjiin loreri asaei ita que nejesinajeein nejerateein nenaa nainecuruhi coroatajai cacha, lesajeein ita que nejerateein nihane raotiin ita aina ichaonaa nainecurenihane jaun. \v 26 Nii rijijieeinchu ita que nejesinajeein nejerateein nenaa nainecuruhi moconajaera aina rai letonocuru, enaacha jiniiquiin ita itajenaa nainecururihane jaun. \p \v 27 Nihei chunei jataain laraajiin nenaa cacha loreri asaae enohin niicha sirii rulunaa nainera. Jauriaanejeein biji ichohacane banaachate nainere caje niicha sirii ruluhane. \p \v 28 Cana Coaunerate, itolere baaso ichaain neosateein, itolere baaso que ereein naaonjoaaunruha cachaaurune niha natiin acaauru que suujua acateein ne. \v 29 Nete laen rai Suujue que baasoneein iriha cachane, chabana que Suujua acatenereein Cana Coaunera. Nii cacha baasoneein que ereite chabana satonoelanaala caseteconiha cureein,” nae jetao Moisesa aitoonjoan que cacha relaaurera rai Jesoso. \v 30 Moconajaaera letono siriha beeuruhane jaun jetaote, acaauru rai aite Jesoso. \s Neba aina turuuruha Jesoso nejeraaurune \r (Mt 12.46-50; Lc 8.19-21) \p \v 31 Nii jana jetaote, turuha uure neba aina Jesoso nejeraauru. Nejetaote loreri asae enoelanaala, airiniha neein cotiharateeure. \v 32 Nii jana jetaote, nii Jesoso curuhacaain nenacaauru cachaauru jetao: “Taute airiniha turuhin ii ariiriichure ii neba aina ii nejeraauru aina ii baihuru,” naauruha raine jana jetaote: \p \v 33 “Charijina canu neba, canu nejeraauru, naaonjoainere,” naane baiha jetao, \v 34 nii curuhacaain nenacaauru cachaauru coaraain jetao: “Caaurute canu neba, canu nejeraauru, canu baihuru, naaonjoainuri ne. \v 35 Chunocoha jeriha Cana Coaunerane rijijieein ichaohin, Cana Coaunera jerenohin icharate, canu neba, canu nejera, canu bai, naaonjoainurine,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \c 4 \s Ucuhe riaara que cuaain cacha relaa Jesosone \r (Mt 13.1-9; Lc 8.4-8) \p \v 1 Nii baiha nacoaauneein nemuri auha niha teein cachaauru relaa Jesosone jana jetaote, ecu arajiin netaojiaauruha cachaaurune jana, nii nemuri cuhane niha leinjiin botene jaun jetao, cuhane fauhin nelauriariin lauheque Jesoso, nemuri auhaniha neein coarajeeuruha cachaaurune jana. \v 2 Nitohaneein bote cuhane fauhin jetaote, ecu neein aonajeeuruhane jana araai laurii itolereeuru que cuaain acaauru relae. \v 3 Nitohaneein acaauru relaain jetaote: \p “Caohachaain caa quere aonacuche. \v 4 Leinjiin cacha, ucuhe riaacane jana tabaauru bero cuhane nalunacaaurute turuhin quihure tajaaecuru. \v 5 Jana tabaauru jataain neniha atane jioonone jaun samaata choae nalunacaaurute erojoeein omaroe, ucuacaain neniha atane jioonone jaun. \v 6 Nete enoto ajaano caun, neniha cojoaisine jaun ohe nii omarona. \v 7 Jana tabaauru ucuhecuru, ojoa jana nalunacaaurute omarohane saijieein amurijiriin omarohin soha ojoane jaun, inacae lanaala ohacoae. \v 8 Jana tabaauru ucuhecuru atane caohacha choae nalunacaaurute omarohin caohachaain inaacane jaun, le ucuhecuru caje tabaauru nichata choonca ucujeein, saota choonca ucuheneein, le fasha ucuheneeichuru inacae,” naain acaauru relaain jetaote: \p \v 9 “Caohachaain aonacurumiin urichonacaauru,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Acaauru relaa Jesosone jaan bajaauruha caje aina nerelanacaaurune \r (Mt 13.10-17; Lc 8.9-10) \p \v 10 Inae caje amuuruha nii cachaaurune jana, jelai nedaa Jesosone jana jetaote, nii cachaauru relaane jaan bajaaure caje, nii lechoonca coroatajaain aina nerelanacaauru aina ecu rohan nenacaauru leeochaauru cachaauru, coitucuuruhane coina. \v 11 Nii jana jetaote, acaauru rai: “Inara quete asinojoineein nenaa rai Cojoanonaa coitucuerate Cana Coaunera. Nete laen rai cachane lanaala nenacaauru que, nereretanaa que cuaain acaauru rai be, \v 12 coaracuruha neniha natiin coitucuurenihane coina. Niheichu aonacuruhane niha natiin, coitucuuruhane coataa. Nabana aonaain aina cuaain esenetaauruhane, acaauru osa acaauru ichoterateein acaauru que suujua acatiha Cana Coaunerane coataa,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Ucuhe riaara que acaauru relaane jaan coitucueratiha Jesosone \r (Mt 13.18-23; Lc 8.11-15) \p \v 13 Niritiin jetaote, aina nerelanacaauru rai jetao: “Ta caa inara relaanune jaan aonaain coitucuhichene. Chatohaneeina jana leeochaauru que cuaain inara relaanune coitucuriquiche. \v 14 Nii ucuhe riaarate Cana Coaunera ere bera rijijieein ainaa ne. \p \v 15 Niha nii coina tabaauru tabaauru nii bero cuhane naluhin nitajenaa ucuhe rijijieein nenacaauru cachaauru. Nii coinate Cana Coauneraacha beratenojoin aonacuruhane niha natiin, inae acaauru coritaa uha moconajaerane acaacha esenetaain, inae suujua cuhane Cana Coaunera coaaucuruhane jianecure. \p \v 16 Nii leeocha cachaaurute, nii samaata choae nalunaa ucuhe rijiichure. Nii jaunte Cana Coaunera beratenojoin jereein rautaain aonacuruhane baiha, \v 17 caohachaain acaauru suujua cuhane coaaucurenihane jaun, Cana Coaunera esenetaauruhane jianecure. Nii jaunte Cana Coauneraacha beratenojoin esenetaain neeuruhane jana, cairichanojoineein, cojunojoineein, naaonjoaauruhane, Cana Coaunera esenetaaruhane jianecure. \p \v 18 Jana leeocha cachaaurute, nii ojoa jana nalunaa ucue rijijieein neeure. Cana Coaunera beratenojoin aonacuruhane baiha niha natiin, \v 19 jataain acaauru ichaohacha que suujua teeuruhane jaunte, nechu jataain raaje necoritaain coriquihonaneein nenaa jereein, itolere sirina jerecuruhane jaun, caohachaain Cana Coaunera esenetaain tonoraaurenihane jaun nitajeeure. \p \v 20 Jana leeochaaurute atane caohacha choaae nalunaa ucuhe rijijieein neeure. Acaaurute Cana Coaunera ere aonaain, caohachaain Cana Coaunera esenetaaure, nii chabana jianelanaala. \p Nii esenetaeraauru tabaaurute, le ucuhe caje nichata choonca ucuheneein le tijirii caje tera, saota choonca ucuheneein, le fasha ucuheneein tera, naaojoaain le tijirii caje teeurera rijijieein neeure,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Cono que cuaain cachaauru relaa Jesosone \r (Lc 8.16-18) \p \v 21 Niritiin jetaote: “Nihei chuni cono mocohin bujuaihu tera. Nitohaneein bujuaihu telanaalate, jianacoon conohanau neeuruha turunacaaurune coina ecuun teeure. \v 22 Nii cono aina cuaainte jianacoon coitucunojoiniha cureein coitucuerae lanaala itolere asinojoineein inaraacha ichai. \v 23 Aonacurumiin urichonacaauru,” naain jetaote: \p \v 24 “Caohachaain nainaain inaraacha aonai aonacuche. Charijieein teeinti leeochaauru coaraquiche, nii rijijieeinte inara netonai coaareein Cana Coaunera. \v 25 Caohachaain niicha jerei rijijieein ichaohin nere tonoraerate, jeelai amuritoheriin coroatajanereein Cana Coaunera. Nii rijijieein techu ena canuhacha tei raera jelai amuritoheriin rareein inae ecu tihane bana. Jana nii canuhacha tei latelanaala nenaate cha colane nedaareein inae ecu tihane bana,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Omaroha ucuhene que cuaain acaauru relaa Jesosone \p \v 26 Niritiin jetaote: “Temule jaera cacha rijiicha Cana Coaunera cojoanonaa. \v 27 Charijieein teeinti temule jaain, janotiin berailanaala sinii, jerichanejeein jiichoo berailanaala nihane tonohanau coitucuenihane jana omaroe nii niicha temui, nii rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaa. \v 28-29 Charijieein teeinti, raajenihane omarohin, nalojoaacoaain, inacaain, inae tainaca que teein cataa nii temulene taihure cachaauru, nii rijiicha Cana Coaunera cojoanonaa,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Mosatasa ucuhe que cuaain acaauru relaa Jesosone \r (Mt 13.31-32; Lc 13.18-19) \p \v 30 Niritiin jetaote: “Chaaquenejianra inara rai Cana Coaunera cojoanonaa que cuaain aitete coitucuhicheta. \v 31 Leinjiin mosatasa ucuhe temunacai rijiicha. Acate itolere temulecuru ucuhe fautaain jataain aansijien. \v 32 Nete inae temunojoineein nihane, itolere temulecuru ocoana jana nenacaauru amurijiriin neleereein fojoeein nuna seeonjoan nihane jana, nichoae tajeein loroore tajaaecuru, nii rijiicha Cana Coaunera cojoanonaa,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Coitucunaa nainecuruha nereentiaain araai laurii que cachaauru relaa Jesosone \r (Mt 13.34-35) \p \v 33 Nitohaneein jetaote, araai laurii que cuaain itolere acaauruhacha coitucui- acaauru ichao que cuaain cachaauru relaain Cana Coaunera ere beebejeein acaauru relae, aonaain coitucunaa nainecuruha nereentiaain Jesoso. \v 34 Nitohaneein jetaote, rai cacha nelanaala nenacaauru relaa Cana Coaunera Cojoanonaa quene, acaauruhacha coitucui- acaauru ichao que cuaain relanajae. Jana aina nerelanacaauru relaane jetaote, rauhijiriin, “Naaonjoainte ne Cana Coaunera Cojoanonaa,” naain Cana Coaunera Cojoanonaa beein que relanajae. \s Fichafichanaa aina cujuana suruaa Jesosone \r (Mt 8.23-27; Lc 8.22-25) \p \v 35 Nii cojoanotiin bananeein aina nerelanacaauru rai jetaote: \p “Jamaauchete nemuri jerau cunichaache,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \p \v 36 Nii jaun jetaote, ecu cachaauru ratiriin, nii fauhin lauhequiin cachaauru relaa Jesosone jaan bote cuhane fauhin amaauruha aina nerelanacaaurune jana jetao, acaauru jiniichaain cuure leeocha boteeuru. \v 37 Nitohaneein cuuruhane jana jetaote, jataain mijiaaineein uha cujuana tabai aina fichafichanaane jana jetao, acaauru bote cuhane acau enoaa fichafichanaane jaun, inae nalunaa jere nii cuurunaja bote. \v 38 Nii jana bote roe cuhane binaao choae tocoeequiin sinii siniicha Jesosone jana jetaote: \p “Cacha relaera chajaain nocoo. Inae nalurichaacheje. Tana inae nalunaa jerichaachene que tonajeeine,” naauruha nocoaain aina nerelanacaaurune jana jetaote, nimichuhin: \p \v 39 “Coaa inooniha. Chajaain nesuruu,” naa nii nemuri fichafichanaa rai Jesosone rijieeoritiin jetao, nesuruha cujuana aina nii fichafichanaane jaun raotojoeein cuujeeure. \v 40 Inae nesuruha nii fichafichanaane baiha jetaote: \p “Chanuna jataain nesooneeiche. Chanuna cha esenetaeneeiche,” nae jetao nii aina nerelanacaauru rai Jesoso. \v 41 Nejetaote jataain nesoonetooruhane jaun jetao: \p “Chatohanaineeinna ne caa cachate, nere tonoraain nesurue cujuana tabai aina nemuri fichafichanaa,” naaure jetao ecu ita rai nii aina nerelanacaauru. \c 5 \s Cadara bataneu niha suujua cuhane moconajaera letono siricha cachane \r (Mt 8.28-34; Lc 8.26-39) \p \v 1-2 Nitohaneein cuhin inae nemuri jerau turuuruha Cadara batane que jana, iniha cuha Jesosone jana jetaote, que tacaain coinetiha cue leinjiin cacha- suujua cuhane moconajaera letono siricha. Nii cacha jetaote atane bana caje uhin ai, \v 3 ecu ichaohane jaun. Nitohaneein rai suujua cuhane moconajaera letono sirihane jaun jetaote, \it cadena \it* que niha natiin ichohana nainene chuni. \v 4 Araai saain tijia aina biji ichohacuruha \it cadena \it* quene niha natiin jetaote, molomolonijihanaane jaun, chatohaneein tenaa nainene nii chuni. \v 5 Nii jaun jetaote, janotiin, jiichoo netojoeeinchuru ichatane janaauru amuhemujueein, atane banaauru ichoae amuhemujueein, eheehejeein, ajeri jaberoco ichoae comohin, naaonjoain amuhemujue nii cacha. \v 6 Nii jaun jetaote, coriaae uujiha Jesosone coaariin, jeluhariin coineteein nacatiha neseeonriaain ehequiin jetao: \p \v 7 “Jiaonriha caniha nenoaain carerojoecaaine, acaihanijin nenaa Cana Coaunera Calaohi Jesoso. Jiaonriha atiin nohane Cana Coaunera coreniha chatohaneein caeteeine,” nae jetao \v 8 nii cacha suujua cuhane nenaa moconajaera letono. Nii cacha suujua jianeein amuhane coina: “Nii cacha suujua cuhane neein, cacha suujua aasaequine caje mituhin amuura moconajaera letono,” naa Jesosone jaun. \v 9 Niritiin jetaote: \p “Tonaa ii curuaa,” naain caje bajaa Jesosone jana jetao, \p “Jataain araaichaanune jaunte Lejion ne canu curuaara,” nae jetao Jesoso rai. \p \v 10 Nejetaote, jelai batane caje jaoha Jesosone caohate jataain nii moconajaera letono nii cacha suujueniha nenaa. \v 11 Nii jana ichatane ucuuno rohan lenoniha neeuruha arajiin coosichurune jaun jetaote: \p \v 12 “Atiin taa coosichuru suujua cuhane canacaanu letoaau,” naaure jetao Jesoso rai, nii moconajaera letonocuru cacha suujua cuhane nenacaauru. \p \v 13 Nii jaun caje bajaauruhane rijitojoeein jeriha Jesosone jaun jetaote, nii coosichuru suujuaniha enooruhane jaun, ucui caje nomaroteein acauhanau naluhin, acau que nereeonohin oore nii coroata oaraancai coosichuru. \p \v 14 Nii jaun jetaote, nii coaraain jelai caje sorohin, neseeu cuhin, nenaanajaaunru, naaonjoainu cuhecujueein biha cuuruha nii coosichuru beraihurerane jaun jetao, turuhin coaraa cuure cachaauru. \v 15 Nii jana jetaote, nii niha Jesosone jaun turuuruhane jana jetao, cojurihu cacha caohachaneein nenaa tocohaneein necoreeteein laujuae, nii suujua cuhane arajiin moconajaera letono coitucuchuhi siricha cacha. Nii jana coaraain nesoonetooruha nii coaraa cunacaauru cachaaurune jana jetaote, \v 16 nii coosichuru suujua cuhane enooruha nii moconajaera letonocurune jana, ooruha nii coosichurune jana, nerautaa nii moconajaera letono siricha cachane beeure nii coaraa cunacaauru rai, nii ecu neein coarajeeurera cachaauru. \v 17 Nii jaun jetaote, chajaain erojoeein jelai caje amuha Jesosone luhecaaure cachaauru. \p \v 18 Nii jana, inae jelaiha bote cuhane fauha cuha Jesosone jana jetaote, aina cuhane coina rai aite nii moconajaera letono sirihane caje nerautanaa cacha. \v 19 Nejetaote, aina cuhane jerelanaala: \p “Chajaaincha chenenajaun cauhin, charaaichuru rene turuhin, cairichaaojoaain ii coaraain itolere ichaa iniha Cana Coaunerane benihun acaauru rai,” nae jetao rai Jesoso. \p \v 20 Nii jaun jetaote, Decapolis batane que nenacaauru nenaanajaauru cuhecujueein, itolere ichaa coreniha Jesosone biha nii cachane jaun jetao, satiin cojoelatoore aonajeeurera cachaauru. \s Jairo cacunu aina leinjiin ene rautaa Jesosone \r (Mt 9.18-26; Lc 8.40-56) \p \v 21 Nii baiha jelaiha nemuri jerau cauha cuha Jesoso, bote cuhane jana jetaote, najiniha arajiin netaojiaain cohacuruha nemuri auhaniha cachaaurune jaun jetao, ecu turuhin ne nii cachaauru aina Jesoso. \v 22 Nii jana jetaote, turuha cue leinjiin sinacoca curuaanaa neein nenaa Jairo. \v 23 Turuhin jetaote: \p “Onaa jeriha canu cacunune jaunne ii coaraa uun. Chajaaute atiin nohane turuhin nichoae ii biji meracaete nerautaain ichaohine,” nae jetao Jesoso acatiha neseeonriaain nii Jairo. \p \v 24 Nii jaun jetaote, aina cuha Jesosone jana, jiniichaain cuuruha arajiin cachaaurune jaun jetao, jataain arajii cachaauru cataaun cuujue. \v 25 Nii arajiin cunacaauru cachaauru jana jetaote cue, leinjiin ene lechoonca coroata jaanacaain jaberoco caje ichana jaohajeein nenaa. \v 26 Aca jetaote, nii rai chaque nelatejeecane que airijiin jitariin niicha sirii jaohin arajii cacha coicharaauru que nocoicharatihane niha natiin nerautasilanaala jataain taaeneein cuujue nii rai cunai. \v 27 Nii ene jetaote, Jesoso benaa inaaoriin cuhin coaraain, leeochaauru cachaauru jana cutiin, Jesoso janori nichae marotiin cajione auha mucuuri, \v 28 “Caa cajione auha mucuurihanune niha natiine nerautareeunni,” naain esenetaane jaun. \v 29 Nii Jesoso cajione mucuhane rijieeoritiin nesuruha ichanane jana jetaote, inae nerautanaaneein naonae rai jaberoco. \v 30 Nii jana caje mituha niicha ichana nainei cacha rautaane jaaque nainaain jetaote, nii cachaauru coaraain: \p “Chana toon cacajione mucue,” naa Jesosone jana jetaote, \p \v 31 “Tana jeranu ii sururucuruha cachaaurune coaraainete. ‘Chana toon cacajione mucue,’ naain bajaai,” naaure jetao Jesoso rai nii aina nerelanacaauru. \p \v 32 Nejetaote, rai cajione mucuera coaraane coina, nii rohan nenacaauru cachaauru cajanaain coarae Jesoso. \v 33 Nii jaun jetaote, nesoone caaun rijijijianeein nacatiha neseeonriaain, nii suujue lanaala esinae rauhijiriin, “Naaonjoaain ii cajione mucuhanune rijijieeoritiinne caa canu cunai caje nerautaaun” naain be nii ene. \v 34 Nii jaun jetaote: \p “Ii rautana nainichaaunne esenetaaine jaunte, inae nerautaai. Raotojoeein raurohin caunihun,” nae jetao nii ene rai Jesoso. \v 35 Niritiin ereereeca nii ene rai Jesosone jana jetaote, nii ranuna inaca sinacoca curuaanaa Jairo loreri caje turuha uure cachaauru. Rene turuhin jetaote: \p “Inae oha ii cacunu. Coa inacojoeein nii cacha relaera rerohecaa,” naaure jetao nii cachaauru. \v 36 Nejetaote, nii acaauru aohana jerelanaala nii sinacoca curuaanaa rai jetao: \p “Jiaonriha acaauru esenetaain nesooneeine. Raujiaaincha rautaanune esenetaau,” nae jetao Jesoso. \p \v 37-38 Nitohaneein inae nii sinacoca curuaanaa loreri asae turuuruhane jana tonijiaain cojioriin chanaauruha cachaaurune jana jetaote, aina cuuruha leeochaaurune jerelanaala, Fedoro, Saantiaao, chaen nii Saantiaao nejera Joaan, naaonjoainuri aina jiniiquiin enohin jetao: \p \v 39 “Chanuna niritiin cojioriin chanaaiche. Coatiha ohane jaun aihei caa ranuna. Sinihane jaunte ai,” naa Jesosone jana jetaote, \v 40 Jesoso coenacure cuu nenacaauru cachaauru. Nii jana jetaote, satiin nii cuu nenacaauru cachaauru mitaain, nii ranuna inaca aina neba, chaen corihaniha cunacaauru, naaonjoainuri aina jiniiquiin nii ranuna rene enohin jetao, \v 41 biji que mucuuriin: \p “Talita coom,” nae jetao nii ranuna rai Jesoso. “Icheine aitoon ranuna. Nimichuu,” naa jetaote aite Joriocuru ere cuhane. \p \v 42 Nii rijieeoritiin nimichuhin ruharuhaca nii lechoonca coroata jaanacai ranunane jana jetaote, cojoelatiin coarajeeure nii cuu neein coarajeeurera cachaauru. \v 43 Nii jana jetaote, jataain chuni rai beeuruhane caohatihane baiha jetao, nii ranuna coroaateeuruhane coina aite Jesoso. \c 6 \s Nasarete cuha Jesosone \r (Mt 13.53-58; Lc 4.16-30) \p \v 1 Nii baiha jetaote, aina nerelanacaauru aina jiniiquiin, jelai caje cuhin rai nataneu cauha cue Jesoso. \v 2 Inae nataneu turuhin, nebetacanaa cojoanonaa bana sinacoca asae enohin cachaauru relaane nunuhetiha Jesosone jana jetaote, nii relanajaa Jesosone aonajeein jetao: \p “Chuna nerelaete toritiin itolere coitucuhin que cacha relae. Chaa cajena itolere coitucutiin, chabana coaaraai cojoelanaacojoai ichaane coinane maajeein nerelae. \v 3 Tana caa, Mariha calaohichuru Saantiaao, Jose, Jodasi, Simoon, naaonjoainuri nejera, tabara caje itolere rucuhele icharaneein nenaa carfinteroneein nerejetohane. Tana chaen rai baihuru cau cana aina ichaaoruhane,” naain jetao ita caje bajaaure cojoelatiin, nii ecu arajiin nenacaauru cachaauru. \v 4 Niritiin rai nere tonorana jerecurenihane jaun jetaote: \p “Itolere banate niqui cuhane jaaunru, Cana Coaunera ere bera \it profeta \it* que suujua acateein esenetaain neeure cachaauru. Nete laen rai nataneu nenacaauru naraaichuru que suujua acateein esenetana jerecurene. Niheichu nii nihane jaan loreri asaae nenacaauru niha natiin esenetaauruhi,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \p \v 5 Niritiin jetaote, ecu cojoelanaacojoai ichaelanaala, coroatajajeein ecu nenacaauru cunaitenacaauruhacha mucuhin rautanajae. \v 6 Nitohaneein esenetana jerecureniha cachaaurune jaun jetaote, acaauru cojoelate Jesoso. \s Cana Coaunera cojoanonaa beebejeeuruhane coina aina nerelanacaauru letoaa Jesosone \r (Mt 10.5-15; Lc 9.1-6) \p Nii baiha jetaote, Nasarete rohan nenacaauru neseeuru cuhecujueein, cachaauru relaa cue Jesoso. \v 7 Nitohaneein jetaote, leeocha neseeuru cuhecujueein cacha suujua cuhane nenacaauru moconajaera letonocuru coitucuchuhichuru sitaain cachaauru rautaauruhane coina nii lechoonca coroatajaain aina nerelanacaauru cotijiaain cocoainanajaain letoanajae coroatajaanana coroatajaananaain Jesoso. \v 8 Nitohaneein letoanajaain jetaote, acaauru atora, acaauru achano, coriqui, naaonjoain amaelanaala, \v 9 acaauru safatocuruhacha curujuaain, nii necoreeteeuruhane coina acaauru cajione amaelanaala, acaauru biji achuneecha baaejeein bero cuhane cuuruhane coina acaauru rai aite. \v 10 Niritiin letoanajaain jetaote: \p “Leinjiin loreri asae turuhichene, ecu sinihuche inaraacha ichai nainaain jelai caje amuhichene reentiaain. \v 11 Chunijihun turuhichene jaaunru, caohachaain inara coaana jerelanaala inara aohana jerecurenihane, jelai caje amuuche, inara safato que nenaa utoone riariaain ratiriin, inae nitajeeuruhane rai neeuruhane que nainacuruhane coina,” naain jetao nii aina nerelanacaauru letoae Jesoso. \p \v 12 Nitohaneein cuhin jetaote, nacoaauneein Cana Coaunera coitucuhin aca jerihane rijijieein neeuruha cachaaurune coina acaauru rai aitiin, \v 13 arajii moconajaera letono sirichaauru cachaaurune maajeein raautaain, arajii cunaitenacaauru rautaaure erene que rujuanajaain nii aina nerelanacaauru. \s Oha Joaan Baotisitane \r (Mt 14.1-12; Lc 9.7-9) \p \v 14 Nitohaneein itolere ichaa Jesosone beeuruha itolere sacuritaaine jaun jetaote, Erodesi netonai coitucue. \p Chaen jetaotechu: “Joaan Baotisitate ichanacaihara. Nii jaunte, nii itolere cojoelanaacojoai ichana naineraneein necaihara,” naa Erodesine jana jetaote; \v 15 “Jerihanete \it Profeta \it* Eliasinecaihara,” naaure leeochaauru. Nii jana leeochaauru jetaote: “Inoaenlu \it profeta\it*curu rijijieein nenaa \it profeta\it*te aicaihara,” naaure. \v 16 Nejetaote, niritocuruhane aonajihane jaun: “Acate Joaan ne. Rai nuluno moloeratihanulu natiinte, inae nacoaauneein o caje ichanacaiha,” nae jetao Erodesi. \p \v 17 Erodiasi coreniha jetaote, Joaan mucuerateein \it cadena \it* que ichojoaain caresero cuhane terate Erodesi. Nii Erodiasi jetaote, Erodesi nejera Ferifi comasaineein nelu. Nejetaote, comasaineein sirilu Erodesi nii rai nejera comasainihane saijieein. \v 18 Nii jaun jetaote: \p “Jiaonriha ii comasaineein taa inejera comasai siriinera,” nae jetao Erodesi rai Joaan. \p \v 19 Niritoha Erodesi rai nii Joaane caje coaauneein jetaote, nii Joaan cotaairiin sohin jaohene rijitojoeein nerejete Erodiasi. \v 20 Nejetaote sohin jaonaa nainene, esinae rauhijiriin leinjiin cacha- saantoneein Cana Coaunera letononeein nihane coitucuhane jaun, coasiha cocoaerateraneein niha Erodesine jaun. Nitohanihane jaun jetaote, iriha Joaane rautatiin aonaane jaun nii aina chatohanai niicha ichanenu coitucuelanaala ne Erodesi. \v 21 Nejetaote, nejanoa bajaanaa bitoaane coina lenone jaain, que jauriineein nenacaauru curuaanaacuru, chaen rai soondarooru curuaanaacuru, chaen Calileea cocoaichacuru jataain nelatecuri cotijiaain beseta ichaa Erodesine jana jetao, Joaan sohin jaohene rijitojoenajaaocane jana, suujua rijijieein erue Erodiasi. \v 22 Nii jana jetaote, nii beseta ichaane jaa coloheri asaae enohin raansaa cuha nii Erodiasi cacunune jana jetao, nii raansaane jana rautatiin coaraje Erodesi, nii ecu aina lenoniha nenacaauru aina jiniiquiin. Nii jana jetaote: \p “Joaaereen iicha jerei bajaau cacajene ichei tera. \v 23 Cana Coaunera notaracaaene chaelai, iicha jerei bajaai cacajene tereeunicha. Nainichaaun cataaun leruhin caa quiicha beraai atane tihanunera,” nae jetao araai saain nii ranuna rai Erodesi. \v 24 Nii jaun jetaote, jelai caje mituhin: \p “Cha bajareeun cajete oma,” naa cuha neba raine jana jetaote: \p “Chajaain ena caje Joaan Baotisita couturi bajaau,” nae jetao nii ranuna neba. \p \v 25 Nii jaun jetaote, jelaiha soroneein enohin jetao, \p “Ena carai leinjiin plato cuhane Joaan Baotisita couturi teeinene jereeun,” naa jetao cue nii ranuna Erodesi rai. \p \v 26 Nii jaun jetaote, jataain inaderae Erodesi. Nejetaote, satiin niicha cotihacuri urichoo Cana Coaunera notaracae aitohane jaun, nii caje niicha bajai tenaa nainenihane que aitona nainene. \v 27 Nitohanihane jaun jetaote, nii rijieeoritiin leinjiin soondaro letoae Erodesi, Joaan couturi molohin raa cuhane coina. \v 28 Nii jaun jetaote, caresero cuhane cuhin Joaan couturi molohin leinjiin plato cuhane uhaain, nii ranuna rai tiha soondarone jaun jetao, neba rai te nii ranuna. \p \v 29 Nii jana jetaote, inae nitohaneein Joaan teeuruhane coitucuhin jetao, nii Joaan jaberoco raain conautiha cuure sacuureraauru. \s Saoqui oaraancai cachaauru rai lenone faa Jesosone \r (Mt 14.13-21; Lc 9.10-17; Jn 6.1-14) \p \v 30 Nitohaneein letoanajaa Jesosone caje turuhin jetaote, aina netaojiaain itolere ichaain Cana Coaunera ere que cachaauru relaain, naaonjoaaunruhane beeure Jesoso rai, nii lechoonca coroatajaain niicha cocoainaauri afosotoorune jana jetaote: \p \v 31 “Chajaauchete neniha cachane jaun cuhin, jelai raotojoeein nebetacanichaachera,” nae jetao acaauru rai Jesoso, cauhajeeuruhane niha natiin arajiin turuhajeeuruha cachaaurune jaun, lenonecuruhane teeureniha acaauru raine jaun. \v 32 Nii jaun jetaote, leinjiin bote cuhane fauhin neniha cachane jaun, jelai Jesoso aina cuure nii niicha cocoainaauri afosotooru. \v 33 Nejetaote, arajii cacha cuuruhane coarajihane jaun, nii cuuruhane jaan jelai coitucuhin, satiin neseeuru caje arajiin cuhin jetao, acaauru ajiniha soroneein jeluhariin cuhin turuure. \v 34 Nitohaneein cuhin acaauru ajiniha turuuruhane jaun jetaote, ecu turuhin bote caje iniha cunajaun jetao, arajiin ecu cachaauru coaraa Jesosone jana, beraicha colane nenaa carenerocuru rijijieein aihuruhane jaun jetao, cairichaaojoaain acaauru coaraane jaun, ecu araai laurii niicha coitucui que relanajae Jesoso. \v 35 Nii jana inae sohane jaun jetaote, rohan nichuuntaain: \p “Inae soha. Coatiha nihei caa jana cacha. \v 36 Chajaain cachaauru rai nocoeeute ichuun nenacaauru nenaanajaauru, neseeuru, naaonjoainuri cuhin, chaelai lenone ariin coretiha cuuruhine,” naauruha aina nerelanacaaurune jana jetaote: \p \v 37 “Niriimiin. Chajaain acaauru coroaateeuche inara,” naa Jesosone jana jetaote, \p “Aihana jaunna, coroata fashai denario coreneein faan coretiha cuhacaanune jereei, acaauru coroaatichaachene coina,” naaure Jesoso rai aina nerelanacaauru. Nii le denariote le jiichoo amihanenaa core ne. Niritocuruha aina nerelanacaaurune jaun jetaote: \p \v 38 “Inatajaain faan siriquiche. Chajaain coaanihuche,” naa Jesosone jaun, coaraain jetaote, “Saoquijieein faan, ita que jerajejeein ate, naajeeichate neeje,” naaure jetao aina nerelanacaauru. \p \v 39 Nii jaun jetaote, joaenreen omane ichoae nelauriaauruha cachaaurune coina aitoha Jesosone jaun jetao, \v 40 tabaauru le fashaain, tabaauru saoqui chooncaain, naaonjoaain neleruhin nelauriaaure cachaauru. \v 41 Nitohaneein laurianaacane baiha jetaote, nii saoquii faan aina coroatajai ate raaoriin jabaaequiin dede coarajeein jetao, Cana Coaunera bajaain cataaun faan taturiin aina nerelanacaauru rai te jetao Jesoso, cachaauru rai chaluuruhane coina. \v 42 Nitohaneein jetaote, jerecuruhane jaaun tiaojoaain nainaain lenonecuruhane baiha, \v 43 lechoonca coroata omariin, nii faan aina ate caute que omari memoaaure. \p \v 44 Saoqui oaraancai cachaauru jetaote, nii saoquii faan que lenonecure, acaauru rai faa Jesosone jaun. \s Acau choaae amuha Jesosone \r (Mt 14.22-27; Jn 6.16-21) \p \v 45 Nii baiha jetaote, aina nerelanacaauru letoae, bote cuhane fauhin nemuri jerau Betesaaidau ichoaichaniha turuuruhane coina. Nii tonohanau jetaote, ecu nedaain cachaauru rai necoe Jesoso. \v 46 Inae cachaauru rai nocoihane baiha jetaote, ichatane ucuuno que cuhin Cana Coaunera bajaa cue. \v 47 Nii jana jetaote, inae nocohejihane jana, nemuri cataaun cuujueeure nii aina nerelanacaauru bote cuhane. Nii jana jetaote, ecu jelai atane choae jaiti nihane jana, \v 48 acaauru que tacaain uha cujuanane jaun, necairichajeein taraacajeein cuujeeuruhane coaraje Jesoso. Nii jana inae janohe lalajihane jana jetaote, acaauru caaijie acau choae cuhin acaauru rohan situha cunaa rijijieein acaauru nichae cuujue. \v 49-50 Nitohaneein acau choae cuujihane jana, satiin coaracuruhane jaun jetaote, nesoonetiin anucainiha beein auhaaocure. Nii rijieeoritiin jetaote, acaauru rai: \p “Jiaonriha inacojoeein nesoonetiin casiichene. Canune aihunra,” naain, \v 51 acaauru aina bote cuhane fauha Jesosone jana jetaote, inae nesuruha cujuanane jaun, jataain cojoelatoore, \v 52 nii cojoelanaacojoaain faan faain acaauru notaacane sainejeein itolere ichana nainihane que nainaelanaala, “Naaonjoaanne jaunte catohanai ichae,” naain coitucunaa nainecurenihane jaun. \s Genesareta bataneu turuhin cunaitenacaauru rautaa Jesosone \r (Mt 14.34-36) \p \v 53 Nitohaneein cuhin nemuri jera jaaoruhane jaun jetaote, Genesareta bataneu turuhin, ecu acaauru bote jauriaain cositeeure. \v 54 Inae bote cositeein caje inihuruhane rijieeoritiin jetaote, Jesoso nihane coitucuure nii cocoaichacuru cachaauru. \v 55 Nii jaun jetaote, satiin nii jelai batane sacuritaain nii niha Jesosone jaan jelai coitucuhin jetao, rene cunaitenacaauru amaaure ela cuhane tijichanajaain. \v 56 Chunijihun nenaanajaaunru, neseeuru, berooru cuhane, naaonjoainu cuha Jesosone jaaunru jetaote, najiniha situnajaaunru jeloon ela choae cunaitenacaauru teein, Jesoso rai aitocure, cajione auha mucuuruhane coina. Nitohaneein satiin Jesoso cajione mucuurera cunaitenacaauru jetaote, nerautaacoaaure. \c 7 \s Baasoneein cacha ichao tera \r (Mt 15.1-20) \p \v 1 Nitohaneein jetaote, Jesoso coaraa cuure Jerosaleeun caje turunacaauru Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru aina fariseeocuru. \v 2 Acaauru jetaote, aihuruhalu acaauru inoaensihurune rijijieein acaauru rai rauhi tonoraelanaala lenonecuruhane ajiniha biji culejelanaala lenonecuruha Jesoso aina nerelanacaauru tabaaurune coaraain jetao, acaauru que ereeure. \v 3 Nitohaneein aihuruhalu acaauru inoaensihurune rijijieein ichaaoruha fariseeocuru aina satiin Jorioocurune jaun jetaote, lenonecuruhane ajiniha biji culejeein lenonecure itolere bana. \v 4 Jerichanejeein jetaote, lenone arihuruhane caje turuuruhane nii aitoha acaauru rai rauhine rijijieein biji culejeein lenonecure. Nitohaneein jetaote, araai lauriin ne acaauru ichao, lenonecuruhane ajiniha acau cooruhane jaan curu niha natiin culejeein, acau curu culejeein, coadarojoe culejeein, acaauru sininaja jelai niha natiin culejeein, naaonjoaaunruhane jaun. \p \v 5 Nitohaneeuruhane jaun jetaote: \p “Chanuna nii aitoha rauhine rijijieein aihuruhalu cana inoaensihurune rijijieein, lenonecuruhane ajiniha biji culejeein lenonecurene ii aina nerelanacaauru,” naaure jetao Jesoso rai Moisesa aitoonjoan que cacha relaaurera aina fariseeocuru. \p \v 6 Nii jaun jetaote acaauru rai: \p “Esinae rauhijiriinte, inara que aitiin laenaelu Cana Coaunera ere bera inoaensi \it profeta \it* Isaihasi, nechu jataain nohaniha Cana Coaunera coitucutoha nocoenacaauru. \p Nii que aitiin: \q ‘Caa cachaaurute, \q nechu jataain nujuaaecha que \q canu coroajeein neeure. \q Nete acaauru suujua, \q cacaje coriaae ne. \q \v 7 Nii jaun \q nii chaque nelatejeehai \q netaojiaain \q canu coroaecuruhane, \q nechu jataain \q caitoonjoanelanaala nenaa que \q nejesinajeein ita relajeein \q aihuruhane jaun,’ \m naa Cana Coaunera acaauru quene laenaelu \it profeta \it* Isaihasi. \p \v 8 Chanuna nitohaneein Cana Coaunera aitoonjoan que jaolecohin inara inoaensihuru rijijieein ichaonaa jeriquiche inara,” naa acaauru raine baiha jetaote: \p \v 9 “Itolere bana inara inoaensihuru ichao rijijieein ichaonaa jeriquichene jaunte, Cana Coaunera aitoonjoan que jaolecohin aohana jereneeiche. \q \v 10 ‘Inara inaca, inara neba, \q naaonjoainuri que \q inara suujua acateein neeuche. \q Chateeinti \q baasoneein neba, inaca, \q naaonjoain que ereein ne. \q Niite ateinanohiniha cureein,’ \m naelu jetao Moisesa. \v 11 Nete inara aitocoiche, leinjiin cacha, rai inaca, neba, naaonjoain rai. ‘Coatiha inara rai cha tenaa nainihaaun, satiin quiicha sirii corban neein nihane jaun,’ naane caohachae inara rai. (‘Corban,’ naane jetaote, acaauru ere cuhane, ‘Cana Coaunera que banijiaain nenaa,’ naa aite.) \v 12 Chaen techu, inara rai caohachae, inae niritiin erei cacha, rai inaca, neba, naaonjoain rai chaaelai tenaa nainenihane que aitocoichene. \p \v 13 Nitohaneein inara inoaensihuru ichao sacuhin neeichene jaunte, Cana Coaunera aitoonjoan tonorana jerelanaala itajeein neeiche, nejesinajeein jelaaicha que ita relaain neeichene jaun,” nae jetao Moisesa aitoonjoan que cacha relaaurera aina fariseeocuru rai Jesoso. \p \v 14 Niritiin jetaote, nacoaauneein nii ecu nenacaauru cachaauru cotijiaain jetao: \p “Satiin caa ena inara rai aitocoaaunne jaan aonaain coitucuuche. \v 15 Coatiha joaereen lenone quiha cachane coreniha que jaolequiin nihei Cana Coaunera. Leeochaauru cairichanaa jerenacaaun, suujua cuhane baasoneein coacuhin baaso ichaeraauru quete laen jaolequiin ne Cana Coaunera. \v 16 Esinae rauhijiriin urichocoichene aonacuche,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \p \v 17 Niritohane baiha ecu cachaauru ratiriin loreri asae enoha cuha Jesosone jana jetaote, nii cachaauru relaane jaan bajaaure caje aina nerelanacaauru. \v 18 Nii jana jetaote: \p “Tana inara netonai aonaain coitucuhichene. Tana joaereen lenone quiha cachane coreniha que jaolequiin neniha Cana Coaunerane coitucuhichene. \v 19 Nii cachaacha quii lenonete, nii cacha suriicha cuhane enohin, nii baiha mitue, suujua cuhane enoelanaala,” nae jetao. \p Niritiinte, joaenreein lenone quiha cachane niha natiin, que jaoleconaa naineniha Cana Coaunerane coitucuerate cana que Jesoso. \v 20 “Cacha suujua caje mitunaa baaso niicha coacui, niicha ichai, naaonjoain corenihate laen, cacha que jaolequiin ne Cana Coaunera. \v 21 Nitohaneein suujua cuhane baasoneein coacuin baaso ichaeraaurute, namute quicha aina niha natiin ichao jeracohin, asijiauharitiin, sonajaain jaohin, \v 22 sinijeranelanaala nenaa ene aina ichaohin, laurijira rucuhele jereein, namute cacha cairichanaa jerenacaaun que ereein, namute cacha coritaain, itolere niicha jerei nejesina ichaain, necoelajauharitiin, namute cacha cairichaa casajenetiin, namute cacha que necohasitaain, suujua coaraain chaachaelanaala, naaonjoaaunre. \v 23 Niichurute satiin cacha suujua caje mituhin cacha que jaolequii niha Cana Coaunerane jaan teraneein ne,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Leinjiin Jorio nihei cacunu rautaa Jesosone \r (Mt 15.21-28) \p \v 24 Inae cachaauru relaane nainaain jetaote, jelai caje coaauneein Tiro bataneu turuha cue Jesoso. Nejetaote, ecu turuhin leinjiin loreri asae enoe, coitucuuruha jelai cocoaichacurune jerelanaala. Nii sainejeein jetaote, ecu turuhin nihane coitucuurihure. \v 25 Nii jaun jetaote, inae ecu nihane coitucuhane jaun, rene turuhin Jesoso acatiha neseeonriaa cue leinjiin ene, suujua cuhane moconajaera letono coitucuchuhi siriha rai cacunune jaun. \v 26 Nii ene jetaote, Jorio niheichuru Sirofenicia batane cocoaichacuru bene ne. Aca jetaote, Jesoso rene turuhin conujue cacunu suujua cuhane nenaa moconajaera letono coitucuchuhi sitaane coina. \v 27 Nii jaun jetaote: \p “Coa canu rerohecaa. Naininaaun Cana Coaunera cachaneein nenacaauru que banijiaain nenaa ruluhin tihanu remaae raine,” naa rai Jesosone jana jetao: \p \v 28 “Aihachuhisi niquicha Curuaanaa. Atiin ii araaichuru Joriocuru rautaaine rijijieein canu cacunu rautaainene jereeunra. Remaae rijijieein canacaanu coaraaine niha natiincha,” naa Jesoso rai nii enene jana jetaote: \p \v 29 “Aihachuisi. Esinae rauhijiriinte aitohi. Inae ii cacunu caje mituhin amuha moconajaera letono coitucuchuhi. Inae naineein jelaiha chenenajaun cauha cuhinera,” naa Jesosone jaun, \v 30 nenajaun cauha cuhane jana jetaote, loreri asaae sininajaun niha nii cacunu ranunane jana eruha cue nii ene. Nejetaote, inae nii ranuna suujua caje mituhin amue moconajaera letono coitucuchuhi. \s Urichoelanaala, raotiin eresilanaala naaojoaain nenaa cacha rautaa Jesosone \p \v 31 Nii baiha jetaote, nacoaauneein Tiro batane jelai caje amuhin, Sidoon batane, Decapolis batane, naaonjoainuri nenacaauru neseeuru ichoae rauhijiriin situhin nitihonohin cuhin jetao, Calileea conemuri turue Jesoso. \v 32 Nitohaneein inae ecu turuhane jana jetaote, rene leinjiin urichoelanaala, raotiin eresilanaala, naaonjoaain nenaa turuaain jetao, biji que dadaain nii cacha rautaane coina rai aitocure. \v 33 Nii jaun jetaote, jelai cachaauru udaa nii cacha amaain jetao, nuricho jachuuru cuhane biji couturichuru enoaain, lune soriin lele ichoae teein, \v 34 ecuun jabatoroaain dede coaraain neraain jetao: “Efata,” naane jetao: “Najachuu,” naa aite Joriocuru ere cuhane. \p \v 35 Niritohane rijieeoritiin, inae najachuha nurichone jana jetaote, inae raotojoeein erenaa naine rai lele netonai. \v 36 Nitohaneein rautaain jetaote niqui, nii chuni rai beeuruhane caohate Jesoso. Nejetaote, jataain beeuruhane caohatiha sainejeein jataain que naurutaain beeure. \v 37 Nii caje coitucuhin jetaote: “Itolere banate caohacha ichae, uricho saaecuru niha natiin urichohin, raotiin eresilanaala niha natiin erenaa naineein, naaonjoaanne jaun,” naaure jetao cojoelatiin cachaauru. \c 8 \s Jena oaraancai cachaauru rai lenone faa Jesosone \r (Mt 15.32-39) \p \v 1 Nii baiha nacoaauneein netaojiaauruha arajiin cachaaurune jaun jetaote, jataain neniha acaauru lenonena jaun aina nerelanacaauru cotijiaain jetao: \p \v 2 “Inae nichata janohinte canu aina neeure caa cachaauru. Jana nihei caohachanainejeein lenonecuruhane jaanu. Nii jaaunne jataain cairichaaojoaain acaauru coaraaun. \v 3 Coroaatenajaelanaala acaauru nenajaun letoanajaanunete mijitenacaaun aterona nainecure, tabaauru coriae caje uuruhane jaun,” naa Jesosone jana jetaote: \p \v 4 “Chaa caje eruhin najian caa jeeoni cacha coroaaterichaache, caa jana ichaoha chuni cacha, caje coretichaachene jaanune coaalanaala,” naauruha aina nerelanacaaurune jana jetaote: \v 5 “Inatajaain najian faan siriquiche,” naain acaauru caje bajaa Jesosone jana jetaote: \p “Caaunsinejeeinchate neeje faan,” naaure jetao aina nerelanacaauru. \p \v 6 Nii jaun jetaote, atane choae nelauriaauruha cachaaurune coina aitiin jetao, jerane biji que nii caaunsini faan mucuhin Cana Coaunera bajaain, cataaun nii faancuru tatuhin aina nerelanacaauru rai tiha Jesosone jaun jetaote, jitariin nii cachaauru rai chaluure. \v 7 Nii jana niha coroatajajeein ate netonaine jaun jetaote, acaentonai mucuhin Cana Coaunera bajaain nii ate nemaajeein chaluherate Jesoso. \v 8 Nitohaneein nainaain lenonecuruhane baiha jetaote, caute que caaunsineein omari memoaaunre. \v 9 Itolereneein jena oaraancai cachaauru jetaote, lenonecure. Nii baiha jetaote, acaauru rai necoeein, \v 10 aina nerelanacaauru aina bote cuhane fauhin jetao, Dalmanotau bataneu cue Jesoso. \s Cojoelanaacojoai ichaa Jesosone coina aitocuruha fariseeocurune \r (Mt 16.1-4; Lc 12.54-56) \p \v 11 Nitohaneein jetaote, Jesoso rene turuhin aina ereeuruhane baiha jetao, nechu jataain coujuha, Cana Coaunera letononeein unaa nihane coaaratiha acaauru quene coina cojoelanaacojoai ichaane coina rai aitocure fariseeocuru. \v 12 Nii jaun jetaote, jataain mijiaaineein nerai raain jetao: \p “Chanuna acaauru rai cojoelanaacojoai ichacaaunne coina aitocure caa cachaauru. Coatiha nii acaauru que chatohanai cojoelanaacojoai coaaratenaa nainihaaun,” naane jaun jetao, \v 13 ecu acaauru ratiriin jeelaiha bote cuhane fauhin nemuri jerau cue Jesoso. \s Faan jorerera lebadora rijiicha fariseeocuru ichaone \r (Mt 16.5-12) \p \v 14 Nitohaneein jelai caje bote cuhane fauhin amuuruhane jaun jetaote, rai nachano baiteein leinjiin faancha amaain cuure. \v 15 Nii jana jetaote, acaauru nainalaaca jetao: \p “Aonacuche. Faan jorerera lebadora rijiicha fariseeocuru aina Erodesi ichaone que caohachaain nainacuche,” nae jetao aina nerelanacaauru rai Jesoso. \p \v 16 Niritoha acaauru rai Jesosone jana jetaote, neniha acaauru rai faanne que nejesinajeein ita rai ereeuruha aina nerelanacaaurune aonajeein jetao: \p \v 17 “Chanuna faan sirineeichene que ereereequiche. Jataain nachura nainanachara nejeein coitucueneeichete. Jataainte asoneeojoaain nainanachara nejeeiche. \v 18 Niha niqui inacojoeein inara nota, inara uricho, naaonjoaain. Nete nii cha coaraain, cha aonaain coitucunaa naineneeiche. \v 19 Saoqui oaraancai cachaauru rai saoquii faan chaluhanune bana, inata omariin caute raaichelu,” naa Jesosone jana jetaote: \p “Lechoonca coroata omariin,” naauruha aina nerelanacaaurune jana jetao: \p \v 20 “Chajana jena oaraancai cachaauru rai caaunsini faan chaluhanune bana, inata omariin caute raaichelu,” naa Jesosone jana jetaote: \p “Caaunsi omariineein,” naauruha aina nerelanacaaurune jaun jetao: \p \v 21 “Nii saijieein nachura jaiti nainaeneeichete,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Betesaaidau leinjiin maosa rautaa Jesosone \p \v 22 Nitohaneein cuhin Betesaaida turuuruhane jana jetaote, Jesoso rene leinjiin maosa amaain rautaane coina conujeeunre cachaauru. \v 23 Nii jaun jetaote, biji que nii maosa mucuuriin jelai cachaauru udaa amaain jetao, lune que jerane nii maosa nota rujuarujuariin nichoae biji teein: “Inae chaelai coaana naineei,” naa Jesosone jana \v 24 nenotaain jetaote: \p “Nuna tocohaneeinte murimurihonanae carai cachaauru,” naa nii maosane jaun jetaote, \v 25 nacoaauneein jerane nota ichoae biji tiha Jesosone jana, nacoauneein nota jirichaane jana jetao, inae conoha notane jaun, caohachaain cha coarae nii maosa. \v 26 Nitohaneein rautaain jetaote, rai nenajaun letoaain jetao: \p “Coa taa neseu cauha,” nae rai Jesoso. \s Mesihasi niha Jesosone que aitoha Fedorone \r (Mt 16.13-20; Lc 9.18-21) \p \v 27 Nii baiha jetaote, Filipo batane que nenaa Sesareea nenacaauru neseeuru cue jetao, aina nerelanacaauru aina jiniiquiin Jesoso. Nitohaneein bero cuhane aina nerelanacaauru aina cuujeeurunajau jetaote: \p “Tonacuruha canu que cachaauru. Cha nichaaunje,” naa Jesosone jaun jetaote: \p \v 28 “Tabaauru cachaaurute Joaan Baotisita niha ii beeure. Jana leeochaaurute, inoaenlu nenaa Cana Coaunera ere bera \it profeta \it* inoaensi Eliasi niha ii beeure. Leeochaaurute, inoaenlu nenacaauru \it profeta\it*curu tabaauru niha ii beeure,” naauruha raine jaun jetaote: \p \v 29 “Cha nichaaun jana inara rai,” naa acaauru rai Jesosone jaun jetaote: \p “Iite nii canacaanuhacha cohajei Mesihasineein,” nae jetao rai Fedoro. \p \v 30 Nejetaote, chuni rai acaneein nihane beeuruhane caohate jetao Jesoso. \s Orichaaine biha Jesosone \r (Mt 16.21-28; Lc 9.22-27) \p \v 31 Nii caje nunuheteein jetaote: “Canu Cana Coaunera Calaohi cachaneein nejanoanaa nichaaunne cairichaaeriinte caque jaolecohin niha cuurureein Jorioocuru bichauhenaauru aina saseredotecuru curuaanaacuru, chaen Cana Coaunera aitoonjoan que cacha relaaureraauru, naaonjoainuri. Acaaurute catinaa cuurureein, nena nichata janone cuhane ichanareeunni,” naain jetao, \v 32 esinae rauhijiriin cachaauru rai bee Jesoso. Niritiin esinae rauhijiriin suujuelanaala aitohane jaun jetaote jelai amaain niritiin irihane caohate Fedoro. \v 33 Nejetaote niritoha Fedorone jaun, jaotoroaain nii aina nerelanacaauru coaraain jetao cotaicha rijitiin: “Coa carerojoecaa moconajaera. Cacaje amuun. Coatiha Cana Coauneraacha coacui coitucuheei- ii. Joaaereein cachaauruhacha coacuhite coaauqui,” \v 34 naane baiha jetaote, nii aina nerelanacaauru aina ecu nenacaauru cachaauru cotijiaain jetao: \p “Aonacuche. Chunocoha canu cachaneein nenaa jerihane suujua letono ichana jerihane jianeein, coroso que canu teein canu cairichaaururichaaine rijijieein necairichanaa abaantaain caitoonjoa tonoraain, jerichaaunne rijijieein neeine. \v 35 Chunocoha canuhacha icharatei ichaelanaala neein nichao ichoteratena jerera, coatiha nichoterinaain. Nete laen canu coreniha, canuhacha beratei bihane coreniha, naaojoain coreniha nichao itajera, ichoteratenojoiniha cureein. \v 36 Chaaquena rai nelatere, itolere caa chauratane que nenaacha que coacuhin rai nichao itajiha cachane. \v 37 Nitohanihane jaun inaaonjoaain coretihane niha natiin nii nichao ichoteratena nainihei cacha. \v 38 Nitohanihane jaun, chunocoha canu nichaaunne beein quiicha beratenojoin biha caa necha aansaineein osaaonacaauru cachaauru raine que nocoejihanena, canu- cacha calaohi nichaaunne inae que tihane bana canu Inaca necaohacha que necohachaain rai letonocuru anjeraauru aina nacoaauneein turuha uhanune banane canuhetonai que necoejereeunni,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \c 9 \p \v 1 Niritiin jetaote: \p “Esinaae rauhijiriin coatiha oorurinaain cau ena canu aina nenacaauru tabaauru, niicha ichaneni ichaain turuha Cana Coaunera Cojoanonaane coaracuruhane que tiaain,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Nejelauneein ocooca Jesoso jaberocone \r (Mt 17.1-13; Lc 9.28-36) \p \v 2 Saota janone baiha jetaote, ichatane ucuuno cue Jesoso, Fedoro, Saantiaao, Joaan, naaonjoainuriicha amaain. Inae ecu turuuruhane jana jetaote, acaauru notaracaae nejelauneein ocooca Jesoso jaberocone jana jetao, \v 3 jataain caohatiin bichoronohin cajione amurijiriin somajaain jiquihaquiin nedae rai cajione. \v 4 Nii jana jetaote, ecu Jesoso aina ecocohin ereeuruha inoaenlu nenacaauru Cana Coaunera ere bera inoaensihuru, Irihasi, Moisesa, naaonjoainurine jana coarajeeure. \p \v 5 Nii jaun jetaote, \p “Cacha relaera, jataainte caohate cau nihacachene. Coanete nichatajaain loanari jaacache, leinjiin ii rai, leinjiin Moisesa rai, leinjiin Irihasi rai, naaonjoaain,” nae jetao Jesoso rai Fedoro. \p \v 6 Jataain nesoonetooruha nii Jesoso aina cunacaauru, aina nerelanacaaurune jaun jetaote, nii tonaain irihane jaa coitucuenihane jaaun aite Fedoro. \v 7 Niritohane jana acaauru conaacotaa dede sacarine jaun jetaote, nii dede sacari jana tonii: “Caate jataain quiicha belaai canuhacha letoai canu Calaohinera, nere tonoraain neeuchera,” naa erenaane jana jetao aonajeeure. \v 8 Nii rijieeoritiin roaichu coaracuruhane jana jetaote, inae acaauru rohan neniha chunine jana jetao, ecu jelai acaauru aina niha Jesosone jana coaracure. \p \v 9 Nitohaneein jetaote, nii ichatane ucuuno caje jelaiha faaujueein, nii niicha coaracuri beeruha chuni rai nii aina nerelanacaaurune caohate Cana Coaunera Calaohi Jesoso, inae o caje ichanaane baiha beeuruhane coina. \v 10 Nii jaun jetaote, suujuaacha cuhane nii niicha coaracuri ruhecure, oo caje ichanarihanine que aitohane coitucuurenihane jaun ita caje bajaaebajajeein. \v 11 Nii jaun jetaote: \p “Chanuna jauriaanejeein Irihasi tururichaaine que aitocure- Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru,” naain Jesoso caje bajaauruhane jana jetaote: \p \v 12 “Esinae rauhijiriinte niqui, itolere rucueraanu que jauriaanejeein tururichaain Irihasine que aitocurelu. Chanuna jana Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhane cacha Calaohineein nenaa cairichanojoineein, jaoleneein niha curichaaine que aite. \v 13 Aonacuche. Inae turuha uhalu Irihasine janate, que niicha jerei ichaain cairichaaurelu, nitohanihane coina Cana Coaunera Quiricha cuhane aitiin laenanohinihane rijijieein,” naain jetao tonorae Jesoso. \s Moconajaera letono coitucuchuhi siricha leinjiin enamanaa rautaa Jesosone \r (Mt 17.14-21; Lc 9.37-43) \p \v 14 Inae jelaiha nii neeuruha aina nerelanacaauru leeochaaurune jaaun turuuruhane jana jetaote, ecu acaauru aina neeure arajiin cachaauru. Chaen Moisesa aitoonjoan que cacha relaaurera tabaauru netonai ecu neein jetao acaauru aina ereereecure. \v 15 Nii jana uujiha Jesosone coaariin jetaote, que tacaain satiin jeluhariin cuhin jetao, jataain cojoelatiin rai iriha cuure. \v 16 Nii jana jetaote, acaauru rai: \p “Tonaai acaauru aina ereereequiche,” naain acaauru caje bajaa Jesosone jana jetaote: \p \v 17 “Cacha relaera, coaraaine coinane, cau ii rene canu calaohi uhaaun, moconajaera letono coitucuchuhi siriha suujua cuhanena jaun, erenaachara neein nihane jaun. \v 18 Nitohanihane jaunte, chunijihun cuhane jaaunru baasoneein mucuhane naineein atane choaae tocojoaain tacaain, nujuae caje lajaaqui mitaain, catu rihoneein, sefetaain te nii suujua cuhane nenaa coitucuchuhi. Nii jaunne niqui ii aina nerelanacaauru rai aitoon nii suujua cuhane nenaa coitucuchuhi sitaauruhane coina. Nete sitanaa nainesihurene,” naa nii acaauru jana nenaa leinjiine jaun jetaote: \p \v 19 “Jataain cha esenetaaichuru cachaauru. Cha carajaneeinna inara aina nereeun. Cha carajaneeina inara abaantareeun. Chajaain cajiha nii enamanaa uhaauche,” naa acaauru rai Jesosone jaun jetaote, \v 20 Jesoso rene nii enamanaa amaaure. Nii jana Jesoso coaariin jetaote, atane choae nii enamanaa siheite nii suujua cuhane nenaa moconajaera letono coitucuchuhi. Nii jana jetaote, najaabu jabubuhin nujuae caje lajaaqui mitujuae nii enamanaa. \v 21 Nii jana jetaote, nii enamanaa inaca rai jetao: \p “Chabana caje coaauneein caa catohane,” naa Jesosone jana jetaote: \p “Causine caje coaauneeinte aicha. \v 22 Nii jaunte araai saain usihanaauru comaaichuru, acaauhanaauru comaain ateinana jere nii suujua cuhane nenaa coitucuchuhi. Nitohanihane jaun, atiin cairichaaojoaain canacaanu coaraain, canacaanu coroatajaneeun, rautana naineeine,” naa nii enamanaa inacane jaun jetaote: \p \v 23 “Tana rautana nainichaaunne esenetaainete cacaje bajaai. Satiin quesenetaera raine niicha bajai ichaain neeun,” naa Jesosone jaun jetaote: \p \v 24 “Jataainnachujian chesenetaaun. Cacorataaneeune jataain jelai amuritoheriin chesenetaera,” nae jetao ehequiin nii enamanaa inaca. \p \v 25 Nii jana arajiin netaojiaauruha cachaaurune coaraane jaun jetaote, nii enamanaa suujua cuhane nenaa moconajaera letono coitucuchuhi rai jetao: \p “Erenaachara neein urichoelanaala caa enamanaa tera coitucuchuhi, canune ichei aitoon caa enamanaa jianeein caje mituhin amuhine coina. Jiaonriha nacoaauneein caa enamanaa suujua cuhane enohine,” naain suruaa Jesosone jana jetaote, \p \v 26 nacoaauneein baasoneein nii enamanaa jaberoco teein cojioriae nii suujua cuhane nenaa coitucuchuhi. Nitohaneein tihane baiha onaa rijijieein teein, caje mituhin amuhane jaun jetaote, “Inae baasoneein jaberoco tihane caaunte jerihane inae ohe,” naaure nii ecu arajiin neein coarajeeurera cachaauru. \v 27 Nejetaote, biji que mucuhin michuha Jesosone jana jetao, nimichuhin nichaaurae nii enamanaa. \p \v 28 Nitohanihane baiha aina nerelanacaauru aina jiniiquiin leinjiin loreri asaae enoha Jesosone jaun jetaote, jelai ecu teteriin: \p “Chanuna canacaanu nii coitucuchuhi sitanaa nainesinihacaanu,” naain caje bajaauruhane jana jetaote: \p \v 29 “Catohanai moconajaera letonote nainichaa Cana Coaunera bajaacane ainaacha sitaacane,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Caa quete coroata sae ohane biha Jesoso. \r (Mt 17.22-23; Lc 9.43-45) \p \v 30 Nitohaneein nii canaanai rautaane jaan jelai caje amuhin jetaote, Calileea turuhin rauhijiriin situujueein cuujeeure. Nejetaote, nii acanihane coitucuha chunine jerene Jesoso, \v 31 aina nerelanacaauru relanaa nainihane coina. Nii acaauru relaane jaaun jetaote: \p “Cacha Calaohineein nenaate cachaauru bijiu tenojoinihane jana ateinaa cuurureein. Nete nichata janohane baiha ichanareein,” naain aina nerelanacaauru relaane jana jetaote, \v 32 nii acaauru rai aitohane inaaureniha natiin jetao caje bajaaurene necoatocuruhane jaun. \s Charijina jataain nelateinneein nere \r (Mt 18.1-5; Lc 9.46-48) \p \v 33 Nitohaneein cuhin, inae Caferenaaon turuhin loreri asaae enooruhane jana jetaote, aina nerelanacaauru rai jetao: \p “Chaaque ita rai ereerejeein uhicheein bero cuhane,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \p \v 34 Nejetaote inauheneecha curuaaequiin aonajeeure, bero cuhane uujueein, “Charijina caa cana jana jataain nelateein nenaane,” naauruha ita raine jaun. \v 35 Nitohaneein inauheneecha aonajeeuruhane jaun jetaote, nelauriariin nii aina nerelanacaauru lechoonca coroatajai cotijiaain jetao: “Leeochaauru amurijiriin nenaa jeriha chunine, acaauru rai nelateein itolereneein acaauruhacha jerei icharaneein neeine,” \v 36 naane baiha jetaote, biji que leinjiin canaanai mucuuriin acaauru cataaun teein jetao: \p \v 37 “Canu coreniha caa canaanai raerate, jerichanejeein canu raane rijijieein aicheein. Nii jaun canu raera coatiha canuhacha raa airinaain, caletoaera Ofa netonai raate aicheein,” nae jetao aina nerelanacaauru rai Jesoso. \s Canaacha ichai ichara, coatiha cana que nejeratenaa nihei. \r (Lc 9.49-50; Mt 10.42) \p \v 38 Nii jana jetaote: \p “Cacha relaera, ii curuaa aina cuaain moconajaera letono coitucuchuhi sitaain que suujuequiin nenacaauru rautaa leinjiinne janane eruhin caohatihacaanu, cana jana nenaaneein ainihane jaun,” naa Joaanne jana jetaote: \v 39 “Jiaonriha caohateein neeichene. Chunocoha canu curuaaneein netiin cojoelanaacojoai ichaera, nii baiha baasoneein erenaa nainihei canu que. \v 40 Canaacha ichai ichara, coatiha cana que nejeratenaa nainihei. \v 41 Chunocoha canu Curisito cachanequichene coreniha inara rai esinaeca niha natiin terate, esinae rauhijiriin rai cainanohiniha cureein,” nae jetao rai Jesoso. \s Jataain alalacaraa osa que nesarucuaane \r (Mt 18.6-9; Lc 17.1-2) \p \v 42 Niritiin jetaote: “Chunocoha ena canu esenetajeeureraauru saruha osa quenete, nii ajiniha caohachare nuluno que leinjiin ajeri jaberoco tijichaain ichojoaain cucuana cuhane joaeraane. \v 43 Jana osa que ii saruha ichohiine moloo. Nii amuritoheriintejian caohachare le jerajei ichohii aina Cana Coaunera cojoanonaa que neeine. \v 44 Nabana le jerajei ichoii coreniha, nii chariji bana nii riano niha natiin ohin, nii usi tabai jacanaachara jana cuhine coataa. \v 45 Jerichanejeein osa que ii saruha ii tijiane moloo. Nii amuritoheriintejian caohachare le jerajei ii tijia aina Cana Coaunera cojoanonaa que neeine. \v 46 Nabana osa que ii saruha ii tijiane coreniha nii riano niha natiin ohin, nii usi tabai jacanaachara jana cuhine coataa. \v 47 Jerichanejeein osa que isharuha inotane, le jerajei inota rocoo. Nenacaaeneetejian nii amuritoheriin caohachare le jerajei inota aina Cana Coaunera Cojoanonaa que neeine. Nabana usi que isharuha inotane, \v 48 nii riano niha natiin ohin, nii usi jacanaachara, naaonjoain jana cuhine coataa. \p \v 49 Usi jana situnaa rijijieeinte nichoterichaacheein satiin. \v 50 Nelatiha niqui tebe. Nete inae lenone cotebetenaa nainenihane, inae nii chaque nelatene. Nii rijijieeinte chaque nelateneeiche inara que icharatenohi ichaain, raotojoeein ichaaoruha leeochaaurune jaan ichaeneeichene,” nae jetao acaauru rai Jesoso \c 10 \s Comasai jianiha cachane que cacha relaa Jesosone \r (Mt 19.1-2; Lc 16.18) \p \v 1 Inae Caferenaaon caje amuhin jetaote, aina nerelanacaauru aina jiniiquiin nucuhe Jorodaan auhaniha cuhin, enoto mitu nichajai jeloon nenaa Jodea batane que cue Jesoso. Ecu jetaote, rai netaojiaauruha cachaaurune jana jetao, nacoaauneein relanajae Jesoso, cachaauru relanaa rautatohane jaun. \v 2 Nii jana jetaote, rohan nichuuntaain jetao, nechu jataain cairichaauruhane jaanu lera ariha jetao, comasai jianena nainiha cachane bajaaure jetao Jesoso caje fariseeocuru tabaauru. \v 3 Nii jaun jetaote: \p “Tonaa inara rai Moisesa, comasai jianiha cachane que,” naain acaauru caje bajaa Jesosone jana jetaote: \p \v 4 “ ‘Comasai jianiha cachane coina, jauriaanejeein comasai jianihane jaaque aitiin nenaa quiricha teeuchete, aina comasai jianemiin cacha,’ naainte aite Moisesa,” naauruha fariseeocurune jana jetaote: \p \v 5 “Aiha niqui. Nete, nere tonorana jerelanaala neeichelune jaun, nitohaneein ichaquichene rautaenihane saijieein ichaquichene coina aitelu Moisesa. \v 6 Nete jauriaanejeein itolere coaaunaane nunuheneein, quicha, ene, naaonjoaain coaaunaelu Cana Coaunera. \v 7 Nii jaaunte, inaca, neba, naaonjoain ratiriin amuhin necoaansaijiae cacha. \v 8 Chaen leinjiin cachaneein nenaa rijijieein coacuhin, jiniiquiin ita aina neeure. \v 9 Nitohaneein niha cachane coina ichaa Cana Coaunerane jaun, nii comasai jianena nainihei cacha,” nae jetao fariseeocuru rai Jesoso. \p \v 10 Inae loreri asaae enooruhane jana jetaote, nii cachaauru relaane jaan bajaaure nacoaauneein caje aina nerelanacaauru. \v 11 Nii jaun jetaote, acaauru rai: \p “Comasai jianeein leeocha ene raerate, osa que nesaruha aicheein. \v 12 Jerichanejeein techu, osa que nesarureein lana jianeein leeocha cacha que nelanajaane ene,” nae jetao aina nerelanacaauru rai Jesoso. \s Canaanainuru rausiaaeca Jesosone \r (Mt 19.13-15; Lc 18.15-17) \p \v 13 Nii jana jetaote, acaauru mucuhin rausiaaeca cojiotanaaca Jesosone coina jetao, rai canaanainuru amaaure acaauru fojiaraauru. Nejetaote, nii canaanainuru amaauruha nii amaaurerane caohateeure nii Jesoso aina nerelanacaauru. \v 14 Nii rene amanajaauruhane caohateeuruhane coarajeein jetaote, obajeein jetao: \p “Coa carene turuuruha canaanainurune caohatihachete, canu rene turuuruhine. Aihuruha caa canaanainurune rijijieein nenacaauru raineeinte ne Cana Coaunera Cojoanonaa. \v 15 Esinae rauhijiriin aiha leinjiin canaanaine rijijieein neniha cachane coatiha Cana Coaunera Cojoanonaa que nenaa nainerinaain,” \v 16 naane baiha jetao, jerane biji cuhane nii canaanaihuru raane baiha jetao acaauru mucuhin, acaauru rausiaaeca cojiotanajae Jesoso. \s Jesoso aina iriha leinjiin cacha coriquihonane \r (Mt 19.16-30; Lc 18.18-30) \p \v 17 Nitohaneein inae jelai caje amunaa jeriha Jesosone jana jetaote, rene jeluhariin cuhin turuhin jetao, nacatiha neseeoriaain: \p “Caohachanejei cacha relaera. Cha ichareeun charijibana nitajenaachara ichaonaa raotono que nenaa nainichaaune coina,” naain Jesoso caje bajaa leinjiin cachane jaun jetaote: \v 18 “Chanuna caohachanejei cacha neein canu curuaateei, leinjiin Cana Coauneraachate caohachanejeineein ne. \v 19 Inae raotojoeein Cana Coaunera aitoonjoan coitucuhi: ‘Jiaonriha sonajaain jaohine. Coa ii sinijerane lanaala nenaa ene aina ichaohin niha. Coa asijiauha. Coa chamute cacha cairichanaa jerenacaaun chuni cacha coacuhin casaje que ereein niha. Chae efojiaraauru ere tonoraain caohachaain acaauru aina neeun,’ naane coitucuhi,” naa rai Jesosone jaun jetaote: \p \v 20 “Aihanu chujian. Canu enamanaca caje coauneeinne jitariin nii naitoonjoan tonoraain ichaaon,” naa nii cachane jana jetaote, \v 21 jataain cairichaaojoaain coaraain jetao: \p “Esinae rauhijiriin, chaque lanaelanaala Cana Coaunera aitoonjoa tonorana jereeine, chajaain jitariin nii iicha sirii que necoreteein cairichaaihuru rai tenihun. Nii banaachate, jelai amuritoeriin nereein iicha latei dedeeu. Nii baiha laen canu aina uu,” naa rai Jesosone jaun jetaote, \v 22 jataain nererojoecaain jelai caje amue inaderaain nii enamanaa, jataain coriquihocane jaun. \p \v 23 Nii jaun jetaote, nii rohan curuacaain nenacaauru cachaauru coaraain, aina nerelanacaauru rai jetao: \p “Jataainte caaintate Cana Coaunera Cojoanonaa que nenaa jeriha coriquihonane,” naa acaauru rai Jesosone jaun jetaote, \v 24 jataain cojoelatiin ecu aonajeeure aina nerelanacaauru. Nejetaote nacoaauneein acaauru rai jetao: \p “Cacoelaichaauru, jataainte caaintate Cana Coaunera Cojoanonaa que nenaa jerichaane. \v 25 Leinjiin oco jachu cuhane situnaa naineniha leinjiin camechone amurijiriinte, jataain caaintate Cana Coaunera Cojoanonaa que nenaa jeriha coriquihonane,” naa aina nerelanacaauru rai Jesosone jaun jetaote, \v 26 jataain jeelai amuritoheriin naurutaain cojoelatiin jetao, ecu nejesinajeein ita rai jetao: \p “Nitohanihane nichotenaa naineriaain chuni,” naauruha nii aitohane aonajeeinne jaun jetaote, \v 27 ecu coaranaacane baiha jetao: \p “Caaintatiin cachaauruhacha coaraite, Cana Coaunera rai caaintajene,” naa Jesosone jaun jetaote: \v 28 “Canacaanune jitariin canacaanuhacha sirii ratiriin ii sacuhacaanulu,” naa rai Fedorone jaun jetaote: \p \v 29 “Chunocoha esinae rauhijiriin canu coreniha, chaen, cacha ichoteratera caitoonjoan- canu ere beebejeein, naaonjoaanne coina, rai loreri, rai nejeraauru, rai fojiaraauru, rai calaohichuru, rai natane, naaonjoain ratirichate, \v 30 caa chauratane que neein jataain jeelai amuritoheriin lefasha saneein rai loreri, rai nejeraauru, rai fojiaraauru, rai calaohichuru, rai natane, naaonjoainuri siricheein. Cairichaerinojoineein neeuruhane niha natiinte, turuha uheni Cana Coaunera Cojoanonaa charijibana nitajenaachara ichaonaa que niha cuurureein. \v 31 Ena jataain arajii itolere que nelaetoha nocoetonacaaurute, nii chaque nelatelanaala niha cuurureein. Jana ena chaque nelatelanaala arajiin nenacaaurute, nelateein niha cuurureein,” naain jetao Fedoro tonorae Jesoso. \s Caa quete inae nichata sae orichaainne biha Jesosone \r (Mt 20.17-19; Lc 18.31-34) \p \v 32 Jerosaleen nichaae cuuruhane jaun jetaote, aina nerelanacaauru ichoaaichaniha cuujiha Jesosone jana jetao, cojoelatiin cuujeeuruhane jana jetao, nii niritohane que casiin jetao, cuujeeure acaauru caaijie cunacaauru. Nii jaun jetaote, jelai nii aina nerelanacaauru lechoonca coroatajai cotijiaain jetao: \p \v 33 “Inae caa ena coitucuhichene rijijieeinte, Jerosaleen cuujihacache. Inae ecu turunaate, canu inaraacha cohajei cachaneein nejanoanaa nichaaune mucuhin saseredotecuru curuaanaacuru rai, Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru rai, naaonjoainuri rai caetecuruhane jana, catinanacanejeein nejelau cachaauru Jorionelanaala nenacaauru bijihu caetecurureein. \v 34 Nii janate, caque necoatijiaain canu couluneein, canu bisiin catinaa cuurureein. Nena nichata janohane baiha, nacoaauneein ichanareeunni,” nae jetao nitohaneein teeururichaainne que Jesoso. \s Acaauru coroatajaniha Jesosone coina caje bajaauruha Saantiaao, Joaan, naaonjoainurine \r (Mt 20.20-28) \p \v 35 Niritohane jana jetaote, rohan nichuuntaain jetao: \p “Cacha relaera, caa ena ichei canacaanuhacha bajaaeni ichaainene jerichaanu,” naauruha Sebedeeo calaohichuru, Joaan, Saantiaao, naaonjoainurine jana jetaote: \v 36 “Chatohanai inara rai ichacaaunne jerequiche,” naa Jesosone jana jetaote: \p \v 37 “Canacaanu rai, inae ii Cojoanonaa necaohacha que neeine bana, ii ajaabiji nichajai que, ii raotono nichajai que, naaonjoaain nihacaanune jaanu ichaainene jerichaanu,” naauruhane jana jetaote: \p \v 38 “Coatiha nohane inaraacha bajai coitucuhin aitoheeiche. Caa necairichanaa abaantarichaaunnine rijijieeinoote, necairichanaa abaantanaa nainequiche inara. Chaen noote, nitohanihanune coina cojunacatenohi nichaaunne rijijieein cojunacatenohineein neeiche,” naa acaauru rai Jesosone jaun jetaote: \p \v 39 “Abaantanaa nainichaanu,” naauruhane jana jetao: \p “Inarate niqui, caa necairicharichaaunnine rijijieein necairichanaa abaantaain cojunacatenohineein niha curiquicheein, cojunacatenohineein nihanune rijijieein. \v 40 Nena laen, canu raotono nichajai que, canu ajaabiji nichajai que, naaonjoaain nelauriaaichene coina inaraacha bajai tenaa naineneeun, nii coina inae acaauru que banihateein rucuhenojoineein nenacaauru raineein nihane jaun,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \p \v 41 Niritoha acaauru rai Jesosone aonajeein jetaote, Saantiaao, Joaan, naaonjoainuri aina obaaecure nii lechooncaihuri aina nerelanacaauru. Nejetaote, acaauru cotijiaain jetao: \p \v 42 “Inarate raotojoeein, Cana Coaunera coitucuhichuru, leeochaauru amurijiriin nenaa jereein acaauru cocoainanacai neeuruhane que suujua acateein neeuruha leeochaaurune jereein neeuruhane coitucuhiche. \v 43 Nete laen nejesinajeein nitohaneein nenaa naineneeiche inara. Nitohaneein nenaa coacuelanaala, nejesinajeein ita coroatajaneein neeuche. \v 44 Jana leeochaauru amurijiriin nenaa jerera, leeochaauru letononeein neeine. \v 45 Coaracuche nachuhinti canu Cana Coaunera Calaohi cacha caje nejanoanaa nichaaunne canu coroatajaneeichene coina tururichaaun. Arajii cachaauru osa caje nichoteein jianacoon neeuruhane coinane, nii coreniha cajabereeo cairichaeratiha uunlu acaauru coroatajaniha,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Maosanihane caje Bartimeeo rautaa Jesosone \r (Mt 20.29-34; Lc 18.35-43) \p \v 46 Inae Jericoo turuhin jetaote, ecu basiinjiin neeoriin jelai caje amuha aina nerelanacaauru aina Jesosone jana jetao, acaauru aina cuure arajiin cachaauru. Nii jana bero auhaniha lauhequiin coriqui bajaa leinjiin Timeeo calaohi cairichei maosa Bartimeeone jaun jetaote, \v 47 Nasarete cocoaicha Jesoso nihane aohanriin jetao: \p “Rabiriicha foeratei Jesoso, cairichaaojoaain atiin cacoharaau,” naain eheeoca nii maosane jana jetaote, \v 48 arajiin cachaauru, ehequiin aitohane caohateeure inauheneecha nihane coina. Nejetaote, que rutaain ehequiin: \p “Rabiriicha foeratei, atiin cairichaaojoaain cacoharaau,” naa nii maosane jaun jetaote, \v 49 ecu inacuhin jetao: \p “Chajaain cajiha cotihanihuche,” naa Jesosone jaun jetao: \p “Chajaauje nimichuhinte, toon ii cotihara coarae,” naauruha nii maosa raine jaun jetaote, \v 50 cajione buri rocohitiin siheeitiin ratiriin jetao, Jesoso rene jeluhariin turuha cue nii maosa. \v 51 Nii jana jetaote: \p “Chatohaneein chetichaaunne jereeita,” naa Jesosone jaun jetao: \p “Conoha canotanena jereeunra cacha relaera,” naa nii maosane jana jetaote: \v 52 “Inae jataain quesenetaaine jaun inae conoha inota. Inae naineein amuhinera,” naa rai Jesosone rijieeoritiin jetaote, inae conoha nii maosa notane jaun jetao Jesoso jiniichaain bero cuhane cue nii maosa. \c 11 \s Jerosaleeun turuha Jesosone \r (Mt 21.1-11; Lc 19.28-40; Jn 12.12-19) \p \v 1 Nitohaneein cuhin, inae Jerosaleen catainaauruhane jaun jetaote, Betafajee, Betania, naaonjoainuri rohan Olibo bichatane turuuruhane jaun jetao, caje coaauneein coroatajai aina nerelanacaauru letoae Jesoso. \v 2 “Chajaain taa nita canaacha coarajei neseu cunichuche. Inae ecu turuhichenete, ecu cositenojoineein teecoha jaiti chuni cacha amunajanelanaala nenaa asno narejeene jana eruha curiquicheein. Cosi rutuhin uhaaichene jana: \v 3 ‘Chanuna cosi rutuhin amaaiche,’ naa chunocoha inara raine: ‘Latiha Cana Curuaanaane jaaunne raa uhacaanu. Inae enate ichei jelaiha cainaratereein,’ naauche,” naain jetao letoanajae Jesoso. \p \v 4 Nii jaun jetaote cuhin, nii acaauru rai aitohane rijijieein bero auhaniha teecoha cositenojoineein acuujua rohan asno narejeene jana, eruhin jetao cosi rutuhin amaauruhane jana jetao: \v 5 “Cha ichaquiche inooneein. Chanuna nii asno narejeen cosi rutuhin amaaiche,” naain jetao, acaauru caje bajaaure nii cuu nenacaauru cachaauru tabaauru. \p \v 6 Nii jaun jetaote, nii acaauru suujuateein letoanajaa Jesosone rijitojoeein nii cachaauru tonoraauruhane jaun jetao, inauheneecha nii asno narejeen amaauruhane coarajeeure. \v 7 Nitohaneein jetaote, nii asno narejeen ichoae cajione teein jetao, Jesoso rai nii asno amaauruhane jana jetao, inae rene turuhaauruhane jana nichoae nelauriaain cue Jesoso. \v 8 Nitohaneein asno ichoae nelauriaain cuhane jana jetaote, najiniha bero cuhane rai cajione buri maririjiacoaauruhane jana jetao, leeochaauru elele alo rijijieein nenaa ajaena alo raain najiniha bero cuhane maririchure. \v 9 Nii jana najiniha cunacaauru, caaijie cunacaauru, naaonjoainuri jetaote: \p “Raotojoeein turuhine Cana Coaunera rijijieein nenaa cana Curuaanaa. \v 10 Raotojoeein turuhine Cana Coaunera Cojoanonaa, cana inoaensihuru foerateraneein nenaa Rabiri nefoerate cojoanonaa. Aihute coreniha raotojoeein neeurumiin dedeeu nenacaaurune maajeein,” naaure jetao cojioriin cachaauru. \p \v 11 Nitohaneein Jerosaleen turuhin jetaote, Teenforo asaae enohin, ecu basiijiin neeoriin jitariin nasajai coaraane baiha jetao Betaniau cue lechoonca coroatajai aina nerelanacaauru aina Jesoso, inae sohane jaun. \s Inacaelanaala oha uherane coina cojiotaa Jesosone \r (Mt 12.18-19) \p \v 12-13 Nii cojoanoo Betania caje amuuruhane jana jetaote, niita bero auhaniha niha uhera alone jana coaraain jetao, coaraa cue Jesoso mijiintohane jaun. Nejetaote, inaacane bana rijiu nenihane jaun, ninaa colane nalohacha baaejeein ne. \v 14 Nitohaneein inacaenihane jaun jetaote: \p “Inae nacoaauneein inacaeneriquiinne jaun, neriaain chuni ii inaa lerata,” naain uhera cojiotaa Jesosone jana jetao, ecu aina neein aonajeeure aina nerelanacaauru. \s Teenforo asaae necoretenacaauru sitaa Jesosone \r (Mt 21.12-17; Lc 19.45-48; Jn 2.13-22) \p \v 15 Inae nacoaauneein Jerosaleen turuhin jetaote Teenforo asaae enohin, nii Teenforo asaae chaelai que necoreteein, chaelai coretiha, naaonjoaain nenacaauru sitaain, atanichoae coriqui coreeuruha cachaauru raine jaa rorihurune maajeein lacojoaain jetao, serori que necoretenacaauru rorihurune maajeein lacojoaain, \v 16 nii Teenforo asaae nenacaaen rucuhele enoaauruhane caohate Jesoso. \v 17 Nitohaneein jetaote: \p “Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhanete: ‘Cana Coaunera bajaauruha satiin chauratane sacuritaain que nenacaauru cachaaurune jaan coloherineeite ne canu loreri,’ naain laenanohineein ne. Nete asijiaauruhane jaan coloheri rijijieein teeiche inara,” naain jetao ecu acaauru relae Jesoso. \p \v 18 Niritiin cachaauru relaane aonajeein jetaote, Jesoso sohin jaonaa coaaucuruhane jaun, sohin jaaoruhane jaanu lera arihure saseredotecuru curuaanaacuru, Moisesa aitoonjoanque cacha relaaureraauru, naaonjoainuri. Ne jetaote, sohin jaaoruhane coasichure, nii acaauru relaa Jesosone jaan rautatiin aonajeeuruha satiin cachaaurune jaun. \v 19 Inae nocohecane jana jetaote, aina nerelanacaauru aina jiniiquiin nii nese caje amue Jesoso. \s Inacaelanaala oha uherane \r (Mt 21.20-22) \p \v 20 Nii cojoanoo janone nii uhera rohan situha cuuruhane jana jetaote, inae cojoaisi aina curuaaequiin oha nii uherane jana coaracure. \v 21 Nii jaun jetaote, cojiotaa Jesosone coacuhin que nainaain jetao: \p “Cacha relaera, inae raca cojiotaaine jaunte, inae ohe taa uhera. Coaraau nachuhinti,” naa Fedorone jaun jetaote: \p \v 22 “Jataain Cana Coaunera esenetaauche. \v 23 Chunocoha esinae rauhijiriin airichaainne esenetaain nii batoelanaala: ‘Niilai caje nefaruhin cucuana cuhane cunihun,’ naa caa ichatane ucuuno rainete, esinae nii aitohane rijijieein aihane ne. \v 24 Nitohanihane jaaunne inara rai aitoon, inaraacha latei eruhichene coina Cana Coaunera bajaaiche, inara rai terichaaine esenetaainete eruriquicheein. \v 25 Inara rai chatohanai cotainacai ichaain neeuruha inara amute cachaaurune niha natiin, acaauru que inara suujua acateein Cana Coaunera bajaaichene bajaauche. \v 26 Aihute baaso ichaain osa que nesaruquichene niha natiin inara osa que suujua acatemiin cana Inaca dedeeu nenaa Cana Coaunera,” nae jetao Fedoro rai Jesoso. \s “Cha ii cocoainae,” naauruha Jesoso raine \r (Mt 21.23-27; Lc 20.1-8) \p \v 27 Nii baiha jetaote, nacoaauneein Jerosaleen cauha cue aina nerelanacaauru aina Jesoso. Inae ecu turuhin Teenforo asaae enohin amuhemuheca Jesosone jana jetaote, rohan nichuuntaain jetao: \p \v 28 “Cha ii cocoainae catohanai ichaain neeine coina. Chatohanai cocoainanacai neeinna neei,” naaure jetao Jesoso rai saseredotecuru curuaanaacuru, Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru, Jorioocuru bichauhenaauru, naaonjoainuri. \p \v 29-30 Nii jaun jetaote, acaauru rai: “Canuhetonaine inara caje bajareeunni. Cha Joaan letoaelu, cachaauru cojunacatiha uhane coina. Cana Coaunera letoaenihanena cachaauruhacha letoanojoineein uhalu. Catoonraain carai beeichenena, canuhetonai canu cocoainaain canu letoaera bereeunni inara rai,” naain jetao acaauru tonorae Jesoso. \p \v 31 Nii jaun jetaote, ecu nejesinajeein ita rai jetao: “ ‘Cana Coaunera letoanojoineeinte uhelu,’ naacachenete: ‘Chanuna jana nere tonoraain esenetaeneeichelu,’ nareein. \v 32 Coatihachu: ‘Cachaauru letoanojoineeinte uhelu,’ nanaa nainihaacache,” naaure jetao ita rai. Satiin cachaauru Cana Coaunera letoanojoineein uhalu Joaane esenetaauruhalune jaun, cachaauru coasiha. \v 33 Niritiin jetaote: \p “Chachaainti Joaan letoaain nelu. Coatiha coitucuhaacaanu,” naauruha Jesoso raine jaun jetaote: \p “Aihane jaaunchujian canuhetonai, caa catohanai ichacaaunne coina canu cocoainaain canu letoaera berinaaunni inara rai,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \c 12 \s Ocoana jaaurera necha ansaineein ichaonacaauru que cuaain cachaauru relaa Jesosone \r (Mt 21.33-46; Lc 20.9-19) \p \v 1 Niritohane baiha jetaote, ocoana jaaurera que cuaain cachaauru relaain jetao: “Leinjiin cacha jetaote, ocoana jaain jitariin corihateein bino jaauruhane jaanu coloherinu que loreri jaain, leinjiin jataain ucuuneein teein rori jae ecu neein amihanenacaauru beraihane coina. Nitohaneein caohachaain rucuhecane baiha jetaote, nii ocoana que amihanenacaauru rai atane teein ratiriin amuhe nii atane erora. Inae tainaca que turuhane bana ita rai leruuruhane coina. \v 2 Nitohaneein teein ratiriin jetaote, inae tainaca que tihane jaun, leinjiin rai cacha letoae, nii amihanenacaauru caje que banihateein niicha taihuri bajaa cuhane coina. \v 3 Nejetaote, nii cacha mucuhin faojoaain sooruhane baiha, nii cacha letoaaure cha colane nii temule erora rene. \v 4 Nii jaun jetaote, nacoaauneein leeocha cacha letoaa nii temule erorane jana, nocoejechanuhin, couturi cunaitaain cha colane acaentonai letoaaure jelaiha. \v 5 Nii jana nacoaauneein leeocha cacha letoaane jana jetaote, acaentonai sohin jaaore nii temule beraichacuru. Nii baiha nacoaauneein arajiin rai cachaauru letoajeein sacuha nii temule erorane jana jetaote, tabaauru sohin jaonajaain, tabaauru faojoaain cunaitanajaaure. \p \v 6 Satononejeein jetaote leinjiin jataain niicha belaai rai calaohi neeorihane jana, aca letoae: ‘Jerihane canu calaohi quete laen suujua acatecurureein,’ naain coaaucane jaun, sohin jaaoruhane esenetaelanaala. \v 7 Nejetaote, ita rai jetao: ‘Inae uha caa atane erora calaohi. Coanete sohin jaohacachete, cana raineein nedaaine caa atane,’ naaure jetao nii ocoana que amihanenacaauru cachaauru, uha nii atane erora calaohine jana coarajeein. \v 8 Niritocuruhane jaun jetaote, inae acaauru rene turuhane jana mucuhin ateinaain nii ocoana udaa amaain jaberoco jaaore,” naain jetaote: \p \v 9 “Tonaquiche jana inara, nii calaohi sohin jaaoruhane que, tohanrihacha jana nii ocoana erora. Raajenihane cuhinacha nii ocoana que amihanenacaauru sohin jaohin, leeochaauru cachaauru bijiu nii ocoana teriha beraihuruhane coina. \v 10 Tana Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhane: \q ‘Ajeri jaolecooruha \q loreri icharaaurune jaante, \q jauriaanejeein \q loreri nunuheneein ne. \q \v 11 Acate \q jataain cana rai \q cojoelanaacojoaain ichae \q Cana Coaunera,’ \m naain laenanohinihane jaan reretaain aonaquiche chariji banane,” naain jetao ocoana icharaauru que cuaain cachaauru rai ereerejeein acaauru relae Jesoso. \p \v 12 Niritiin acaauru que cuaain relanajaa Jesosone que nainacuruhane jaun jetaote, Jesoso mucunaa jerecure Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru, saseredotecuru curuaanaacuru, naaonjoainuri. Nejetaote, Jesoso aina neeuruha arajiin cachaaurune jaun cachaauru coasiha ecu ratiriin jelai caje amuure. \s \it Impoesto\it*nu que coriqui teeuruhane que iriha Jesosone \r (Mt 22.15-22; Lc 20.20-26) \p \v 13 Nitohaneein ecu ratiriin jelai caje amuuruhane baiha jetaote, Erodesi ere tonoraeraauru, fariseeocuru, naaonjoainuri letoaaure, rai ereeuruhane jana tonaain acaauru tonoraa Jesosone nechu jataain coulurujueeuruhane jaanu lera ariha cuuruhane coina. \v 14 Acaauru jetaote rene turuhin jetao: “Ii que tonaain iriha cachane niha natiin, tonoraelanaala esinae rauhijiriin ereein neeine coitucuhacaanu. Chaen techu nohanelanaala esinae rauhijiriin jeriha Cana Coaunerane rijijieein ichaoha cachane coina cacha relaai. Aihane jaun, caohachaana Romanocuru curuaanaa rai \it impoesto\it*nu que coriqui tihacaanune. Ainihane chatohaneriha. Coretena nainichaanuna. Ainihanena niriiriha,” naaure jetao Jesoso rai fariseeocuru aina Erodesi ere tonoraeraauru. \p \v 15 Nejetaote, nechu jataain cairichaa aitocuruhane que nainaane jaun jetao: \p “Chanuna cacairichanaa coacuhin niritiin carai ereeiche. Carai cajiha nii coriqui uhaauchene coarae,” naa acaauru rai Jesosone jaun, \v 16 rai coriqui teeuruhane jana jetaote: “Chaa curuaa caa laenanohineein ne rai cojunaca aina,” naa acaauru rai Jesosone jaun jetao: “Romanocuru curuaanaa enferadoro curuaa,” naaure jetao rai. \p \v 17 Nii jaun jetaote acaauru rai: “Aihana jaun chujian enferadoro que banijiaain nenaa teeuche enferadoro rai. Chaen Cana Coaunera que banijiaain nenaa teeuche Cana Coaunera rai,” naain acaauru tonoraa Jesosone jaun jetaote, ecu jataain cojoelatiin aonajeeure. \s Ohane baiha oo caje ichanaa cachane bajaauruha sadoseeocurune \r (Mt 22.23-33; Lc 20.27-40) \p \v 18 Nii jana jetaote, Jesoso coaraa uure sadoseeocuru, oo caje ichanaa cacha suujuene esenetaaurenihane jaun caje bajaauruhane coina. Acaauru jetaote rene turuhin jetao: \p \v 19 “Cacha relaera, Moisesate canacaanu rai laenaain ratirilu, oha leinjiin cacha nesirihateein nii comasai aina canaanai sirilanaalane, nii onaa comasai autana raa nii onaa nejerane, nii onaa aina siricha rijijieein canaanai sirihane coina. \v 20 Nitohanihane janate, ita nejera nejesinaneein neeuruha caaunsineein cachaaurune jana, jauriaanejeein acaauru nejera nesirihateein, nii nesirihatenajan aina calaojoilanaala ohe. \v 21 Nii jaunte, nii autana rae nii onaa nejera. Nete acaentonai ohe aina calaojoilanaala. Jerichanejeein techu ohe nii acaauru nichataja. \v 22 Nii jaaunte, nii chunocohacuru nii caaunsini ita nejeraauru calaojoilanaala oore. Nii janate tabiicha nii ene netonai ohe. \v 23 Aihane jaun ooruhane baiha nacoaauneein ichanaa acaauru suujuene bana, chariji comasaineein jana nereein nii ene, caaunsini ita nejeraauru aina nesirihateein nihalune jaun,” naain jetao Jesoso caje bajaaure sadoseeocuru. \p \v 24 Nii jaun jetaote: \p “Nechu jataain joaaenreeinte ereereequiche inara, Cana Coaunera Quiricha ereretaain aonaain niicha ichanenu coitucueneeichene jaun. \v 25 Ohane baiha jerichanejeein jaberoconeein nenaa rijijieein ichanaain niha quichaauru, enecuru, naaonjoainuri suujuene, inae nesirihatenaa nainecuruhi, dedeeu nenaa anjeraauru rijijieein inae neeuruhane jaun. \v 26 Tana ohane baiha jerichanejeein jaberoconeein nenaa rijijieein ichanaa cacha suujuene que aitoha nuna laaojoiri moconaau neein Moisesane jaa quiricha reretaain aonaquiche inarane. Ecu jetaote Moisesa rai: ‘Canune Abaraaun, Isaca, Jacobo, naaonjoainuri Coaunera neeun,’ nae jetao Cana Coaunera. \v 27 Coatiha ohin nitajenacaauru coaunera nihei Cana Coaunera- ohin nii baiha jerichanejeein jaberoconeein nenaa rijijieein nenacaauru cachaauru coaunera Cana Coaunera. Nitohanihane jaunte, jataain joaaereein nii cha coitucuelanaala ereereequiche inara,” naain jetao sadoseeocuru tonorae Jesoso. \s Cana Coaunera aitoonjoan- jataain cacha ichao rai nelateein nenaa \r (Mt 22.34-40) \p \v 28 Niritiin esinae rauhijiriin sadoseeocuru tonoraa Jesosone jana aonajihane jaun jetaote, Jesoso rohan nichuuntaain jetao: \p “Chariji jataain jauriaanejeein Cana Coaunera aitoonjoaneein cacha ichao rai nelateineein ne,” nae jetao, rai Moisesa aitoonjoan que cacha relaera. \p \v 29 Nii jaun jetaote: \p “Jauriaanejeein cana ichao rai nelateein nenaa Cana Coaunera aitoonjoante: ‘Aonacuche Isaraeli cocoaichacuru. Cana curuaanaa Cana Coaunerate, leinjiin acaacha itolere curuaanaa neein ne. \v 30 Aihane jaun, ii suujua, ii suujue, ii coichana, naaonjoainuri aina curataain cana curuaanaa Cana Coaunera belaihu. \v 31 Chaen ichaajenihane ijiabereeo belaain coaraaine rijijieein chamute cacha belaain coaraau,’ nae. Nihei caa baiha jataain cacha ichao rai nelateein nei Cana Coaunera aitoonjoan,” nae jetao Moisesa aitoonjoan que cacha relaera rai Jesoso. \v 32 Nii jaun jetaote: \p “Esinae rauhijiriinte chuhisi aitohicha cacha relaera. Leinjiinte chuhisi ne Cana Coaunera. Nihei nii baiha acaneein nei. \v 33 Cana suujua, cana suujue, cana coichana, naaonjoain aina curitaain Cana Coaunera belaain, cana jaberoco belaichaane rijijieein cana amute cacha belaain, naaonjoaancanete chuhisi, itolere inihocuru, itolere jujuaihuru, naaonjoainuri mocohaca rori ichoae teeinne amurijiriin jataain nelateine,” nae jetao Jesoso rai Moisesa aitoonjoan que cacha relaera. \v 34 Niritiin esinae rauhijiriin tonoraa nii Moisesa aitoonjoan que cacha relaerane coitucuhane jaun jetaote: \p “Coatiha icharaain niheei Cana Coaunera Cojoanonaa que neeine coina,” naa Jesosone jaun jetaote, inae nii tonaai caje chatohanai bajanaa coitucuene. \s “Chatohanai caje nefoeratenaa ne Mesihasi” naain bajaa Jesosone \r (Mt 22.41-46; Lc 20.41-44) \p \v 35 Nii baiha Teenforo asaae neein cachaauru relaane jaun jetaote: \p “Chanuna Rabiri caje nefoeratenaa niha Mesihasine que aitocure Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru. \v 36 Cana Coaunera Suujue aitoroatenojoineein: \q ‘ “Cau carautono nichajai que \q nelauriaau carohan, \q ichei nejeratenacaauru amuritoherateein, \q itiha asaae tenajaanune reen tiaajeein,” \m naa Cana Coaunera cana curuaanaa rai,’ naa Rabiri inatiin. \p \v 37 Aihane jaun, inasiina Rabiri nefoerate caje nenaanere Mesihasi, Cana Curuaanaa neein curuaatiha Rabiri netonai inatiin,” naa cachaauru rai Jesoso jana jetaote, rautatiin Jesoso aonajeeure nii ecu arajiin nenacaauru cachaauru. \s Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru ichao biha Jesosone \r (Mt 23.1-36; Lc 11.37-54; 20.45-47) \p \v 38 Nitohaneein cachaauru relaane aina cuaain jetaote: \p “Caohachaain nocohalajiin ichaaoche, Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru que. Cacha relaauruhane jaa cocajione jiaainte, bero cuhaneeuru acaauru que suujua acatecuruhane coaarateein neeuruha cachaaurune jereeinchuru amuure. \v 39 Chaente netaojiaain Cana Coaunera rai rauhi que ereereecuruhane jaan coloheri sinacoca asaae enooruhane jataain nelateein nenaa rijijieein rori caohacha ichoae nelauriana rautatiin, beseta ichaain lenonecuruhane jaaun niha natiin rori caohachaauru ichoae nelauriana rautatiin aihure. \v 40 Chaentechu, autanaauru caje acaauru loreri niha natiin ruluure. Nitohaneeinte necha aansaineein ichaaoruhane que nainacuruha cachaaurune coataa sonafaajianaaichuru Cana Coaunera bajaae bajajeein ichaaore. Acaaurute leeochaauru amuritoheriin caseteco coaraa cuurureein,” naain jetao cachaauru relae Jesoso. \s Nichaonajaanu que niicha sirii coriqui tiha Cana Coaunera belaiha leinjiin autana cairicheine \r (Lc 21.1-4) \p \v 41 Nii jana jetaote, coriqui teeuruhane jaan curu cuhane coriqui teeuruha cachaaurune jana coarajiha lauhequiin Jesosone jana jetao, jataain araainanaain coriqui teeure coriquihonacaauru. \v 42 Nii jana jetaote, turuhin jataain coroatajajeei coreein nenaa coriqui tiha cue, nii teeuruhane jaa curu cuhane ita que jerajejeein, leinjiin autana jataain cairichei. \v 43 Nii coarajeein jetaote, aina nerelanacaauru cotijiaain jetao: \p “Esinae rauhijiriin satiin caa curu cuhane coriqui teeurera amurijiriinte coriqui te caa leinjiin autana cairichei. \v 44 Jana satiin caa coriquihonacaaurute, acaauru rai cautena coriqui caa teeure. Nete laen caa ene jataain cairicheinijian natiin, acaihanijin nichaonajaanu que niicha sirii te jitariin,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \c 13 \s Itajenojoinerichaain Teenforone biha Jesosone \r (Mt 24.1-2; Lc 21.5-6) \p \v 1 Inae nii Teenforo caje mituha cuha Jesosone jana jetaote rai jetao: \p “Cacha relaera, jataain caohatiin ajeri caje ichanohiniha caa Teenforone coaraaina,” naa rai aina nerelanacaauru caje leinjiine jaun jetaote: \p \v 2 “Jataainte niqui caohatiin tasiojoaain ichanohineein coaraai. Nete inae turuha cojoanonaane bana, nii leinjiinijin nenereein caa ajeri ita ichoae teein ichanohineein inaraacha coarajei, satiin itajenojoiniha curichaaine jaun,” naain jetao aina nerelanaa tonorae Jesoso. \s Nacoaauneein tururichaain Cana Coaunera Cojoanonaane \r (Mt 24.3-28; Lc 21.7-24; 17.22-24) \p \v 3 Nii baiha jetaote, nii Teenforo coarajeein rohan nenaa Olibo bichataneu cue jetao aina nerelanacaauru aina Jesoso. Inae ecu turuuruhane jaun nelauriariin lauhecoha Jesosone jana jetaote: \p \v 4 “Chatohanai janonaa banana nunuhereein nitohanai. Chatohanaina jana, inae jataain cataainjian nitohanaine jana coaarareein,” naain caje bajaauruha jelai teteriin, Fedoro, Saantiaao, Joaan, Aanderesi, naaonjoainurine jaun jetaote: \v 5 “Inara coritaain niha chunine coataa caohachaain nainaain neeuche. \v 6 Arajiichurute canuniha nocoetiinchuru turuhin: ‘Canune Curisito neeunra,’ naa uuruhane, arajii cachaauru nii acaauru coritaauruhane esenetaa cuurureein. \v 7 Jiaonriha: ‘Ecuuru ecuurute ne sonaana,’ naain coitucuhichene nesooneein casiichene. Nitohaneeinte nunuheca cureein. Nete caa caitoonjoan cojoanonaa satono que turuhane jaun ainenereein. \v 8 Laurihu laurihu nenacaauru cachaaurute, leeochaauru aina nejerateein, ita que nererojoecaain niha cuurureein. Jana leeocha atane que ichaonacaaurute, leeocha atane que ichaonacaauru aina sonaana que niha cuurureein. Chaentechu araai lauriin aihane jaaunru, jataain mijiaaineein niha cureein carora tabai. Nii janate, niha cureein mijitena. Niite aasaaeriin necairichanaa nunuheniha cureein. \p \v 9 Aihane jaun caohachaain nainaain neeuche. Canu corenihate, cocoainanacaihuru, \it rey\it*churu, naaonjoainuri bijiu inara teeuruhane janate, sinacocacuru asaaecuru teein inara bisiha cuurureein. Nitohaneein inara teeuruhane banate, esinae rauhijiriin canuneein nihanune biha curiquicheein acaauru rai. \v 10 Jaiti nitohaneein satono que turuenihane ajinihate, satiin cachaauru chauratane sacutaain lauri lauri nenacaauru rai caa caitonjoan nosa caje nichoteeururichaaine beebejiha curiquicheein. \v 11 Aihane jaun, cocoainanacaihuru rene inara amaauruhane, jiaonriha acaauru rai ereeichene jaaque tonajeein cuichene. Inae ecu ereeichene coina turuhichene coatiha inara aitoriheeicheein. Cana Coaunera aitoroatenojoin Cana Coaunera Suujue letononeeinte aitoriquicheein. \v 12 Rai nejeraauruhachate nejeraauru colurujiha cuurureein ateinanohineeuruhane coina. Jana rai calaohichuruhachate colurijiha cuurureein acaauru inacaauru. Nii janate rai inaca colurujueeuruha acaauru calaohichurune jana, acaauru ateinaa cuurureein. \v 13 Canu cachaneein neeichene corenihate inara cotaairiin inara coaraa cuurureein satiin caa chauratane sacuritaain nenacaauru cachaauru. Nete nitohaniha sainejeein satono que tiaain caitoonjoan tonoraain neite ichoteratenojoiniha cureein. \p \v 14 Aihane jaun caa reretaain aonaain tonoraauche. Inae nii Teenforo asaae jelai teein Cana Coaunera que banijiaain \it altar \it* ichoae ecooca Cana Coaunera que nejeratenaa casicheine coaraquichene, ichatane jana cuhin sorooruhine Jodea ichaonacaauru. \v 15 Ecuun rai loreri satono coarana ichoae niha chunine jana niha nitohanaine, jiaonriha rucuhele niha natiin roconaa coaaucane. Rauhijiriincha fauhi amuhine. \v 16 Jana ocoana jana nihane jana aihane, jiaonriha jelaiha nejenohin cajione ranaa coaaucane. \v 17 Jataainte cairichaaojoaaurureein nii cojoanonaa que inae turuhane bana ausirineein nenacaauru enecuru, sisihajeein canaanai sirichaauru, naaonjoainuri. \v 18 Nabana elohena bana niha nitohanaine coataa Cana Coaunera bajaauche inara. \v 19 Cana rai chauratane coaaunaain nihalu Cana Coaunerane baiha, nitohanai necairichanaa coaaraa chariji banane que airijiinte, jataain niha cureein necairichanaa cojoanonaa. \v 20 Nii necairichanaa cojoanonaa sarotiaeniha Cana Coaunerane, nerihei chuni nichotei nii caje. Nete rai cachaneein janijiin niicha ranojoinunri jataain belaihane jaun, nabana nitajeeuruhane coataa nii cojoanonaa sarotiareein. \p \v 21 Aihane jaun chunocoha inara rai: ‘Caute ne Mesihasi. Ecute ne,’ naa inara rene turuhinne, jiaonriha esenetaaichene. \v 22 Mesihasi niha nocoetiinchurute \it profeta\it*ne lanaala nenacaaurune maajeeichuru, inara coritaa cojoelanaacojoai ichaa cuurureein. Janijiin Cana Coaunera ranojoinuru niha natiinte coritaaurureein. \v 23 Aihane jaun, caohachaain necohalajiin itolereneein neeichene coinane caraajenihane inara rai aitoon, que nainaain neeichene coina,” nae jetao aina nerelanacaauru rai Jesoso. \s Nacoaauneein tururichaain cacha caje nejanoanaa Curisitone \r (Mt 24.29-35, 42-44; Lc 21.25-36) \p \v 24 Niritiin jetaote: “Nitohaneein inae niha necairichanaa cojoanonaane baihate, nocoena niha enotone jana, atene netonai conoenereein. \v 25 Nii janate, dede cajene maajeeichuru naluhacoaa arasijieeurune jana, nesoone caaun rijijijianiha cuurureein dedeeu nenacaauru netonai. \v 26 Nitohanihane janate, itolere ichana nainihane coaarateein nelate que nelateein dede sacari jana fauha uhanu canu Cana Coaunera Calaohi cacha caje nejanoanaa nichaaunne jana coaariquicheein. \v 27 Acate rai anjeraauru letoareein, nii janijiin niicha raauri, rai cachaauru taojiaain raauruha satiin caa chauratane tinonoritiin nuurihuru cajeeurune maajeein, dede uurihuru cajeeurune maajeeichurune coina. \p \v 28 Caohachaain nainacuche, caa uhera que cuaain inara relaanune que. Inae satiin naluha nune alone baiha nacoaauneein nalojoaa uherane coaraquichenete, caje inae nichuuntaa ajaanaane coitucuhiche. \v 29 Nii rijijieein nainacuche caa caitoonjoan rijijieein aihane coaraquichene, canu Cana Coaunera Calaohi cacha caje nejanonaa nichaaune inae nichuuntaa turuhanune que. \v 30 Esinae rauhijiriine aitoon, jaiti ooreniha ena caa satiin canu aina nenacaaurune janate, \v 31 nitajereein caa chauratane aina dede. Nete lae caa aitocoaaunne jaa quere, caa aitocoaaunne rijijieein que tihane reeintiaain nereein. \p \v 32 Nete laen: ‘Naaonjoain cojoanonaa banate ecu tiaain aicheein,’ nene naain nii chuni coitucuera. Niheichu dedeeu nenacaauru anjeraauru niha natiin coitucuuruhi. Niheichu canu niha natiin coitucuhaaun, leinjiin Ofaachate coitucuujue. \v 33 Niique tihaneree tiaain caohachaain nainaain Cana Coaunera bajajeein neeuche. Coatiha coitucueraai nii airichaaine jaa cojoanonaa. \v 34 Acate coriaji ataneu cunaa jeriha leinjiin cachane, rai cachaauru que loreri beraichateein, le cacha cachaauru rai amihanenaa teein, nii loreri beraicha que beraichatenajaain ratirinajaain amuhane rijijie. \v 35-36 Aihane jaun, caohachaain nainaain turuhane cohajeein neeuche inara. Coatiha coitucueraai turuha nii loreri erorane, sona naluque, dede cataaun, ataohari irihanau, janone, naaonjoaainijin, turuhane jana letona jatoroaain neneeichene coataa. \v 37 Caa inara rai aitocoaaunne rijitojoeeine leeochaauru rai netonai aitoon, caohachaain nainaain cohaquichene coina,” nae jetao, Fedoro, Saantiaao, Joaan, Aanderesi, naaonjoainuri rai Jesoso. \c 14 \s Jesoso mucuuruhane coina ita taojiaauruhane \r (Mt 26.1-5; Lc 22.1-2; Jn 11.45-53) \p \v 1 Coroata janohin lanajeeca jorerera colane ichanohin faan quihuruhane jaan beseta fasocoane jana jetaote, chunocoha que coritaerateein, Jesoso mucuhin ateinaauruhane jaan lera arihure saseredotecuru curuaanaacuru aina Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru. \v 2 Nii jana tabaauru jetaote: \p “Nainihei nitohanai ichacaache beseta nunuhe banane. Nabana cana que nejerateeuruha ecu aina nenacaauru cachaaurune coataa,” naaure jetao ecu ita rai. \s \it Alabastro \it* caje ichanohi que curuhin nenaa jujuai choroha leinjiin ene Jesoso ichoaaene \r (Mt 26.6-13; Jn 12.1-8) \p \v 3 Betaniau cosibi ruhecaeraneein niicha curuaateeuri Simoon loreri asaae turuhin, ecu nelauriana najaan rori choae lauhecoha Jesosone jana jetaote, \it alabastro \it* caje ichanohi que curuhin- ujuane nejesina caje ichanohi jataain coretiin nenaa jujuai nardo amaain turuha cue leinjiin ene. Nitohaneein turuhin jetaote nii jujuai curu raiheitiin Jesoso couturi choae chorohe. \v 4 Nii jana ecu neein coarajeeurera tabaauru jetaote obajeein jetao: \p \v 5 “Chanuna que cairichaaihuru coroatajanena richaae, nichata fashai denario core jeeoni amurijiriin nii jataain coretiin nenaa jujuai nardo que necoretelanaala joaereen nii jujuaain ichanohi jaohiche,” naain jetao nii ene que ereein nocoeje chanuure. Nii le denario jetaote le jiichoo amihanenaa core ne. \p \v 6 Nii jana jetaote acaauru rai: \p “Coa nocoeje chanuhin, coa rerohecaache. Jataain caohachate ichae catohaneein canu teein. \v 7 Itolere banate inara aina neeurureein cairicheihuru. Nii jaunte, acaauru coroatajanena jeriquichene jaan que, acaauru coroatajanena naineriquicheein. Jana canu, itolere cojoanonaa bana inara aina neriaauni. \v 8 Caa enete niicha ichana nainei ichae, cajabereeo jujuaauruhane jaanu que niicha rucujui nihane jaun. \v 9 Esinae rauhijiriine aitoon. Chunijihuunru chauratane sacuritaain nosa caje nichoteeuru richaaine coina caitoonjoan canu ere beebejeeuruhane jaaunrute, caa catohaneein canu jaberoco jujuaa caa enene jaan coaauca cuurureein. Nitohaneeinte coaaunojoi niha cureein,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \s Jesoso coulurujiha Jodasine \r (Mt 26.14-16; Lc 22.3-6) \p \v 10 Nii Jesoso aina nerelanacaauru lechoonca coroataja Jodasi Isacariote jetaote, saseredotecuru curuaanaacuru coaraa cue, acaauru aina ereein, Jesoso rene amanajaane coina. \v 11 Nitohaneein acaauru rene turuhin amanajaane coina acaauru rai aitoha Jodasine jaun jetaote, jataain coroajeein rai coriqui tenaa jerecuruhane jaun, jelai nedaaoriha Jesosone que coacue, rene amanajaane coina Jodasi. \s Aina nerelanacaauru aina janotiin lenoniha Jesosone \r (Mt 26.17-29; Lc 22.7-23; Jn 13.21-30; Co I 11.23-26) \p \v 12 Jorerera colane ichanohin faan quiin, Cana Coaunera rai carenero narejeen sooruhane jaan fasocoa beseta cojoanonaa nunuhe bana jetaote: \p “Chu fasocoa cojoanotiin que lenonichaachene jaanu que lenone jaa cuhacaanune jereei,” naain jetao Jesoso caje bajaaure aina nerelanacaauru. \p \v 13 Niritocuruha raine jaun jetaote, coroatajai aina nerelanacaauru letoaain jetao: \p “Chajaain taa neseu cunichuche. Inae ecu turuhichene jana, baichaje cuhane acau baaibaaichaain cuujuiha leinjiin cachane jana eruhichene sacuuche. \v 14 Chaen inae loreri asaae enohane, nii loreri erora rai: ‘Cacha relaerate ii caje bajaerate, Chariji ucuha cuhane canu aina nerelanacaauru aina lenonerichaanuhin fasocoa cojoanotiin que, naain bajaerate,’ naaiche rainete, \v 15 aca inara que ecuunetiin coaranai loreri asaae, caohatiin rucuhenojoineein nenaa ucuha seeojoan coaaratereein. Chaen inae inara que coaaratiha nii loreri erorane, ecu teein janotiin cana lenonenu enoalaauche,” naain jetao, nii aina nerelanacaauru suujuateein letoanajae Jesoso. \p \v 16 Nii jaun jetaote, nii neseu cuhin acaauru rai aitoha Jesosone rijijieein leinjiin cacha eruha cuure nii coroatajai aina nerelanacaauru. Nii jana jetao acaauru que leinjiin ucuha coaaratiha nii cachane jaun, ecu teein fasocoa cojoanotiin que lenonecuruhane coina lenone jaaure. \p \v 17 Inae nocohejihane jana jetaote ecu leeochaauru aina nerelanacaauru aina turuha cue Jesoso. \v 18 Nitohaneein lenonecuruhane jaaun neein jetaote: \p “Esinae rauhijiriin ena cau caniha inara jiniichaain lenoniha nenaate, canu que nesuujueein cacoluruheca cureein,” naa acaauru rai Jesosone jaun jetaote, \v 19 jataain inaderaain: \p “Canuna ii coulurujuerichaaunte,” naain caje bajaaure le cacha cachaauru. \v 20 Nii jaun jetaote: \p “Ena, cau canu aina lechoonca coroatajai nequichene caje nenaa, canu jiniichaain canu ojoaichu cuhane faan setejiaain quichate acane. \v 21 Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhane aitohane rijijieein itolereneein aihanete ne. Nete jataain cairichaaojoareein nii caque nesuujueein cacoluruhera. Jataainte caohacharelu, nejanoaenihalu nii cachane,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \p \v 22 Nitohaneein lenonecuruhane ucuaetoha jetaote, faan mucuuriin Cana Coaunera bajaain, cataaun tacaain taturiin acaauru rai teein jetao: \p “Nocoa caa quihuche. Caate cajabereeoneein nenaa ne,” naain jetao acaauru rai te Jesoso. \p \v 23 Nii baiha, acaauru coconeein nenaa bino curu mucuuriin, Cana Coaunera bajaain acaauru rai tihane jana jetaote, satiin ita rai leruune leruuneein cooruhane baiha jetao: \v 24 “Caa canaacha coite canu coichana ne. Acate arajii cachaauru osa coreniha nijiaonrichaainne coina Cana Coauneraacha icharatei ichacaaunne jerichaaunne jaan cojunacaneein nenaa ne. \v 25 Esinaae rauhijiriin nacoaauneein caa baiha bino corihaaunni, Cana Coaunera Cojoanonaa necaohacha que neein ecu nenaa bino cohanune reentiaain,” nae jetao aina nerelanacaauru rai Jesoso. \s Coitucuha nocoetelanaala nesuujuerichaain Fedorone biha Jesosone \r (Mt 26.30-35; Lc 22.31-34; Jn 13.36-38) \p \v 26 Nitohaneein jetaote, salmo que nenateein Cana Coaunera coroaecuruhane baiha jetao aina nerelanacaauru aina jiniiquiin Olibo bichataneu cue Jesoso. \v 27 Inae ecu turuhin jetaote: \p “Enene cojoanotiin cuhanete, satiin canu esenetaaichene jianeein ita caje riaaneriquicheein. Nitohaneeichene coinate: ‘Carenerocuru beraicha sooruhane janate, cajihaneein riaaniha cuurureein carenerocuru,’ naain laenanohineein ne Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhane. \v 28 Nena inae ichanacaaunne, jaiti Calileea turusiquichene ajiniha, canu inara ichoaaichaniha ecu niha cureeunni,” naa acaauru rai Jesosone jana jetaote: \v 29 “Satiin ii esenetaauruhane jianecuruhane nihanatiin coatiha laen airinaaunni canu,” naa Fedorone jana jetaote: \p \v 30 “Esinae rauhijiriin enene cojoanotiin cuhanete, jaiti coroata saain ereniha ataoharine jana, canu coitucuha nocoetelanaala nichata saain nesuujia curiquiin,” naa Fedoro rai Jesosone jana jetaote: \v 31 “Ii aina jiniiquiin ateinanohi nihanune coina aitocuruhane nihanatiin, coatiha nii ichoitucuha nocoetelanaala nesuujuerihaaunni,” naa Jesoso rai Fedorone jana jetaote leeochaauru netonai jerichanetojoeein aitocure. \s Jetesemanii Cana Coaunera bajaa Jesosone \r (Mt 26.36-46; Lc 22.39-46) \p \v 32 Nii baiha jetaote, Jetesemaniineein niicha curuaateeuri cuhin, inae ecu turuuruhane jana jetao: \p “Cau nelauriaain canu cohacuchene, inara tonohanau Cana Coaunera bajani,” nae jetao aina nerelanacaauru rai Jesoso. \p \v 33 Niritiin jetaote, Fedoro, Saantiaao, Joaan, naaonjoainuri amaain cuhin jetao, jataain inaderaain nererojoecae Jesoso. \p \v 34 Nitohaneein nererojoecaain jetaote: “Jataain onaanajaanu rijitocojoaainte inaderae casuujua. Cau nedaauche inara. Jiaonriha siniichene. Nirijieein ichaaojoeein canu cohacuche,” nae jetao acaauru rai Jesoso. \p \v 35-36 Niritiin ratirinajaain acaauru caje nita cutiin jetaote, notoroaain atane que nauri temetaain jetao: “Ofa, coatiha ii rai caaintajerihei caa necairichanaa tabai caje canu ichoteratena jereeine. Nena canu jerichaaunne rijijieein ichaaine jereneeun, ii jereeine rijijieein ichaau,” naain jetao Cana Coaunera bajae Jesoso. \v 37 Inae Cana Coaunera bajaane baiha, jelaiha acaauru coaraa cuhane jana jetaote, sinihuruhane jana erunajaa cue. Nii jaun jetaote: “Inaenachura siniite Simoon. Jataainachura aasaeriinijin sinirena abaantaain ichaaojoenaa naineneeite. \v 38 Nabana osa que nesaruquichene coataa sinirena abaantaain ichaaojoeein Cana Coaunera bajaauche. Jataainte niqui inara suujua cuhane ainaa jeriquiche. Nete jataain abaantasine inara jaberoco,” nae jetao Fedoro rai Jesoso. \p \v 39 Niritiin jetaote, nacoaauneein jelaiha cuhin jerichanetojoeein Cana Coaunera bajaa cue. \v 40 Inae Cana Coaunera bajaane baiha, acaauru coaraa cuhane jana jetaote jataain siniitooruhane jaun, sinihuruha aina nerelanacaaurune jana erunajaa cue Jesoso. Nii jaun jetaote, nii tonaain tonoraauruhane jaanu coitucuurene. \v 41 Inae nichata saain jelaiha cuhane baiha nacoaauneein turuhin jetaote: \p “Jaitinachura neloraain siniichete. Inae laen necha aansaineein osaaonacaauru bijiu Cacha Calaohi nichaaune mucuhin teeuruhane rai nihane cojoinaca que tiha. \v 42 Chajaain nimichucuchete amuhacache. Inae tajiha nichuutaa canu belaihane saijieein canu colurujuera,” nae jetao aina nerelanacaauru rai Jesoso. \s Jesoso mucuhin amaauruhane \r (Mt 26.47-56; Lc 22.47-53; Jn 18.2-11) \p \v 43 Niritiin jaiti ereerejiha aina nerelanacaauru aina Jesosone jana jetaote, sabere, enuha, naaonjoainuri que biji achunequiin arajii cachaauru que corianeraain turuha cue nii Jesoso aina nerelanacaauru lechoonca coroatajaneein nenaa Jodasi. Acaauru letoaauruha saseredotecuru curuaanaacuru aina Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru, Joriocuru bichauhenaauru, naaonjoainurine jaun. \v 44 Nitohaneein que nesuujueein colurujueein jetaote: “Nii quiicha meri lioracaite acanereein. Chaen mucuhin caohatiin biji ichojoaain amaauche,” naain jetao amanajae Jodasi. \p \v 45 Niritiin acaauru amaain jetaote, inae rene turuhin rohan nichuutaain jetao: \p “Cacha relaera,” naain jetao Jesoso meri lohite Jodasi. \v 46 Nitohaneein jetaote, Jesoso mucuhin amaaure. \p \v 47 Nii jana jetaote, sabere mucuhaneecha neeoriin leinjiin saseredotecuru curuaanaa cacha uricho beuhite, ecu acaauru aina nenaa cacha. \v 48 Nii jana jetaote, nii mucuha cunacaauru cachaauru rai jetao: “Chanuna necha aansai asijiauto mucuera tocohaneein enuha, sabere, naaonjoain uhaain canu mucuha uhiche. \v 49 Itolere cojoanonaa banane inara jana Teenforo asaae neein cachaauru relanajacoon. Nii jana chabana canu mucunajaaoheeiche. Nete Quiricha inoaensi cuhane aitoha Cana Coaunerane nainaaichene coinate caa aaiche,” nae jetao nii mucuha cunacaauru cachaauru rai Jesoso. \p \v 50 Nii jana jetaote, ecu jelai Jesoso ratiriin, satiin soroore aina nerelanacaauru. \v 51 Nii jana leinjiin enamanaa jetaote, shojoera que shoheshohequiin caaijie cuujihane jana jetao, acaaentonai mucuuruhane jaun, \v 52 nii shojoera ratiriin machohequiin cha colane soroe. \s Jorioocuru bichauhenaauru- niha chatohanaine rucuheraneein nenacaauru- \it Junta Suprema \it* acatiha niha Jesosone \r (Mt 26.57-68; Lc 22.54-55, 63-71; Jn 18.12-14, 19-24) \p \v 53 Nitohaneein saseredotecuru curuaanaacuru curuaana rene Jesoso amaauruhane jana jetaote, satiin ecu netaojiaaure saseredotecuru curuaanaacuru, Joriocuru bichauhenaauru, Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru, naaonjoainuri. \v 54 Nii jana jetaote, nita coarajeein caaijie cuuje Fedoro, saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaa loreri chajeniha tiaajeein. Inae ecu turuhin jetaote, Teenforo beraaihurera aina nelauriaain usi que nichaatiha nedae. \p \v 55 Nii jana jetaote, Jesoso sohin jaaoruhane jaanu lera airihure saseredotecuru curuaanaacuru, chaen satiin Joriocuru bichauhenaauru- \it Junta Suprema\it*curu, naaonjoainuri. Nejetaote, nii chatohaneein teeuruhane jaanu lera eruurene, \v 56 nitohaneein nohaneein colurujueeuruha arajiin cachaaurune saijieein ita rijitojoeein aitocurenihane jaun. \v 57 Nii jana tabaauru jetaote, nimichuhin nechu jataain nohaneein: \p \v 58 “Canacaanu uricho quene aonacaaun: ‘Caa cachaauruhacha ichai Teenforo itajeeinne, nichata janojoeein cuhane leeocha ichana naineeun cachaauruhacha ichanohinelanaala,’ naane jana,” naain jetao colurujueeure. \p \v 59 Nejetaote, ita rijitojoeein cuaain colurujeeurenihane jaun esenetana nainecurene. \p \v 60 Nii jana jetaote, satiin nii ecu nenacaauru cataaun nichaauraain jetao: “Chatohanaina ichaaite, toon toritiin icholuruhecuruhane jana tonoranajaeneein,” naain jetao Jesoso caje bajae saseredotecuru curuaanaacuru curaanaa. \v 61 Nejetaote, tonoraelanaala inauheneecha aonaje Jesoso. Nii jaun jetaote, nacoaauneein rai jetao: \p “Iina itolere icharaanu que turuha uheni Cana Coaunera Calaohi Mesihasi neei,” naain caje bajaa saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaane jana jetaote: \v 62 “Ejeen, acaneeunchujianrana. Inarate itolere ichana nainera neein nenaa Ofa raotono nichajai que lauhecohanune jana cacoarariquicheein. Chaen techu, inae ecu tihane bana dede caje, dede sacari jana uhin fauha uhanune jana canu coaariquicheein,” nae jetao rai Jesoso. \p \v 63 Nii jaun jetaote, obaecane cojunacaneein cajione soaisoaain jetao: \v 64 “Cha nenacaaeneeina coaara lateriquiche. Inara uricho quete, inae Cana Coaunera Calaohiniha nocoetiin irihane aonaquiche. Tonaquiche jana nii que,” naa acaauru rai saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaane jana jetaote, satiin ita suujua rijitojoeein nii coulurujeeuruhane ujuaaihoneein aca ohane coina aitocure. \p \v 65 Nii jana tabaauru jetaote, coluneeinchuru nota conajaain bisiin jetao: “Aihane caa ii bisicha coitucuhin beeu,” naauruhane jana jetao, Teenforo beraichacurune maajeein nomeri faohacure. \s Jesoso coitucuha nocoeteniha Fedorone \r (Mt 26.69-75; Lc 22.56-62; Jn 18.15-18, 25-29) \p \v 66-67 Nii jana jetaote, loreri chajeniha usi que nichaatiha lauhecoha Fedorone coaariin: “Ii netonaite Nasarete cocoaicha Jesoso aina amuhemuhena neei,” nae jetao Fedoro rene turuhin saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaa coseenra. \p \v 68 Nii jana jetaote: “Coatiha nii carai aitohine jaan cacha coitucuhaaun. Chaa que chaainti nii aitohi,” naain jetao neesuujue Fedoro. Niritiin jetaote, jelai caje amuhin acuujuaniha neeorihane jana, inae ere ataohari curuaanaa. \v 69 Nii jana jetaote, nacoaauneein Fedoro coaraain leeochaauru rai jetao: \p “Caa netonaite, nere tonoraeraneein nenaa ne,” nae jetao nii coseenra, leeochaauru rai. \p \v 70 Nejetaote nacoaauneein nesuujue. Nii baiha neeoriin jetaote, nacoaauneein Fedoro rai jetao: \p “Rauhijiriinte bajiaa acaauru caje nenaa neei. Nii choae tacaain Calileea cocoaicha neei inatiin,” naaure jetao nii cuu nenacaauru. \p \v 71 Nii jana jetaote: “Esinae rauhijiriin Cana Coaunerate coaraje, nii aitocoichene jaa cacha coitucuenihanune,” \v 72 naa Fedorone rijieeoritiin irihane coroata satiha ataoharine jana jetaote: “Jaiti coroata saain ereniha ataoharine ajinihate, cacoitucuha nocoetelanaala nichata saain nesuujueriquiin,” naalu rai Jesosone coacuhin jetao chanae Fedoro. \c 15 \s Coberenadoro Filato acatiha niha Jesosone \r (Mt 27.1-2, 11-14; Lc 23.1-5; Jn 18.28-38) \p \v 1 Nii jana jetaote, jataain janohetiin netaojiaaure saseredotecuru curuaanaacuru aina Jorioocuru bichauhenaauru, Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru, chaen niha chatohanaine rucuheraneein nenacaauru- \it Junta Suprema\it*curu, naaonjoainuri. Nitohaneein jetaote, Jesoso biji ichojoaain amaain Roma curuaanaacha letoai Jorionelanaala nenaa- coberenadoro Filato rai tiha cuure. \v 2 Inae nii Filato rene turuaauruhane jana jetaote: \p “Iina Jorioocuru Curuaanaa \it Rey \it* niha,” naa rai Filatone jana jetaote: \p “Ejeen. Esinae rauhijiriin acanichaaunne quete aitohi,” nae jetao rai Jesoso. \p \v 3 Nii jana saseredotecuru curuaanaacuru jetaote, jataain araai laurii itolere ichaain nihane que aitiin colurujeeure. \p \v 4 Nii jaun jetaote, nacoaauneein rai jetao: \p “Aonaaun, jataain araai laurii itolere ichaain neeine que aitiinte icholuruhecure. Chanuna jana tonaain acaauru tonoraeneei,” nae jetao rai Filato. \p \v 5 Nejetaote, tonoraeniha Jesosone jaun: “Chatohanihane jaunna caa catoonraene,” nae suujua cuhane Filato. \s Ateinanohi niha Jesosone coina rucuhecuruhane \r (Mt 27.15-31; Lc 23.13-25; Jn 18.38-19.16) \p \v 6 Nitohaneein beseta bana naineein niha chuni colurujuenojoine jetaote, jerecuruha nii cachaaurune rijijieein jianenajaque Filato. \v 7 Nii jana jetaote, caresero cuhane ne leinjiin cacha Barabasineein niicha curuaateeuri. Nii Barabasite leeochaauru aina acaauru curuaanaacuru que nejerateein sonajaain jaaorera ne. \v 8 Nii jana jetaote Filato rene turuhin, nii beseta bana naineein ichanajaaocane rijijieein ichaa Filatone coina caje bajaaure cachaauru. \v 9 Nii jaun jetaote, acaauru rai jetao: \p “Aihane jaunna, inara Jorionequichene Curuaanaa \it Rey \it* jianichaaunne jeriquiche,” nae jetao acaauru rai Filato, \v 10 saseredotecuru curuaanaa amurijiriin coitucuhin cachaauru relaa Jesosone jaun, arajii cachaauru esenetaain sacuuruhane jaun que necoelai caaun mucuhin rai teeuruhane que nainaane jaun. \v 11 Nejetaote, cachaauru suujuau tacaaure saseredotecuru curuaanaacuru, Barabasi jianeratecuruhane coina. \v 12 Nii jana jetaote, acaauru rai jetao: \p “Chatohanai jana ichacaaunne jeriquiche caa Jorioocuru curuaanaa \it Rey\it*neein inaraacha curuaatei aina,” naain acaauru caje bajaa Filatone jana jetaote: \p \v 13 “Coroso que teeinene jerichaanura,” naauruha ehequiinne jaun jetaote: \p \v 14 “Chatohanai baasonajian ichae,” naa acaauru rai Filatone jana jetaote, nacoaauneein ehequiin jetao: \p “Coroso que teechaaura,” naaure cachaauru. \p \v 15 Nii jaun jetaote cachaauru aina caohachaain nenaa jerihane jaun Barabasi jianeein, Jesoso bisichatihane baiha acaauru rai te Filato, coroso que teeuruhane coina. \p \v 16 Nii jana jetaote, nii cocoainanacai loreri chajeniha Jesoso amaain, sondaro nejesinanejeein ecu satiin netaojiaaure. \v 17 Nitohaneein netaojiaain jetaote, que cajione jichohajiojoaai lanajai curujuaain, ojoa caje ichanohin comai lauriaaure coturi que. \v 18 Nii baiha jetaote: \p “Acaneein neeine Jorioocuru Curuaanaa \it Rey\it*,” naaure jetao ehequiin nechu jataain cairichaa que nocoatijiaa. \p \v 19 Niritiin jetaote, enuha que rai couturi faojoaain coulunecuruhane baiha, nechu jataain que ninichaajia nacatiha neseeonriaaure soondarooru. \v 20 Nitohaneein jataain que ninichaajeeuruhane baiha jetaote, nii cajione lanajai jichohajiojoai que niicha curuhacuri rocohin jetao, rai cajione esine curujuaain, jelai caje amaain coroso que tiha cuure. \s Coroso que Jesoso teeuruhane \r (Mt 27.32-44; Lc 23.26-43; Jn 19.17-27) \p \v 21 Nii jana jetaote, ocoana caje caaujiha Alejaandoro, Rufo, naaonjoainuri inaca leinjiin cacha Sirene cocoaicha Simoonne jana coaraain jetao cotihacure, nii Jesoso teeuruhane jaanu coroso amaane coina. \p \v 22 Nitohaneein jetaote, Golgotau Jesoso amaaure. Golgota naane jetaote, “Niha couturi bejerona jaan,” naane aite. \v 23 Inae ecu turuhin sacari mirra jujuaain nenaa que jasiiteein bino que cocoanaa jerecuruhane jana jetaote conaa jerene Jesoso. \v 24 Nitohaneein cairichaain jetaote coroso que teein, “Chariji raineeincha nedareein,” naain que nocoatijiaain ecu nejesinajeein ita rai Jesoso cajione chaluure soondarooru. \v 25-26 Janone nichae nuna macohi ichoae teejia enotone jana coroso que teein jetaote: Jorioocuru curuanaa niha nocoetohane jaunte, “Jorioocuru curuaanaa \it Rey \it* ne,” naain que aitiin, laenanohineein nenaa tabara teeure coturiniha. \v 27 Chaen jetaote ecu aina corotajai asijiautooru teeure coroso que, leinjiin raotono nichajaique, leeocha rai najaabiji nichajaique, naaonjoaain. \v 28 Nitohaneein jetaote: “Necha ansai asijiautooruneein nenaa rijijieeinte nereein,” naain laenanohineein niha Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhanene nainae. \p \v 29 Nii jana jetaote, coturi rurujuaain: \p “Ichalaraa. Chajaain aihane Teenforo itajeein nichata janojoin cuhane nacoaauneein michunaa jereeine rijijieein \v 30 ichaajenihane ijiabereeo ichoterateein coroso caje faau,” naain jetao Jesoso nocoeje chanuure satiin ecu situnacaauru. \p \v 31 Saseredotecuru curuaanaacuru, Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru, naaonjoainuri netonai jetaote: \p “Leeochaauru ichoteratiha niqui, nete raajenihane jaberoco ichoteratena nainene. \v 32 Chajaain aihane caa coroso caje fauhine Mesihasi- Isaraelitaauru curuaanaa \it Rey\it*te coaraain esenetaacache,” naain jetao que ninichaajeeure nii Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru. Nii ecu jiniichaain coroso que nenacaauru netonai jetaotechu Jesoso nocoejechanuure. \s Oha Jesosone \r (Mt 27.45-56; Lc 23.44-49; Jn 19.28-30) \p \v 33 Nii jana jetaote, enoto chujutora caje coaauneein nunuheteein nocohena ne satiin caa chauratane nuna macohi ichoae teejiha sonanereentiaain. \v 34 Nii rijieeoritiin jetaote, jataain tonijiaain jetao: \p “Eloi, eloi, lema sabactani,” naane jetao: “Cana Coaunera cacorataaneeun, chanuna catohaneein canu nainatejeei,” naa jetao aite Jesoso. \p \v 35 Nii jana nii ecuneein aonajeeurera tabaauru jetaote: \p “Aonacuche \it profeta \it* inoaensi Eliasi cotihacate aite,” naaure jetao ita rai. \p \v 36 Nii jaun jetaote, leinjiin acaauru caje nenaa cacha jetao, jeluhariin cuhin cajione que bino baaso elohanti sisiaain amaain jetao, Jesoso rai sijirichae jiarana nujuan macohi que teein cohane coina. “Coa rerohecaachete aihane coroso caje fauha uha Eliasine coaracaache,” naain. \p \v 37 Nii jana jetaote, jataain tonijiaain auhaquiin inae ohe Jesoso. \v 38 Nii jaun jetaote, ecui nichajai caje nunuheteein ecoai nichaae cuhin nesoaiheite nii Teenforo bujuatecuruhane jaan cajione. \v 39 Nii jana, ecu neein coarajiha Roma rai soondarooru curuaanaane jana niritiin oha Jesosone jaun jetaote: \p “Esinae rauhijiriinte, Cana Coaunera Calaohinecaiha caa cachara,” naain jetao ecu coaraje. \p \v 40 Chaen enecuru tabaauru jetaote, caje icharajeriin neein coarajeeuruhane jana, ecu acaauru aina ne Maadala bene Mariha, chaen Jose ocoala Saantiaao neba Mariha, chaen Salomee, naaonjoainuri. \v 41 Nii ecu neein coarajeeurera enecuru jetaote, aina cuhin Calileea niha Jesosone bana coroatajaneraneein nenacaauru ne. Chaen jetaotechu, ecu neeure arajiin leeochaauru cachaauru, Jerosaleeun cuha Jesosone jana aina cunacaauru. \s Jesoso jaberoco rucuhecuruhane \r (Mt 27.57-61; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42) \p \v 42 Inae nocoheca nebetacanaa cojoanonaa que janohane coinane jana, neruujeeuruha Jorioocurune jaa cojoanonaa jana jetaote, \v 43 Filato coaraa cue Arimatea cocoaicha Jose, Jesoso jaberoco bajaane coina. Nii Josete Jorioocuru rai nelateein nenacaauru Jorioocuru bichauhenaauru- \it Junta Suprema\it*curu caje jataain nelateein nenaa ne. Acaaentonaite tururichaain Cana Coaunera Cojoanonaane cohajeein nelu. \v 44 Nii jaun jetaote, rene turuhin inae oha Jesosone que aitohane jaun cojoelatohane jaun jetao soondarooru curuaanaa cotiharate Filato, esinae rauhijiriin ohane biha raine coitcuhane coina. \p \v 45 Nii jana rene turuhin inae ohane bihane jaun jetaote Jose rai nii Jesoso jaberoco terate Filato. \v 46 Nii jaun jetaote, Jesoso jaberoco fauhin jataain cajione caohacha lino coreteein nii cajione que conajae Jose. Nitohaneein conaacane baiha jetaote, ajeri jachu cuhane teein, rai bacuujua fuhin ratiri ajeri jaberoco que. \v 47 Nii jana jetaote, ecu aina neein nii Jesoso jaberoco teeuruhane jaa jelai coarajeeure Maadala bene Mariha, chaen Jose neba Mariha, naaonjoainuri. \c 16 \s O caje ichanaa Jesosone \r (Mt 28.1-10; Lc 24.1-12; Jn 20.1-10) \p \v 1-2 Inae situha nebetacanaa cojoanonaane jana jetaote, semana nunuhe cojoanonaa tomiho bana jataain janohetiin enanejeein mituhajiha enotone jana jujuaihuru coreteein amaain, que Jesoso jaberoco jujuaa cuure Saantiaao neba Mariha, Maadala bene Mariha, Salomee, naaonjoainuri. \v 3 Nitohaneein cuhin jetaote ita rai: \p “Chana jana cana rai nii fueraneein nenaa ajeri elonare,” naain jetao niqui cuure. \p \v 4 Nejetaote coaracuruhane jana, elonanohineein ne nii ajeri seeonjoan fueraneein nenaa. \v 5 Nii jana nii ajeri jachu cuhane enooruhane jana jetaote, acaauru raotono nichajai que lauhaca leinjiin enamanaa somajaain tarararoti que cajionecohine jana coaraain nesoonetoore nii enecuru. \v 6 Nejetaote, acaauru rai: “Coa nesoonetohache. Coroso que niicha teeuri Nasarete cocoaicha Jesosona ariiche. Inae ichanaane jaun coatiha inae cau nihei. Nii teeuruhane jaan jelai coaracuche. \v 7 Chajaain jelaiha cauhin, Fedoro, chaen aina nerelanacaauru, naaonjoainuri rai: ‘Inae inara ajinihate Calileea cue Jesoso. Ucuaaete coaariquicheein, inara rai aitoroaetohane rijijieeincha, nanichuche acaauru raicha,’ ” nae jetao nii enecuru rai anjera. \p \v 8 Nii jana jetaote, jataain nesoonetooruhane jaun chatatajaneein jelai caje sorohin, nii chuni rai belanaala inauheneecha neeure. \s Maadala bene Mariha rai ecooca Jesosone \r (Jn 20.11-18) \p \v 9 Inae semana cojoanonaa nunuhe bana ichanaane baiha jetaote, nii suujua cuhane caaunsini moconajaera letono siricha- niicha rautailu Maadala bene Mariha rene ococoe jauriaanejeein Jesoso. \v 10 Aca jetaote, chanaain inaderaauruha nii Jesoso aina nerelanacaaurune jana jetao, acaauru rene turuhin biha cue. \p \v 11 Nitohaneein acaauru rene turuhin, jerichanejeein jaberoconeein ichaoha Jesosone coaraain biha cuha acaauru raine jana jetaote esenetaaurene. \s Coroatajai aina nerelanacaauru rai ocooca Jesosone \r (Lc 24.13-35) \p \v 12 Nii baiha jetaote, bero cuhane cuujeeuruha coroatajai aina nerelanacaaurune jana nejelauneein acaauru rai ococoe Jesoso. \v 13 Nitohaneein acaauru rai ocoocane coaraain, leeochaauru rai biha cuuruhane jana jetaote, nii acaauru niha natiin esenetaaurene. \s Niicha cocoainaauri afosotooru rai, acaauruhacha ichaneni tiha Jesosone \r (Mt 28.16-20; Lc 24.36-49; Jn 20.19-23) \p \v 14 Nii baiha neeoriin jetaote, lenoniha neeuruha nii lechoonca leinjiin aina nerelanacaaurune jana jetao, ecu acaauru rai ococohin, nii o caje ichanaane coaraain beeurera esenetana jerelanaala baasoneein rai suujua coaracuruhane caohate. \p \v 15 Nii baiha jetaote: “Chajaain caa chauratane sacuritaain nenacaauru satiin cachaauru rai, nosa caje nichoteeururichaaine coina jitariin caa caitoonjoan beebejenichuche. \v 16 Caa caitoonjoan beeichene jana esenetaain acauhanau teein nebaotisaerateite nichotiha cureein. Jana caa caitoonjoan beeichene jana esenetana jeriheichurute caseteco coaraa cuurureein. \v 17 Canu esenetaain canu ere tonoraain neeichenete canu neein nenaa rijijieein moconajaera letonocuru sitaain, nejelauneeichuru nereeuru cuhane ereein, \v 18 acano niha natiin mucunaa naineein, naaonjoaain, corianiha natiin coichene nii chatohaneein baasoneein inara tenereein. Nii choae tacaain techu, cunaitenacaauru mucuhichene nerautaa cuurureein,” nae jetao niicha cocoainaauri rai Jesoso. \s Dedeeu cuha Jesosone \r (Lc 24.50-53) \p \v 19 Niritiin niicha cocoainaauri afosotooru rai irihane baiha jetaote, dedeeu iniin rai Inaca Cana Coaunera raotono nichajai que nelauriaa cuelu Cana Curuaanaa Jesoso. \v 20 Nii jaun jetaote, satiin chauratane sacuritaain amuhemujeein nosa caje nichoteeururichaaine beebejiha cuuruhane jana jetao, nii acaauruhacha beebejei esenetana nainecuruha cachaaurune coina acaauru aina cuaain cojoelanaacojoai ichae Cana Coaunera.