\id 2CO \h 2 Corintios \toc1 2 Corintios \mt Carta kuu uu ja ni chaa \mt Pablo \mt nuu yɨvɨ ñuu Corinto \c 1 \s Chaa Pablo tutu nuu yɨvɨ ka kandixia ñuu Corinto \p \v 1 Ruꞌu Pablo jiin Timoteo, ja kuu da ñani yo ja ka kandixia yo Jesús, ka kanxiaꞌu ri nuu taka ra ja kanchuku ñuu Corinto. Kuu ri apóstol Jesús, ti Jesús kuu Cristo ja ndiso ya jniñu ñaꞌnu nuu Yandios, ti maa Jesús ni jaꞌa ya jniñu un nuu ri ja na kuu ri apóstol nuu ya. Ti chaa ri tutu jaꞌa nuu taka ra ja ka kandixia Jesús, ja ka ndututu ra ñuu Corinto. Chaa ri tutu jaꞌa nuu ra naa ra ja ni ka kusɨɨn ra nuu ichi ndevaꞌa, ti ni ka ndɨvɨ ra nuu ichi Yandios jiin nuu tendɨꞌɨ yɨvɨ ka kandixia ja kanchuku nɨ kaꞌnu ndañuu Acaya. \v 2 Ti ñukuu ini ri ja Tata yo Yandios jiin Jitoꞌyo Cristo Jesús na kundaꞌu ini ya, ti na chindee ga ya roꞌo naa ra. \s Nundoꞌo ni jnaꞌan Pablo \p \v 3 Na kaꞌan yo ja kuñaꞌnu xaan Yandios, Yaa kuu Tata maa Jitoꞌyo Cristo Jesús. Chi maa ya kuu Tata yo ja kundaꞌu ini ya yoꞌo, ti nɨnɨ jaꞌa ya jnundee ini nuu yo ja na kosɨɨ ini yoꞌo. \v 4 Maa ya kuu ja jaꞌa jnundee ini sɨkɨ taka nundoꞌo jnaꞌan ri, ti suni kuaꞌa ri jnundee ini nuu ñani jnaꞌan ri ja suni ka ndoꞌo i nundoꞌo. Chi nanu ni saꞌa ya ja ni niꞌin ri jnundee ini, suni siukan na saꞌa ri ja na niꞌin ra jnundee ini naa ra. \v 5 Ti vasu kuaꞌa nundoꞌo jito ri sɨkɨ ja ni kandixia ri Cristo, chi ja yɨꞌɨ ri jiin Cristo kuu ja nɨnɨ jaꞌa Yandios jnundee ini nuu ri. \v 6 Ja yukan, nu taka ri ka jito nundoꞌo, nusa ti chaku vaꞌa ini ri nasa kuu ja ka ndoꞌo tu roꞌo naa ra, nava kuu kuaꞌa ri jnundee ini nuu ra. Chi ni jito ri nundoꞌo na ni kaꞌan ri jnuꞌun vaꞌa Jesús, nava na ketaꞌu ra nuu Yandios ja kuu taka kɨvɨ. Ti taka jinu jaꞌa ya jnundee ini ruꞌu, yukan chaku vaꞌa ini ri nasa kuu kuaꞌa ri jnundee ini roꞌo naa ra. Ja yukan tu xndiꞌi ini ra, chi kundee ini ra nasa kaka ndaa ra nuu ichi Yandios, vasu na kondoꞌo ra nundoꞌo nanu ka ndoꞌo maa ri naa ri. \v 7 Ti ñukuu xaan ini ri ja kuu taka ra, chi jini ri ja nu taka ra ka ndoꞌo nundoꞌo jiin ri, suni siaꞌan na kuaꞌa Yandios jnundee ini roꞌo naa ra. \p \v 8 Ñani naa ra, ja kanchuku ñuu Corinto un, kuni ri naa ri ja taka ra na kuni nasa ni ka ndoꞌo ri naa ri ichi ndañuu Asia. Chi ni ka jito ri nundoꞌo xaan, ja ni ka ndoꞌo ini ri ja tukaa kundee ri naa ri niku. Ni ka jani ini ri ja kuū ri. Tukaa ni ndoꞌo ini ri ja kuchaku ri. \v 9 Ti ja ni ka jaꞌncha ini ri ja kuū ri. Ko yukan ni saꞌa ja na jnuu ini ri nasa kundee ri jiin nundoꞌo un ja kuñukuu ini ri maa Yandios. Sa tu ni xndiꞌi ini ri jiin nundoꞌo un, chi ni chaku ndaa ini ri ja maa Yandios kuu ya kuaꞌa jnundee ini ja na kundee ri jiin nundoꞌo un, chi maa ɨɨn ni Yandios kuu ya jaꞌa jnundee ini, ti maa ɨɨn ni ya kuu ja ndiso jniñu ñaꞌnu ja kuu naxndoto ya ndɨyɨ. \v 10 Yukan kuu ja mani maa ya ni nama ruꞌu nuu nundoꞌo xaan un ja ja yajni kuū ri niku, ti siin nama ya ruꞌu vijna. Chi ñukuu ini ri ja suni siaꞌan kin nama ya ruꞌu sɨkɨ nundoꞌo kii ga ichi nuu ri. \v 11 Ti nu taka ra na chindee ruꞌu ja kakantaꞌu ra jaꞌa ri, chi nu kuaꞌa xaan yɨvɨ na kakantaꞌu i jaꞌa ri, suni kuaꞌa i nakuantaꞌu jaꞌa ri ja ni kundaꞌu ini Yandios ruꞌu naa ri, ti ni nama ya ruꞌu nuu taka nundoꞌo un. \s Ni kukuee tu ni jaꞌan Pablo ñuu Corinto \p \v 12 Iyo ɨɨn jnuꞌun ja saꞌa ja kusɨɨ ini ri. Chi jini inijnuni ri ja vaꞌa ii ni ka jika ri nuu yɨvɨ ñuyɨvɨ jaꞌa, ti viꞌi ga ni ka jini ndijin taka maa ra naa ra. Ti siaꞌan kuu chi kundaꞌu ini ya ruꞌu ja ni chindee ya maa ri. Ti jaꞌa tu ni kuu ja ndichi xaan xini maa ri ja siaꞌan ni jika ri. \v 13 Ti jnuꞌun chaa ri nuu taka tutu ri ja kuu ra naa ra, chi mani jnuꞌun ja kuu kaꞌu ra kuu ja na chaku ini ra. Ti ñukuu ini ri ja chaku vaꞌa ga ini ra nasa kaꞌan tutu ri, \v 14 vasu sa jaku ni ka chaku ini ra vijna. Ti jiin yukan kuu kusɨɨ ini ra naa ra sɨkɨ ruꞌu naa ri kɨvɨ na kii tuku Jitoꞌyo Jesús, nanu na kusɨɨ ini ri sɨkɨ taka maa ra naa ra. \v 15 Ti ja sɨkɨ yukan ñukuu xaan ini ri ja jaa ri nuu kanchuku ra naa ra, ja kiꞌin ri, ti nchaa ri uu jinu, nava na kusɨɨ ini ra ja jikonuu ri ndeꞌe ri nuu kanchuku ra. \v 16 Ni ndio ini ri ja yaꞌa ri nuu kanchuku ra xnakan nuu ichi kiꞌin ri ñuu Macedonia, ti nandeokuñɨ tuku ri nuu ra naa ra, nava yukan ti kuu chindee ra ruꞌu naa ra ja kiꞌin ri ichi ñuu Judea niku. \v 17 Ko siukan ni jani ini ri, ja jaa ri nuu kanchuku ra, ti tu ni kuu. Xi ndoꞌo ini ra ja saꞌa ri nanu saꞌa yɨvɨ uu xini, ja tu jini kuɨtɨ i jnuꞌun Yandios, chi yɨvɨ un kaꞌan i jiin uu inijnuni. \v 18 Ko tu ni kaꞌan ri jiin ra siukan, chi maa Yandios ja nɨnɨ siuku ndaa kuɨtɨ ya jnuꞌun ya, na kuaꞌa ya jandaa ja nɨnɨ kaꞌan ndaa ri jiin ra naa ra. \v 19 Siukan kuu chi ka jini vaꞌa ra sɨkɨ jnuꞌun ni jani ri nuu ra, ja mani jnuꞌun ndaa kuu ja ni ka jani ri jiin Silvano jiin Timoteo, na ni ka jani ri jnuꞌun vaꞌa Cristo Jesús, Seꞌe Yandios. Ti jnuꞌun ja ni ka jani ri sɨkɨ Cristo Jesús kaꞌan ja undi vijna tu na tuꞌu ini ya, chi nɨnɨ siuku ya jiin jnuꞌun ya. \v 20 Chi maa Cristo Jesús kuu ja ni siuku ndaa kuɨtɨ taka jnuꞌun ni chiso Yandios. Ja yukan kaꞌan yo ja vii kuñaꞌnu ii Yandios, ti kachi yo siaꞌan na koo, chi maa Cristo Jesús ni siuku ndaa kuɨtɨ taka jnuꞌun ni chiso Yandios. \v 21 Ti maa Yandios kuu ja saꞌa ja maa ra jiin ruꞌu ka kandixia ndaa kuɨtɨ yo Cristo, ti maa ɨɨn ni jnuꞌun ya kuu ja ni sasɨɨn yoꞌo ja na siuku yo nuu maa ɨɨn ni Cristo, ja ni taji Yandios ja saꞌa ya jniñu ñaꞌnu. Ti maa Yandios kuu ja ni sasɨɨn yoꞌo ja na saꞌa yo maa ɨɨn ni jniñu ja kuni ya. \v 22 Siaꞌan saꞌa Yandios, chi ni jaꞌa ya Espíritu ya ja kuncha jiin yo, ti jiin yukan jaꞌa ya jandaa nuu inijnuni yo ja kuu yo seꞌe ya, jiin ja na siuku ndaa kuɨtɨ yo taka jnuꞌun ni chiso ya nuu yo. \p \v 23 Ti kaꞌan ri ja maa Yandios jini vaꞌa taka ja iyo inijnuni ri, ti kuu kuaꞌa ya jandaa sɨkɨ jnuꞌun kaꞌan ri ja jandaa kuu ja changa ga kee ri nuu kanchuku taka yɨvɨ ñuu Corinto, chi tu ni kuu ini ri ja nduxaan ri nuu ra naa ra ja tu siuku vaꞌa ra. Ti maa Yandios kuu ja jini vaꞌa ja kaꞌan ndaa ri. \v 24 Ko tu kuni nduxaan ri jiin ra sɨkɨ jnuꞌun ka kandixia ra, chi ka kandixia ndaa ra jnuꞌun Yandios. So mani ñuꞌun ini ri ja na kusɨɨ ga ini ra naa ra ja kaka ra nuu ichi ya. \c 2 \p \v 1 Ja yukan ni ndoꞌo ini ri ja tu jaa ri ɨnga jinu nuu kanchuku ra jiin jnuꞌun nduxaan, chi sandau kukuiꞌya ini ra naa ra. \v 2 Ko nu nduxaan ri jiin ra naa ra, koto kukuiꞌya ini ra, chi siaꞌan kuu ja na nakani ini ra. Ti jiin yukan na kusɨɨ ini maa ri suni. \v 3 Yukan kuu ja ni chaa tuku ri tutu jaꞌa nuu ra, nava nu na chaa ri ti ja ni nakani ini ra nuu kuachi ni saꞌa ra, nava tu kukuiꞌya ini ri jiin ra ja ka saꞌa ra kuachi kɨvɨ chaa ri nuu kanchuku ra. Chi suꞌva na saꞌa ra naa ra ja na kusɨɨ ini ri. Ti kuni vaꞌa ra ja nu kusɨɨ ini ri, ti suni tendɨꞌɨ ra na kusɨɨ ini. \v 4 Ti na ni chaa ri tutu un, ni nakani xaan ini ri sɨkɨ ra, ti ni naꞌnu ini ri roꞌo naa ra, ja undi ni ndeꞌe xaan ri kɨvɨ ni chaa ri tutu un. Ko tu ni chaa ri ja na kukuiꞌya ini ra naa ra, chi suꞌva ja na kuni ra ja kundaꞌu ndixia ini ri roꞌo naa ra. \s Ni sakaꞌnu ini Pablo nuu chaa ni saꞌa kuachi \p \v 5 Ti ja ni ndukuiꞌya ini ri ni saꞌa chaa ja ni saꞌa jniñu kueꞌe un, ti ansu nɨnɨ mani ri, chi suni taka maa ra naa ra ni ka ndukuiꞌya ini sɨkɨ jniñu ni saꞌa da. Ti kaꞌan ri ja jaku ni ni saꞌa da, chi tu ni kuni ri ja nduxaan ga ri. \v 6 Chi jiin ja ni ka nduxaan ra nuu da na ni ka ndututu tendɨꞌɨ ra un, jiin yukan ti ni kuu ni. \v 7 Ti vijna kuni ri ja na sakaꞌnu ini ra naa ra nuu da, nava na ndusɨɨ ini da, chi sandɨꞌɨ ini da jiin jnuꞌun kuiꞌya ini un, ti tukaa ndusɨɨ ini da. \v 8 Nusa ti kaꞌan ndaꞌu ri jiin taka ra ja na ndumani ra jiin da. \v 9 Chi ja sɨkɨ yukan ni chaa ri tutu un nuu ra, ja na kujnuni ini ri ndeo nu kuantaꞌu vaꞌa ra jniñu ni taꞌu ri xi tuu. \v 10 Ti ni ka siuku ndixia ra jiin jniñu un. Chi ni nakani ini da nuu kuachi da. Ti vijna kanuu ja na sakaꞌnu ini ra nuu da. Ti nu siukan na saꞌa ra, ti ruꞌu, suni sakaꞌnu ini ri nuu da. \v 11 Ti kanuu ja iyo jnuꞌun kaꞌnu ini yo, chi tu kuni yo ja niꞌin jaꞌuꞌu un kuachi sɨkɨ yo, chi ja ka jini vaꞌa yo nasa nduku ndee jaꞌuꞌu un ja na saꞌa yo kuachi. \s So ni kaña ini Pablo na ni jaꞌan da ñuu Troas \p \v 12 Na ni jaꞌan ri ñuu Troas ja na kaꞌan ri jnuꞌun Jitoꞌyo Cristo Jesús, ti vaꞌa ni chindee ya ja ni iyo nuu ja kaꞌan ri jnuꞌun ya. \v 13 Ko tu ni kusɨɨ ini añu ri, chi tu ni naniꞌin jnaꞌan ri jiin ñani yo Tito. Yukan ni nakuantaꞌu ri nuu yɨvɨ un, ti ni kiꞌin ri ichi kuanoꞌon ri ichi ñuu Macedonia. \s Jiin Cristo ti kundee yo sɨkɨ taka nundoꞌo \p \v 14 Ti na kutaꞌu ri nuu Yandios, chi nɨnɨ saꞌa ya ja kundee ri jiin taka jniñu ja taꞌu ya nuu ri. Ti jandaa ndixia kuu ja ka kundee ri, chi ka yɨꞌɨ ri jiin seꞌe ya Cristo Jesús. Ti jajniñu ya ruꞌu ja kachanuu ri jnuꞌun Cristo nuu taka ni ñuu, nanu jichanuu ɨɨn xiko asun. \v 15 Ti nanu ja jaꞌan yo ɨɨn xiko asun, chi suni siaꞌan kusɨɨ ini Yandios jiin jniñu ja jachanuu yo jnuꞌun ya, ti jaa jnuꞌun un nuu yɨvɨ vita ini ja ketaꞌu i, jiin nuu yɨvɨ ndava ini ja naa i. \v 16 Ɨɨn yɨvɨ un, vasu ka jinisoꞌo i jnuꞌun Cristo, ko naa ini i. Ti nuu yɨvɨ un kuu ri nanu ɨɨn xiko xaan ja kuū i saꞌa. Ti nuu ɨnga yɨvɨ ja jinisoꞌo vaꞌa jnuꞌun un, kuu ri ɨɨn xiko asun, chi ni naniꞌin i taꞌu i ja kuchaku i ja kuu saa ni. Ti ni ɨɨn yo tu kundee yo saꞌa yo jniñu ja kachanuu yo jnuꞌun Cristo nu tu chindee ya yoꞌo. \v 17 Ti ruꞌu, chi tu saꞌa ri nanu ka saꞌa tɨjnɨ chaa ja nduku da niꞌin da xuꞌun sɨkɨ jnuꞌun Yandios. Chi suꞌva xndaku ndaa ri jnuꞌun Yandios sɨkɨ Cristo, chi maa Yandios ni tatu ruꞌu ja na xndaku nakani ndaa ri jnuꞌun un sɨkɨ ja yɨꞌɨ ri jiin Cristo, ti nuu mani maa ya junukuachi ri. \s Jnuꞌun sɨkɨ tratu jaa \c 3 \p \v 1 Ti ja kaꞌan ri siaꞌan, ansu mani kaꞌan ri ja chaa vaꞌa ga kuu ri, vasu iyo chaa ka kankuachi siaꞌan sɨkɨ ri. Chi iyo sava chaa ka jikonuu ja xnaꞌan da tutu ja kachi nau chaa kuu da jiin na jniñu saꞌa da, ti jikan tuku da ɨnga tutu siaꞌan ja kiꞌin da ichi ɨnga ñuu. ¿Nusa ti iyo ja suni siaꞌan xnaꞌan ri ɨɨn tutu ri nuu ra naa ra nava na kuantaꞌu ra ruꞌu nu? \v 2 Tuu, chi taka maa ra naa ra ka kuu nanu ɨɨn tutu ja xnaꞌan ndaa nau ja kuu ri. Ti suu kuu nava ñuꞌun ini ri ja siaꞌan ka kuu ra, chi ka kandixia ndaa ra jnuꞌun Yandios sɨkɨ Cristo ja ni xndaku ri nuu ra naa ra. Ti savaꞌni ga yɨvɨ kuni vaꞌa i ja siukan ni jantaꞌu ra jnuꞌun ya. \v 3 Ti siukan ka stuu ra naa ra ja maa Cristo ni saꞌa ja ni ka nakani ini ra, ti yukan xnaꞌan ndijin nuu yɨvɨ nanu nuu kaꞌu i ɨɨn tutu yoso vaꞌa. Yukan kuu ja ni siuku ri jniñu ni tatu Cristo nuu ri ja ni xndaku ri jnuꞌun ya nuu ra naa ra. Ti vijna ka kuu ra nanu ɨɨn tutu ja yoso jiin Espíritu Yandios, Yaa chaku, ansu ka kuu ra ɨɨn tutu ja yoso jiin tinta nuu ɨɨn tutu. Chi ka jini ndijin yɨvɨ naa i nasa ka jandatu ra nuu jnuꞌun Cristo ja ni xnaꞌan ri nuu ra naa ra. Ja yukan nu ndeꞌe i nuu ra, tu jini i ɨɨn tutu ja yoso nuu ɨɨn tabla yuu nanu ni chaa maa Yandios, na ni jaꞌa ya ley ya nuu Moisés. Chi suꞌva nakuni vaꞌa yɨvɨ un nasa ni nasama ra sɨkɨ ja ni ka kandixia vaꞌa ra jnuꞌun Cristo Jesús, nanu ja ni chaa ya ɨɨn tutu ini añu ra. \p \v 4 Ti kaꞌan ndaa, ri chi jini vaꞌa ri ja maa Cristo ni tatu ya ruꞌu jiin maa jniñu ja ni nakaji Yandios. \v 5 Ti ansu jani ini ri ja iyo tuꞌva ri ja kuu kundiso ri jniñu un. Chi maa ɨɨn ni Yandios saꞌa ja kuu siuku ri jiin jniñu un. \v 6 Chi Yandios kuu ja ni nakaji ruꞌu ja na kachi ri sɨkɨ ɨɨn tratu jaa ja ni satuꞌva maa ya. Ti tratu jaa un, tu kaꞌan ja na siuku yo ley ja ni chaa jiin letra, chi ja na kaka ndaa yo nava kuni maa Espíritu Santo ja yɨndaꞌa yoꞌo. Chi jnuꞌun ley ja yoso jiin letra, ja ni jaꞌa Yandios nuu Moisés, kankuachi sɨkɨ yo ja na jnaꞌnu ndatu yo jiin kuachi yo, ti na kuū yo. Ko Espíritu Santo saꞌa ja na chaku vaꞌa ga inijnuni yo maa jnuꞌun ja kaꞌan tratu jaa, ja ni jaꞌa ya nuu yo nava na kuchaku yo ja kuu taka saa ni. \p \v 7 Chi na ni jaꞌa Yandios ley nuu Moisés na janaꞌan, ni yoso letra un nuu ɨɨn tabla yuu. Ti ni saꞌa ya ja ni ndinchaa nuu kande Moisés ja nanu janducha ii ni ga nuu da. Ti yukan tukaa ni kuu ndeꞌe vaꞌa yɨvɨ Israel nuu da. Yukan ti kuee ni kuee ni ti ni ndaꞌva ja ndinchaa un nuu da. Ti nu siukan, ñaꞌnu xaan kuu ley un na ni chaa ja kankuachi sɨkɨ yɨvɨ ja jnaꞌnu ndatu i sɨkɨ kuachi i nava na kuū i. \v 8 Ti viꞌi ga kuñaꞌnu xaan jnuꞌun jaꞌa Espíritu Santo ja na kuchaku yo saa ni nava iyo tratu jaa un. \v 9 Chi nu ñaꞌnu xaan ni kii ley yukan, ja kaꞌan ja jnaꞌnu ndatu yɨvɨ sɨkɨ kuachi i, nusa ti viꞌi ga ni kuñaꞌnu xaan jnuꞌun ja kaꞌan Yandios sɨkɨ tratu jaa un ja tukaa jnaꞌnu ndatu yɨvɨ jiin kuachi i. \v 10 Chi ley ja ni kuñaꞌnu xaan ga undi na saa, vijna tukaa ga kuñaꞌnu kuɨtɨ sɨkɨ ja ja ni jaꞌa Yandios ɨnga tratu jaa ja iyo vijna. \v 11 Ti nu siukan ni kuñaꞌnu ley ja ni kii jaku ni kɨvi, ko jnuꞌun kaꞌan sɨkɨ tratu jaa un kuñaꞌnu xaan ga chi koo ja kuu nɨ kani. \p \v 12 Jandaa ndixia kuu ja ja ni niꞌin yo tratu jaa ja ni chisojnuꞌun Yandios. Ja yukan iyo niꞌin ini ri ja na xndaku ri nava kaꞌan tratu jaa un. \v 13 Ko Moisés, tu ni saꞌa da siaꞌan, chi ni jasɨ da saꞌma nuu da nava tu kuu ndeꞌe yɨvɨ Israel nuu da nasa kuan ndaꞌva ja ndinchaa un. \v 14 Ti yɨvɨ un ni nduniꞌin ini i sɨkɨ jnuꞌun ley Yandios ja ni jaꞌa ya nuu Moisés. Ti undi vijna nu ka kaꞌu i tutu sɨkɨ tratu ley janaꞌan, suni tu ka chaku inijnuni i nasa kuni kaꞌan jnuꞌun un, chi saꞌa yo nanu ja jasɨ saꞌma un nuu inijnuni i, ti tu ka chaku kuɨtɨ ini i. Ti undi na kandixia i Cristo, sa na chaku ini i jnuꞌun ley janaꞌan un. \v 15 Ti suni siukan kuu undi vijna, chi nu kaꞌu i tutu ley ni jaꞌa Yandios nuu Moisés, ti nanu ja jasɨ ɨɨn saꞌma nuu inijnuni i, chi tu ka chaku ini i. \v 16 Ko nu na nakani ini i ti kandixia i Jitoꞌyo Cristo Jesús, yukan ti kuxio ja jasɨ nduchi i un, ti sa chaku ini i. \v 17 Jandaa ndixia kuu yukan, chi Jitoꞌyo kuu maa Espíritu, ti taka ñuu nuu saꞌa jniñu Espíritu maa Jitoꞌyo, yukan kuxio yɨvɨ nuu kuachi i ja tukaa jnaꞌnu ndatu i jiin. \v 18 Ja yukan kuu ja taka yoꞌo ja ni ka kandixia Cristo Jesús, tukaa ndiꞌyu inijnuni yo. Chi ka kuu yo nanu ɨɨn espejo ja ndinchaa ti na xnaꞌan nasa kaa yo, ti jiin yukan ka xnaꞌan yo nasa vii xaan kuñaꞌnu maa Jitoꞌyo ja ka jika ndaa yo nuu ñuyɨvɨ jaꞌa. Ti maa Espíritu saꞌa ja viꞌi ga kuan nasama yo, ti kuan nduu yo nanu kaa maa Jitoꞌyo Cristo Jesús ja kuñaꞌnu xaan ya. Ti taka kɨvɨ ndakuniꞌin yo Jitoꞌyo ja ka jika ndaa yo nanu kuni maa ya, chi maa ya kuu Espíritu ja saꞌa ja siaꞌan na kaka yo. \c 4 \p \v 1 Ja yukan kuu ja tu xndiꞌi kuɨtɨ ini ri ja kaꞌan ri jnuꞌun Yandios sɨkɨ Cristo Jesús. Chi ni kundaꞌu ini Yandios ja ni nakaji ya ruꞌu ja na kundiso ri jniñu jaꞌa. \v 2 Ti sɨkɨ jniñu ni jaꞌa Yandios nuu ri, tu jajnaꞌan ini ri jniñu yɨsaꞌyɨ ja saꞌa ja kukanuu yo, ni tu jikonuu ri jiin jnuꞌun ndichi ja xndoñaꞌan ri, ti ni tu sama ri jnuꞌun Yandios. Chi ka jini ra ja mani jnuꞌun ndaa kaꞌan ri. Siukan ti taka yɨvɨ ka jini inijnuni i ja mani jnuꞌun ndaa kuɨtɨ kaꞌan ri. Ti undi maa Yandios jini vaꞌa ya sɨkɨ jnuꞌun kaꞌan ri. \v 3 Ti nu iyo yɨvɨ ka jasɨ inijnuni i ja tu chaku ini i jnuꞌun vaꞌa sɨkɨ Cristo ja kaꞌan ri, ti yukan kuu mani yɨvɨ ja jnaꞌnu ndatu jiin kuachi, ti siuku i undi kɨvɨ na naa i. \v 4 Vanuxia tu ka kandixia i ti maa jaꞌuꞌu un xnaꞌan ja maa kuu Yandios ja taꞌu jniñu nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, ti maa jasɨ inijnuni yɨvɨ ja tu kandixia i Cristo, nava tu kuni ndijin i nasa kuni kaꞌan maa jnuꞌun Yandios ja kuu Cristo Jesús, ti tu kuni i ja vii xaan kuñaꞌnu jniñu ni saꞌa ya jaꞌa yo, ja ɨɨn ni kuu ya jiin Yandios. \v 5 Ti ja kaꞌan ri jnuꞌun un, ansu jnuꞌun maa ri kaꞌan ri, chi jnuꞌun Jitoꞌyo Cristo Jesús kaꞌan ri. Ti yukan junukuachi ri nanu muzu nuu taka yɨvɨ ka kandixia Jesús. Siaꞌan junukuachi ri nuu Jesús, chi maa ya kuu ja ni tatu jniñu un nuu ri ja na kaꞌan ri jnuꞌun ya nuu ra. \v 6 Chi na ni saꞌa Yandios ñuyɨvɨ ni kaꞌan ya ja na ndinchaa nuu ñuñaa un. Ti suni siukan ni saꞌa ya nuu yo nanu ja ni xndinchaa ya ɨɨn nduva nuu yo ja kancha yo nuu ñuñaa xaan un. Chi ni saꞌa ya ja na chaku inijnuni yo ja vii xaan kuñaꞌnu Yandios. Ti maa Yandios ni saꞌa ja chaku ini ri taka jniñu ñaꞌnu ni saꞌa Jesús. \s Na kuncha yo jiin maa jnuꞌun ja kandixia yo \p \v 7 Ti taka jnuꞌun kaꞌan ri ja vii xaan kuñaꞌnu, kuu nanu ja ñuꞌun ini ɨɨn kɨsɨ ñuꞌun, ti kuu ri nanu kɨsɨ ñuꞌun un, chi tu na junꞌun ndee ini ri iyo ja siuku ri jniñu ni tatu Yandios nuu ri. Ti yukan jini vaꞌa ri ja maa Yandios kuu ja chindee ruꞌu, nava na saꞌa ri savaꞌni ga jniñu ñaꞌnu kuni ya, ja saꞌa ri taka nuu ja kaꞌan ri jnuꞌun Cristo. Ti maa ya saꞌa ja na siuku ri jiin jniñu un, chi ansu ndee ini maa ri kuu. \v 8 Ti sɨkɨ jniñu ni tatu ya nuu ri, ti taka nuu jnaꞌan ri nundoꞌo. Ti vasu siaꞌan, ko tu ndiꞌyu ichi kiꞌin ri ja siuku ri jiin jniñu ri. Ti vasu kukuiꞌya ini ri jiin nundoꞌo, ko tu ndɨꞌɨ kuɨtɨ ini ri, chi ñukuu ini ri ja kee vaꞌa jniñu saꞌa ri. \v 9 Ti vasu ka jito uꞌu yɨvɨ ruꞌu, ko maa Yandios tu xndoo kuɨtɨ ya ruꞌu. Ti vasu ka nduku i ja xnaa i ruꞌu jiin jniñu saꞌa ri, ko tu ka kundee i ja saꞌa i. \v 10 Ti savaꞌni ga nuu na ichi na kiꞌin ri, ti ñukuu ini ri nanu ni ndoꞌo Jesús ja ni jiꞌi ya. Suni siukan ndio ini ri ja kondoꞌo ri ti na kuū ri, nava na xnaꞌan kaji ri ja chaku Jesús, ti ndio ini ri ja na naxndoto Yandios ruꞌu nuu taka nundoꞌo un. \v 11 Chi ni kuncha ri nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, ti taka kɨvɨ ñukuu ini ri ja kaꞌni yɨvɨ ruꞌu sɨkɨ ja kaꞌan ri jnuꞌun Jesús. Ko siukan ti sa na kuni yɨvɨ ja chaku Jesús, chi maa ya kuu ja kuaꞌa junꞌun ndee ini ruꞌu ja na siuku ri jiin jniñu ni jaꞌa ya nuu ri nu kancha ri ñuyɨvɨ jaꞌa. \v 12 Nusa ti ruꞌu, nɨnɨ kuu ja na kuu ri sɨkɨ ja kaꞌan ri jnuꞌun Cristo. Ti yukan kuu ja ka niꞌin ra jnuꞌun vaꞌa un, nava na kandixia ra ti kuchaku ra ja kuu saa ni. \p \v 13 Chi yoso nuu tutu ii Yandios: “Ni kandixia ri, ti ja yukan ni kaꞌan ri”, kachi. Ti saa ni ruꞌu, suni ni kandixia ndaa ri jnuꞌun Yandios, ti yukan kuu ja siin ri kaꞌan ri jnuꞌun Jesús. \v 14 Siukan siin ri vasu na kuu ri, chi jini vaꞌa ri ja maa Yandios ni naxndoto ya Jitoꞌyo Jesús, ti suni siukan naxndoto tuku ya taka roꞌo, ti saꞌa ya ja ɨɨn jinu ni ndututu tendɨꞌɨ yo nuu ya. \v 15 Ti taka nundoꞌo jaꞌa ndoꞌo ri nava na niꞌin ra jnuꞌun vaꞌa Yandios sɨkɨ Jesús. Ti sɨkɨ jnuꞌun vaꞌa un, kaꞌan ja kundaꞌu ini Yandios nuu yɨvɨ, ti na jaa jnuꞌun vaꞌa un nuu kuaꞌa xaan ga yɨvɨ taka ñuu, nava kuaꞌa xaan yɨvɨ na nakuantaꞌu i nuu Yandios ja siukan saꞌa ya jniñu ñaꞌnu xaan. \p \v 16 Yukan kuu ja tu ndɨꞌɨ ini ri, ni tu yuꞌu ri sɨkɨ jniñu ndiso ri. Ti vasu kuan ndɨꞌɨ jnuꞌun ndee ini yɨkɨ kuñu ri ja ni kancha ga ri ñuyɨvɨ jaꞌa, ko kundee ga ini añu ri taka kɨvɨ. \v 17 Chi nundoꞌo ja ndoꞌo ri ja kaꞌan ri jnuꞌun sɨkɨ Cristo, tundo kuu kuɨtɨ un ñuyɨvɨ jaꞌa, chi suꞌva saꞌa nundoꞌo un ja niꞌin ri ɨɨn taꞌu vii xaan ga nuu Yandios ja kuu taka saa ni. \v 18 Ja yukan tu saꞌa ri nanu nuu taka nundoꞌo ja ndoꞌo ri nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, chi taka un kondoꞌo ri jaku ni kɨvɨ. Ko na nduku ndee ri undi kɨvɨ niꞌin ri taꞌu ja kuñaꞌnu ri nuu taꞌu Yandios jniñu, chi taꞌu un, tu kuni ndijin yo nuu ini ñuyɨvɨ jaꞌa, chi ja tu jini ndijin yo un koo ja kuu taka saa ni. \c 5 \p \v 1 Ko yɨkɨ kuñu ri ja kancha ri jiin nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, kuu nanu ɨɨn veꞌe naa. Chi jini ri ja nu na naa, ti nakuaꞌa Yandios ɨɨn yɨkɨ kuñu jaa, ti kuu nanu ɨɨn veꞌe ja kundichi ja kuu taka saa ni undi andɨvɨ. Chi ansu kuu ɨɨn veꞌe ja ni saꞌa yɨvɨ jiin ndaꞌa i, chi ja ni saꞌa Yandios kuu. \v 2 Ti jini vaꞌa ri veꞌe jaꞌa ja kuu yɨkɨ kuñu ri, ko kukuiꞌya ini ri saꞌa, ti ndoꞌo xaan ga ini ri ja yachi naniꞌin ri yɨkɨ kuñu jaa un undi andɨvɨ nuu kancha Yandios. \v 3 Ti nu iyo ɨɨn yɨkɨ kuñu ri, ti tu koo maa ɨɨn ni añu ri sɨkɨ ja ni naa yɨkɨ kuñu ri jaꞌa. \v 4 Ti yɨkɨ kuñu ri kuu nanu ɨɨn veꞌe nuu kuncha ri ñuyɨvɨ jaꞌa, ja tu kuñɨɨ, ti vasu kukuiꞌya xaan ini ri sɨkɨ nundoꞌo ja ndoꞌo ri ja kancha ri jiin yɨkɨ kuñu ri jaꞌa. Ko tu ndoꞌo ini ri ja xndoo ri un ti na koo maa ɨɨn ni añu ri. Chi sa ndiyo ga ini ri maa yɨkɨ kuñu jaa un nava nandɨꞌɨ yɨkɨ kuñu ri ja ni naa un, ti na niꞌin ri maa yɨkɨ kuñu ja kuchaku ri ja kuu taka saa ni. \p \v 5 Ti maa Yandios kuu ja ni saꞌa ja siukan na koo ri. Ti ni jaꞌa ya Espíritu ja na kuncha ya jiin ri, ti jiin yukan jaꞌa ya jandaa ja kuaꞌa ya ɨɨn taꞌu kuu ri. \v 6 Nusa ti nɨnɨ iyo jnundee ini ri, chi jini ri ja nu nɨ kancha yo jiin yɨkɨ kuñu yo jaꞌa, ti tu jaꞌi niꞌin yo yɨkɨ kuñu jaa ja kuncha yo jiin Jitoꞌyo. \v 7 Chi nu ni kancha ri nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, ti jini ndaa ri ja jaa ɨɨn kɨvɨ ti niꞌin ri ja ni chisojnuꞌun ya nuu ri, vasu undi vijna changa ga kuaꞌa ya. \v 8 Ko nɨnɨ iyo jnundee ini ri ti ndiyo ga ini ri ja vaꞌa ga nu na xndoo ri yɨkɨ kuñu ri jaꞌa ti kiꞌin ri nuu kuncha ri jiin jitoꞌo ri. \v 9 Ja yukan na nduku ndee ri ja na kusɨɨ ga ini ya jiin ri, vasu ni kancha ga ri jiin yɨkɨ kuñu ri jaꞌa, xi vasu ja kuncha ri jiin ya. \v 10 Chi jandaa ndixia kuu ja tendɨꞌɨ kuɨtɨ yo kin kundichi nuu taꞌu Cristo jniñu ja kin xndichi ya taka jniñu ni saꞌa yo. Ti ndɨ ɨɨn ndɨ ɨɨn yo niꞌin nasa kaa maa jniñu ni ka saꞌa yo, nu vaꞌa ni kaa yo xi ndevaꞌa ni kaa yo, nasa ni kaa maa yo na ni kuncha yo jiin yɨkɨ kuñu yo nuu ñuyɨvɨ jaꞌa. \s Jnuꞌun ja ni ndumani Yandios jiin yo \p \v 11 Nusa ti ja jini vaꞌa ri nava kuñaꞌnu Yandios, ti koto saꞌa ri ni ɨɨn jniñu kueꞌe, ti nɨnɨ na koo yuꞌu ri, chi tu jajnaꞌan ini jitoꞌo ri jnuꞌun kueꞌe. Ja yukan na kukutu ini ri ja na xndaku ri nuu yɨvɨ ja kaꞌan ndaa kuɨtɨ ri. Chi jini vaꞌa maa Yandios ja iyo ndaa taka jniñu saꞌa ri. Ti kuni ri ja siukan na chaku vaꞌa ga inijnuni ra, roꞌo ja kanchuku ñuu Corinto un. \v 12 Ti ansu jaꞌa maa ri kaꞌan ri ja kachi ri ja chaa vaꞌa kuu ri. Chi suꞌva jaꞌa ri jandaa nuu ra naa ra jiin jnuꞌun chaa ri nuu tutu jaꞌa sɨkɨ jniñu ndiso ri, ja saꞌa teyɨɨ ri jniñu un, nava na kusɨɨ ini ra naa ra sɨkɨ ri, nava jiin tutu jaꞌa na niꞌin ra jnuꞌun na xndeokani ra nuu chaa ka nduvixi sɨkɨ jniñu ka saꞌa da, ja ka skexiko da maa jniñu ndiso ri. Chi vasu ka kaꞌan da ja mani jniñu vaꞌa ka saꞌa da, ja ka saꞌa da nava nasa kanchuku yɨvɨ naa i, ko chaa vixi ini ka kuu da jiin jniñu kueꞌe ka saꞌa da un. \v 13 Chi va ka jani ini da ja chaa ñaa kuu ri sɨkɨ jniñu saꞌa ri ja ndiso ri nuu Yandios. Ko ka jini vaꞌa ra ja ruꞌu iyo vaꞌa xini ri. Yukan kuu ja jajniñu Yandios jnuꞌun xnaꞌan ri nuu ra, nava taka ra na kendo vaꞌa nuu ya. \p \v 14 Ti sɨkɨ ja kundaꞌu ini Cristo yoꞌo, yukan kuu ja siin ri kaꞌan ndaa ri ja maa ɨɨn ni Cristo ni jiꞌi jaꞌa tendɨꞌɨ yo. Ti jniñu ñaꞌnu ni saꞌa Cristo, ni kuu nanu ja ni jiꞌi ndɨꞌɨ yo jiin ya, chi ja sɨkɨ yoꞌo ni kuu jniñu ñaꞌnu un. \v 15 Chi ni jiꞌi ya jaꞌa tendɨꞌɨ yo nava nu kanchuku yo nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, ti tukaa saꞌa yo mani jniñu ja kuni maa yo, chi suꞌva na kuandatu yo jniñu taꞌu ya. Ti siukan saꞌa yo chi ni jiꞌi ya jaꞌa yo. Ti suni ni saꞌa Yandios jniñu ñaꞌnu jaꞌa yo na ni naxndoto ya Jesús nuu ñujiꞌi nava na kuandatu yo nuu mani ga ya. \p \v 16 Ja yukan ti vijna, sɨkɨ jniñu ñaꞌnu ni saꞌa Cristo jaꞌa yo, tukaa jani ri nuu yɨvɨ nanu ni saꞌa ri undi nuu, nava ka saꞌa yɨvɨ ñuyɨvɨ jaꞌa ja tu kandixia i Cristo, chi ni jani ini ri ja ɨɨn chaa siaꞌan ni ni kuu Cristo, ko vijna tukaa ndoꞌo ini ri siukan. \v 17 Chi savaꞌni ga yɨvɨ ja yɨꞌɨ i ndaꞌa Cristo, ti tukaa ndoꞌo ini i nanu ni saꞌa i undi nuu, chi ni saꞌa Yandios ja ni ndujaa i. Ti tukaa ñuꞌun ini i jnuꞌun kueꞌe un, chi tendɨꞌɨ ja ni yaꞌa kuaꞌan, ti vijna ja ni ndɨꞌɨ i ni ka ndujaa. \p \v 18 Ti Yandios kuu ya saꞌa ndɨꞌɨ jaꞌa, chi ni taji ya Cristo ja na saꞌa ya jniñu ñaꞌnu un jaꞌa yo, nava na ndumani ya jiin yo. Ti ni tatu ya jniñu nuu ri ja na xndaku ri nuu yɨvɨ ja jandaa ndixia kuu ja ni ndumani Yandios jiin yɨvɨ naa i. \v 19 Chi ni taji Yandios maa Cristo jiin jniñu ñaꞌnu un, nava na kuni yɨvɨ ñuyɨvɨ jaꞌa ja ni ndumani Yandios jiin i sɨkɨ jniñu ni saꞌa Cristo, ti tukaa ga kankuachi ya sɨkɨ i. Ti ni tatu ya ruꞌu jiin jniñu un ja na kaꞌan ri jnuꞌun ja jandaa ndixia kuu ja ni ndumani Yandios jiin yɨvɨ. \p \v 20 Nusa ti ruꞌu Pablo, kuu ri ɨɨn chaa ja ndiso maa jniñu ni jaꞌa Cristo. Ti ja kaꞌan ri un kuu nanu ja kandaꞌu maa Yandios jiin taka yɨvɨ. Nusa ti kandaꞌu ri jiin ra naa ra maa jnuꞌun ja kaꞌan Cristo ja na kandixia ndaa ra jnuꞌun ja ni ndumani Yandios jiin yɨvɨ. \v 21 Chi Cristo, vasu tu ni iyo ni ɨɨn kuachi ya, ko ni saꞌa Yandios ja ni ndakɨꞌɨ ya kuachi yo sɨkɨ ja na ni jiꞌi ya jaꞌa yo. Ti jiin jniñu ñaꞌnu un ni kaꞌan Yandios ja tukaa ga jnaꞌnu ndatu yo jiin kuachi yo. \c 6 \p \v 1 Nusa ti sɨkɨ ruꞌu Pablo, ja kuu ri chaa ja ni nakaji Yandios ja na sajniñu ri jiin ya, ti sɨkɨ un kandaꞌu ri jiin taka roꞌo, ja kanchuku ñuu Corinto, ja ni ka jantaꞌu ra jnuꞌun vaꞌa ja kundaꞌu ini Yandios yoꞌo. Ti kandaꞌu ri jiin ra naa ra ja tu skexiko ra jnuꞌun un ti koto xndoo ra ichi ja xnaꞌan jnuꞌun un. \v 2 Chi ni kachi Yandios nuu tutu ii ya: \q Maa kɨvɨ kuu ini ri ti ni niꞌin ri jnuꞌun ja ni kandaꞌu ra jiin ri. \q Ti maa kɨvɨ ja nama ri yɨvɨ, ni nama ri roꞌo. \m Kachi ya. \m Ti vijna ni kuu maa kɨvɨ ja kuni Yandios ja kaꞌan ya jnuꞌun sɨkɨ ja kundaꞌu ini ya yɨvɨ. Ti vijna ni kuu maa kɨvɨ ja nama ya yɨvɨ. \p \v 3 Ti sɨkɨ jniñu ni tatu ya nuu ri, ja kaꞌan ri jnuꞌun vaꞌa ga sɨkɨ Jesús, ti nduku ri jiin jniñu un ja tu kasɨ ichi ja ka kandixia yɨvɨ jnuꞌun vaꞌa un, nava tu kaꞌan i sɨkɨ jniñu ndiso ri. \v 4 Chi sa suꞌva kuni ri ja tendɨꞌɨ ja saꞌa ri na xnaꞌan ja kuu ri chaa junukuachi nuu Yandios. Ja yukan kundee ini ri ja siin ri jiin jniñu ni jaꞌa Yandios nuu ri, vasu na koo ndoꞌo koo nene ri jiin nundoꞌo ja kii nuu ri, vasu savaꞌni ga nasa na kuu maa. \v 5 Ni siin ri jiin jniñu un vasu tɨjnɨ jinu ni ka jaꞌa i tau ri ni ka kani i ruꞌu, ti ni ka chondee i ruꞌu vekaa, ni ka ndondaa i sɨkɨ ri ja sɨkɨ jnuꞌun xndaku ri. Suni tɨjnɨ jinu ni kuita ii ini ri jiin jniñu sɨkɨ nundoꞌo un, chi iyo jinu ja yɨɨ xaan ja ndoꞌo ini yo ja tukaa jinu. Iyo jinu ja tu ni kixi ri. Ti tɨjnɨ kuu ni ka jiꞌi ri soko ja sɨkɨ jniñu un. \v 6 Siaꞌan ni jitu ndiꞌi ini ri ja ni jika ndaa ri savaꞌni ga nuu ni yaku ri ja tu ni kɨvɨ ri jiin jniñu kueꞌe. Chi iyo ndaa ini ri sɨkɨ taka jnuꞌun xnaꞌan ri. Ti tu kuɨtɨ yachi ini ri jiin yɨvɨ ja tu chaku yachi ini i nasa kuni kaꞌan jnuꞌun ja xnaꞌan ri. Ti nduku ndee ri ja na koo jnuꞌun mani ini jiin ñani jnaꞌan ri. Ti jiin jniñu saꞌa ri, yukan stuu ri ja kancha Espíritu Santo jiin ri. Chi kundaꞌu ndixia ini ri nuu ñani jnaꞌan ri. \p \v 7 Ti jniñu ri kuu na xndaku ndaa ri jnuꞌun Cristo Jesús. Ti xnaꞌan ndaa Yandios ja jniñu ñaꞌnu un ndiso ri. Chi ni kachi Yandios ja tukaa jnaꞌnu ndatu ri, chi ni kendo ndoo ri nuu ya. Ja yukan ti ni jaꞌa ya nuu ri savaꞌni ga ja nandɨꞌɨ ri nava na kundee ri sɨkɨ taka jniñu kueꞌe ja ka kinjnaꞌan ri jiin, ti kuu nama ri maa ri nuu taka jniñu kueꞌe ja kii sɨkɨ ri. \v 8 Ti jiin jniñu ja junukuachi ri nuu Yandios, iyo jinu ja ka jaꞌa i ja yɨñuꞌun ruꞌu, ti iyo jinu ja tuu. Iyo jinu ja ka jajnaꞌan ini ruꞌu, ti iyo jinu ja ka kaꞌan ndevaꞌa i sɨkɨ ri. Iyo jinu ja kaꞌan i ja chaa xndoñaꞌan kuu ri, ti iyo jinu ka kaꞌan vaꞌa i sɨkɨ ri ja chaa ndaa kuu ri. \p \v 9 Iyo yɨvɨ tu ndeꞌe nuu ri, ka saꞌa i nanu ja kuu ri chaa ñuu jika, ko iyo yɨvɨ ja ka jini vaꞌa i nau ja kuu ri jiin na jniñu saꞌa ri. Ti iyo jinu ka kuni yɨvɨ ja kaꞌni i ruꞌu, ko nɨ chaku ga ri. Ti vasu ni ka ndoꞌo ri ndaꞌa i, ko tu ni ka jaꞌni i ruꞌu. \v 10 Ti vasu iyo kukuiꞌya ini ri, ko nɨnɨ kusɨɨ ini ri sɨkɨ jniñu ni jaꞌa ya nuu ri. Ti vasu chaa ndaꞌu ka kuu ri, ko saꞌa ri ja nduu riku kuaꞌa yɨvɨ sɨkɨ ja kaꞌan ri jnuꞌun Yandios nuu i ja na kuu ketaꞌu i nuu ya. Ti vasu tundo iyo ja ñavaꞌa ri nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, ko nuu kancha Yandios, yukan ñavaꞌa kuaꞌa xaan ri savaꞌni ga ja nandɨꞌɨ ri. \p \v 11 Ñani, chaa ñuu Corinto ja ka kandixia ra Cristo, ruꞌu Pablo, ja suni kuu ri ɨɨn ñani ra naa ra, ni jani kaji ri ndɨ kuɨtɨ jnuꞌun nuu ra taka nundoꞌo ni jnaꞌan ri, nava na ndetatu ini ri, vanuxia iyo jnuꞌun mani ini ri jiin ra. Ja yukan ni kachi ndɨꞌɨ ri nasa jito ri nundoꞌo. \v 12 Suu ja kundaꞌu xaan ini ri roꞌo naa ra, ti ni kachi kaji ri nuu ra nasa jito ri nundoꞌo, ko roꞌo naa ra kojnuni nu iyo mani ra jiin ri siaꞌan xi tuu. \v 13 Ti kandaꞌu ri jiin ra nanu kandaꞌu ɨɨn tata jiin seꞌe da. Suni siukan kandaꞌu ri jiin taka ra naa ra, ja na kachi ra nuu ri nasa kanchuku ra, nanu ni kachi ri nundoꞌo jnaꞌan maa ri, sɨkɨ ja iyo jnumani ini jiin yo naa yo. \s Ka kuu yo veꞌe Yandios \p \v 14 Ruꞌu Pablo, xndaku ri nuu taka ra ja koto maa kɨvɨ nduu ra jiin jniñu kueꞌe ja ka saꞌa yɨvɨ tu ka kandixia, chi tu kuu kejnaꞌan ra jiin i. ¿Nusa ti nasa kuu kejnaꞌan jniñu saꞌa yɨvɨ vaꞌa jiin jniñu saꞌa yɨvɨ ndevaꞌa nu? ¿Ti nasa kejnaꞌan ɨɨn nuu yɨvɨ jika jiin nduva ñundijin ja saꞌa Yandios jiin yɨvɨ ka jika nuu ñuñaa, ja ñuñaa kuɨtɨ kuankoyo i jiin kuachi? \v 15 Ti tu ɨɨn ni kuu ja vaꞌa jiin ja kueꞌe, chi tu ɨɨn ni kuu Cristo jiin jaꞌuꞌu. Ni tu kuu koo mani yɨvɨ kandixia jiin yɨvɨ tu kandixia kuɨtɨ. \v 16 Ti ansu ɨɨn ni kuu jnuꞌun ja ka nchañuꞌun yo ini veꞌe Yandios jiin jnuꞌun ja kunchañuꞌun yo santu. Ti maa yo ka kuu ɨɨn veꞌe nuu kancha Yandios, maa Yandios chaku, ansu ka kuu yo nanu ɨɨn veꞌe santu ja tu kuñɨɨ kuɨtɨ. Chi siukan ni kaꞌan Yandios nuu tutu ii ya: \q Kuncha ri ti kuikonuu ri jiin i nuu kanchuku i. \q Ti maa ri kuu Yandios maa i, ti maa i kuu yɨvɨ ñuu ri. \m Ni kachi Yandios. \q \v 17 Ja yukan ni kachi maa Jitoꞌyo, koto maa kɨvɨ nduu ra naa ra jiin jniñu kueꞌe ka saꞌa yɨvɨ ndevaꞌa. \q Suꞌva kuxio naa ra, kachi Jitoꞌyo. Koto maa nandeokuñɨ ga ra kueꞌe ra jniñu kueꞌe un. \q Yukan na ti nakinseꞌe ri roꞌo naa ra, ni kachi ya. \q \v 18 Ti kuu ri Tata nuu taka ra naa ra, ti maa ra kuu seꞌe yɨɨ ri jiin seꞌe sɨꞌɨ ri, kachi Jitoꞌyo, Yandios kuñaꞌnu xaan ga. \m Ni kachi tutu, kachi Pablo. \c 7 \p \v 1 Ñani ri ja kundaꞌu ini ri, ruꞌu Pablo, xndaku ri nuu ra naa ra ja jandaa ndixia kuu ja ni ka niꞌin yo taka jnuꞌun ndaa un ja ni chisojnuꞌun Yandios nuu yo, ja maa ya kuu Tata yo, ti maa yo kuu seꞌe ya. Ja yukan na sasɨɨn yo maa yo nuu taka ja kueꞌe ti na kondoo yo nava tu kɨvɨ nduu yo jiin taka jniñu sakueꞌe sɨkɨ yɨkɨ kuñu yo, ti tu kuꞌun inijnuni yo savaꞌni ga jniñu kueꞌe. Ti na kuꞌun ini yo ja koto ma skexiko yo taka jnuꞌun ni jaꞌa Yandios nuu yo. Chi suꞌva na kuantaꞌu yo jnuꞌun ya, ti jiin yukan jaꞌa yo ja yɨñuꞌun nuu ya. \s Yɨvɨ ñuu Corinto ni ka kaꞌan ini i nuu kuachi i \p \v 2 Ruꞌu Pablo, kandaꞌu ri nuu taka roꞌo ja kandixia ñuu Corinto un, ja na kani vaꞌa ini ra ja kuu ruꞌu, ti na koo jnumani ini. Chi tu ni saꞌa kueꞌe ri nuu ni ɨɨn yɨvɨ. Ni tu ni xnaꞌan ri ni ɨɨn jnuꞌun kueꞌe ja na nandeokava ini i, ti noꞌon i jiin kuachi. Ti ni ɨɨn ra tu ni xndaꞌu ri roꞌo. \v 3 Ko jiin jnuꞌun un tu kuni chakuachi ri roꞌo naa ra ja tu ni ka ndoꞌo vaꞌa ini ra sɨkɨ ri. Chi ja ni kaꞌan ri ja kundaꞌu ini ri nuu taka ra. Ti nɨnɨ ñukuu ini ri roꞌo naa ra, ti nu kuni Yandios ti kuchaku yo naa yo, ti nu tuu, ti na kuū yo naa yo. \v 4 Ti chundee xaan ini ri ti kusɨɨ xaan ini ri jiin jnuꞌun ja ka jika ndaa ra, ti jaꞌa ri jnundee ini maa ri, chi tendɨꞌɨ yo ka jito nundoꞌo. \p \v 5 Ti undi ni ka jaa ri ñuu Macedonia, tu kuu kuɨtɨ ja ndetatu ri, chi jito ri nundoꞌo taka ñuu. Chi iyo ja ni ka nduniꞌin ini yɨvɨ nuu jnuꞌun ni kaꞌan ri un. Ti ni yuꞌu ri ja sandau naa kaka yata yɨvɨ ni ka kandixia un. \v 6 Ti Yandios ja jaꞌa ya jnundee ini nuu yɨvɨ, ka iyo jnuꞌun kuiꞌya ini. Ni saꞌa ya ja naa kundee ini ri jiin jnuꞌun ni kaꞌan Tito na ni nchaa da. \v 7 Ti ni kusɨɨ ini ri, ko ansu nɨnɨ maa ri, chi suni ni kusɨɨ xaan ini maa da ni ka saꞌa ra. Chi ni kasjnuꞌun da ja ka ñukuu ini ra naa ra ja na kuni tuku ra nuu ri, jiin ja ka kukuiꞌya ini ra sɨkɨ kuachi ra naa ra, jiin ja ka kaꞌan ini ra jaꞌa ri ja ka ndɨꞌɨ ini ra. Ja yukan viꞌi ga ni kusɨɨ xaan ini ri. \p \v 8 Ti tutu ni taji ri nuu ra naa ra undi nuu, vasu ni saꞌa ja ni ka ndukuiꞌya ini ra, ko tu kukuiꞌya ini maa ri ja ni saꞌa siukan. Chi vasu kukuiꞌya ini ri na ni taji ri tutu un, ti vijna tukaa, chi ni jini ri ja jaku ni kɨvɨ ni ka iyo jnuꞌun kuiꞌya ini. \v 9 Ti vijna kusɨɨ xaan ini ri, ko ansu sɨkɨ ja ni ka ndukuiꞌya ini ra, chi sɨkɨ ja ni kaꞌan ini ra nuu kuachi ra. Chi ni ka kundee ra jiin jnuꞌun kuiꞌya ini nava kuni maa Yandios, ti ansu so ni ka naꞌnu ini ra naa ra. \v 10 Chi nu kukuiꞌya ini yo nava kuni maa Yandios, yukan saꞌa ja na kaꞌan ini yo sɨkɨ kuachi yo, ti nama ya yoꞌo. Nusa ti tu ndakuniꞌin yo ja ni kaꞌan kuiꞌya ini yo. Ko nu ka kukuiꞌya ini yɨvɨ ja tu ka kuni kandixia i, ni tu ni jniñu un vasu naa kaꞌan ini i sɨkɨ kuachi i, chi sa viꞌi ga jnaꞌnu ndatu i jiin un ti naa i. \p \v 11 Roꞌo, chi ni ka kukuiꞌya ini ra nava kuni Yandios, ti vijna ja ni ka jini ra ja vaꞌa ni nijniñu ja ni ka kukuiꞌya ini ra un. Chi ni ka nduku ndee ga ra ja ni ka kaꞌan ini ra nuu kuachi un. Ti ni ka jitu ini ra ja na kendo vaꞌa ra, ti tu ni kejnaꞌan ɨɨn nuu ra jiin chaa ka saꞌa kuachi un. Ti ni ka nduxaan ndixia ra nuu chaa ka saꞌa kuachi un, ni ka yuꞌu ra ni ka jito ra kuachi un. Yukan ti ni ka ñukuu ini ra ja kuni tuku ra nuu ri, ja iyo jnuꞌun mani ini jiin yo. Ti ni ka iyo ndixia ini ra ja nduxaan ra nuu chaa ka saꞌa kuachi un. Ti siukan ni ka xnaꞌan ra ja tu na kuachi iyo sɨkɨ ra, chi tu ni jajnaꞌan ini ra ja saꞌa chaa un, ti ni nduxaan ra nuu da, ti maa da ni kaꞌan ini da nuu kuachi da un. \p \v 12 Ti na ni chaa ri tutu un, ansu maa ni sɨkɨ chaa ja ni saꞌa kuachi un, ni ansu maa ni jaꞌa chaa ni ndoꞌo ndaꞌa chaa un. Chi suꞌva ni chaa ri tutu un nava na saꞌa ra nanu sɨkɨ nasa ni ka kaꞌan ini ra naa ra, ti siukan ni ka xnaꞌan ndaa ra nuu Yandios ja ni ka jandatu ndixia ra jniñu ni taꞌu ri nuu ra naa ra. \p \v 13 Ja yukan ni kusɨɨ ini ri sɨkɨ maa ra naa ra. Ti viꞌi ga ni kusɨɨ ini ri ja ni jini ri ja iyo sɨɨ xaan ini Tito. Ti kusɨɨ xaan ini da sɨkɨ ja mani xaan ni kunchuku ra jiin da na ni kuncha da yukan. \v 14 Ti tu ni kendo kuiꞌya ri jiin Tito na ni kaꞌan ri jiin da ja kusɨɨ xaan ini ri, chi yɨvɨ vaꞌa ka kuu ra, chi tu ni kendo ri jnuꞌun kanuū jiin ra naa ra. Chi nanu ni ka jini ra ja iyo ndaa taka jnuꞌun ni kaꞌan ri sɨkɨ ra, suni siukan ni kee ndaa ja ni kaꞌan ri jiin Tito ja kusɨɨ ini ri sɨkɨ ra naa ra, ja vaꞌa ka siukun ra taka jniñu ni taꞌu ri nuu ra. \v 15 Ti viꞌi ga kusɨɨ ini Tito jiin ra naa ra vijna, ti ñuꞌun ini da ja vaꞌa ni ka jandatu ra jnuꞌun ni kaꞌan da. Ti ni ka iyo yɨñuꞌun ra, chi ni ka ndɨꞌɨ ini ra ja tu nduniꞌin ini ra nuu da. \v 16 Nusa ti kusɨɨ xaan ini ri jiin ra, chi kanu ini ri roꞌo naa ra. \s Ni ini ni añu yo na kuaꞌa yo \c 8 \p \v 1 Ñani naa ra, vijna ti kuni kachi ri ɨɨn jnuꞌun nuu ra naa ra sɨkɨ kuaꞌa ja vaꞌa ni saꞌa Yandios jiin yɨvɨ ka kandixia ja kanchuku ndañuu Macedonia. \v 2 Chi vasu ni jito xaan i nundoꞌo, ko suni ni iyo sɨɨ xaan ini i jiin jnuꞌun ya. Ti vasu ndaꞌu xaan ni ka ndoꞌo i, ko vaꞌa xaan ni ka jaꞌa i xuꞌun ja kuu nuu ɨnga yɨvɨ ka kandixia. \v 3 Chi jaꞌa ri jandaa ja ni ka kusɨɨ ini i ni ka jaꞌa i nasa ka yɨjnɨ maa i, ti undi vijna viꞌi ga ni ka jaꞌa i nasa ka ñukuu ini maa i. \v 4 Chi ni ka kaꞌan ndaꞌu xaan i jiin ri, ja na kuaꞌa ri jnuꞌun ja na chindee jnaꞌan i jiin yo, ja kuaꞌa i xuꞌun kuu taka ñani jnaꞌan yo ka kandixia ja ndaꞌu i naa i. \v 5 Ti viꞌi ga ni ka saꞌa i ansu nava ndoꞌo ini ri, chi ñukuu ini i ja kanuu ga ja xnakan na nakuaꞌa i maa i ja kuandatu i nuu Jitoꞌyo jiin nuu ri. Siaꞌan ni ka saꞌa i, chi ñuꞌun ini i ja ka saꞌa i maa ɨɨn ni ja kuni maa Yandios. \v 6 Ja yukan ni kaꞌan ndaa ri jiin Tito ja na jaa tuku da nuu kanchuku ra, ti na sino da jniñu ja ni kejaꞌa da, ja nastutu da xuꞌun ka kekoo ra ja kuu yɨvɨ ndaꞌu. \v 7 Chi maa ra naa ra, vaꞌa xaan ga ka saꞌa ra taka jniñu ra, chi ka kandixia ndaa ra Jesús. Ti vaꞌa ka kaꞌan ra jnuꞌun ya, ti vaꞌa xaan ka kujnuni ini ra jiin jnuꞌun un. Ti viꞌi ga ka jitu ini ra ka saꞌa ra taka jniñu un. Ti ka kundaꞌu xaan ini ra ruꞌu. Nusa ti suni kanuu ja na saꞌa vaꞌa ra jniñu jaꞌa, ja kuaꞌa ra ja kuu yɨvɨ ndaꞌu. \p \v 8 Ti ansu ja kuni ri taꞌu ri jniñu nuu ra naa ra, chi kachi ri nuu ra nasa kusɨɨ ga ini sava yɨvɨ ni ka jaꞌa xuꞌun un. Ti siukan kuni ri ja suni na kundaꞌu ndixia ini ra nuu yɨvɨ ndaꞌu. \v 9 Ti ja ka jini vaꞌa ra nasa vaꞌa xaan ni kuu ini Jitoꞌyo Cristo Jesús, ja ni kundaꞌu ini ya yoꞌo, ti ja yukan ni kee ya andɨvɨ nuu ni kuñaꞌnu xaan ya. Ti ni ndundaꞌu ya nu ni chaa ya nuu ñuyɨvɨ jaꞌa ja sɨkɨ roꞌo naa ra. Ti siukan ni saꞌa ya nava na nduñaꞌnu yo jiin ya nuu taꞌu ya jniñu, ti na niꞌin yo taꞌu nuu ya. \p \v 10 Ti jaꞌa kuu jnuꞌun nava jani ini ri sɨkɨ jniñu ja kuaꞌa ra xuꞌun ja kuu yɨvɨ ndaꞌu. Vaꞌa ni ka kejaꞌa ka nastutu ra xuꞌun andujin. Ko ansu maa ni xuꞌun ni nastutu ra, chi suni ni ka kusɨɨ xaan ini ra naa ra nava ni saꞌa ra. \v 11 Nusa ti ka sinu ra jiin jniñu un. Ti nanu ni kusɨɨ ini ra ja ni ka kejaꞌa ra, suni siaꞌan na kosɨɨ ini ra undi sinu ra, ti taka ra na kuaꞌa nasa ka ñavaꞌa ra. \v 12 Chi nu kusɨɨ ini yo kuaꞌa yo, ti jantaꞌu ya nuu yo nasa ñavaꞌa maa yo, chi tu jikan ya ja kuaꞌa yo ja tu ñavaꞌa yo. \p \v 13 Ti ansu ja kaꞌan ri jnuꞌun jaꞌa, ti xndiꞌi ini ra ja nasa niꞌin ga ra ja chindee ra nuu yɨvɨ ndaꞌu, chi kuni ri ja ɨɨn nuu na kava ini ra naa ra. \v 14 Chi kuaꞌa ka ñavaꞌa ra vijna, ko kuaꞌa ga ja kumani nuu taka i. Yukan ti nu ɨɨn kɨvɨ ka ñavaꞌa maa i, ti suni kuu taji i ja ka nandɨꞌɨ ra nu na kumani nuu ra naa ra. Ti siukan ɨɨn nuu na kuñavaꞌa taka ra, \v 15 nava kaꞌan nuu tutu ii Yandios sɨkɨ yɨvɨ ja ni ka nastutu staa maná undi janaꞌan: “Chaa ni nastutu kuaꞌa, tu ni kendoso ga. Ti chaa ni nastutu jaku ni, suni tu ni kumani nuu da”, kachi tutu. \s Jnuꞌun Tito jiin uu ga da \p \v 16 Ti ruꞌu Pablo, na kuantaꞌu ri nuu Yandios ja ni saꞌa ya ja ndɨꞌɨ ini Tito jaꞌa taka ra nanu ni ndɨꞌɨ ini maa ri jaꞌa ra naa ra. \v 17 Chi ni jantaꞌu da ja ni kaꞌan ndaꞌu ri jiin da ja na jaa da nuu kanchuku ra naa ra. Ti sɨkɨ ja ndɨꞌɨ ini da taka roꞌo naa ra, yukan ni kee da kuaja da ja siuku da nava kuni ini maa da. \p \v 18 Ti suni taji ri ɨnga ñani yo kandixia kuaja da jiin Tito nuu ra naa ra. Ti taka nuu ka ndututu yɨvɨ ka kandixia, ka jajnuꞌun i chaa un ja vaꞌa xaan sajniñu da, ja kaꞌan da jnuꞌun Cristo Jesús. \v 19 Ti taka yɨvɨ ka kandixia, ni ka nakaji i maa da ja na chindee da kin tejnaꞌan da xuꞌun ja ni ka jaꞌa yɨvɨ. Ti ka saꞌa ri jniñu jaꞌa nava na kachi yɨvɨ ja ñaꞌnu xaan kuu Jitoꞌyo, ja ni jaꞌa ya jniñu jaꞌa nuu ri, ti nava na kuni ra ja ka jito ndaꞌu ri yɨvɨ ndaꞌu. \v 20 Yukan ka saꞌa ri nava tu kaꞌan ndevaꞌa ni ɨɨn yɨvɨ sɨkɨ ri ja sɨkɨ xuꞌun ni ka soko i ja kuu yɨvɨ ndaꞌu. \v 21 Chi ka nduku ndee ri ja ka siuku ndaa ri taka jniñu ka ndiso ri, ko ansu nɨnɨ nuu Yandios, chi suni ja kuu nuu yɨvɨ. \p \v 22 Ti suni taji ri ɨnga ñani yo kandixia kuaja da jiin uu ga chaa jaꞌa. Ti ja ni kuu tɨjnɨ jinu ni xnaꞌan da ja kusɨɨ xaan ini da, ti ja ka jito nchaa i taka jniñu da. Ti vijna ti viꞌi ga jitu ini da jaꞌa ra, chi ñukuu xaan ini da ja na siuku ra. \v 23 Ti nu ka jikajnuꞌun yɨvɨ sɨkɨ Tito, ti kachi ra ja kuu da chaa chindee ruꞌu ja sajniñu da jiin ri, ja kaꞌan da jnuꞌun Yandios ja kuu Cristo Jesús. Ti uu ga ñani yo jaꞌa, ka kuu da ndajaꞌa ja ni taji uu ga ñani kandixia nuu ra naa ra. Ti ka kuu da chaa vaꞌa, chi ka nakanajaa yɨvɨ nuu Yandios ja kuu maa da, ja vii xaan ka saꞌa da jniñu ni taꞌu ñani un nuu da naa da. \v 24 Nusa ti roꞌo naa ra, ja kanchuku ri jiin ra, na xnaꞌan ra nuu chaa jaꞌa ja taji ri nuu ra naa ra, ja iyo mani ndixia ra jiin da, nava na kuni taka ñani ka kandixia ja maa ri ni taji chaa jaꞌa naa da. \s Na kekoo yo xuꞌun ja kuu ñani jnaꞌan yo \c 9 \p \v 1 Vijna ti tukaa ñuꞌun ini ri ja chaa ri tutu nuu ra naa ra sɨkɨ xuꞌun ja nastutu ra ja kuu ñani yo ka kandixia ja ka ndoꞌo ndaꞌu i. \v 2 Chi ja ni jini ri ja ni kuu ini ra ja saꞌa ra jniñu vaꞌa un. Ti ja yukan kusɨɨ ini ri kaꞌan ri jiin yɨvɨ ndañuu Macedonia, ja taka roꞌo ja kanchuku ndañuu Acaya, ja ni ka iyo tuꞌva ra ja kuaꞌa ra xuꞌun un undi andujin. Ti na kusɨɨ ini ra naa ra, chi ja yukan kuaꞌa yɨvɨ ndañuu Macedonia, suni ni ka kusɨɨ ini i, ti suni ni ka jaꞌa i xuꞌun ja kuu yɨvɨ ndaꞌu. \p \v 3 Ti ruꞌu Pablo, taji ri ñani kandixia jaꞌa kuaja da nuu ra naa ra, roꞌo ja kanchuku ra Corinto, nava na kotuꞌva ndixia ra xuꞌun un, chi tu ni kaꞌan kaꞌa ri sɨkɨ ra ja ja ka iyo tuꞌva ndixia ra ja siuku ra jniñu un. Chi ka iyo tuꞌva ra jiin xuꞌun un nava ni kaꞌan ri. \v 4 Chi sanaa ti chaa ri jiin uu ga chaa ndañuu Macedonia, ti kuni da ja tu iyo tuꞌva ra, ti niꞌin ri jnuꞌun kanuū, ti suni maa ra naa ra kutaꞌu jnuꞌun kanuū, chi ja ni kachi ri ja kotuꞌva ndixia ra naa ra. \v 5 Ja yukan ni jani ini ri ja kandaꞌu ri jiin taka ñani ka kandixia jaꞌa ja na jaa da nuu ra. Ti na sino da ja kutuꞌva ra naa ra jiin xuꞌun ja ni chisojnuꞌun ra ja kuaꞌa ra. Ti siaꞌan kotuꞌva ra, chi ɨɨn ja vaꞌa ja kuu nuu taka ra kuu, ko tu ja chayɨka yo roꞌo naa ra. \p \v 6 Ti chuꞌun ini naa ra ɨɨn jnuꞌun jaꞌa, ja nu jaku ni na kuaꞌa ra ti suni jaku ni na niꞌin ra. Chi chaa saꞌa jaku ni jniñu, suni jaku ni jniñu da nastutu da. Ti chaa saꞌa kuaꞌa jniñu suni kuaꞌa jniñu da nastutu da. \v 7 Yukan ti ndɨ ɨɨn ndɨ ɨɨn ra kuaꞌa nasa kujaa maa ra. Ti koto kuxii ini ra kuaꞌa ra, ni tu kuaꞌa ra ja chayɨka ra maa ra nu tu kuu ini ra. Chi kusɨɨ ini Yandios jiin yɨvɨ jaꞌa nɨ ini nɨ añu, chi nɨ ini i jaꞌa i. \v 8 Ti Yandios kuu ya saꞌa ja kusɨɨ xaan ini ra ja vaꞌa chindee ra nuu yɨvɨ ndaꞌu. Ti saꞌa ya ja nɨnɨ na kotuꞌva ini ra ja saꞌa ra jniñu vaꞌa un, chi maa ya kuu ja kuaꞌa tendɨꞌɨ ja nandɨꞌɨ ra ja kuchaku ra nuu ñuyɨvɨ jaꞌa. Ti viꞌi ga kuaꞌa ya nuu ra nava na chindee ra jiin taka jniñu vaꞌa ja nandɨꞌɨ ja chindee yo jiin. \v 9 Chi siaꞌan yoso nuu tutu ii Yandios sɨkɨ taka yɨvɨ ka chindee yɨvɨ ndaꞌu: \q Ni ini da ni jaꞌa kuaꞌa da nuu yɨvɨ ndaꞌu. \q Ti taka jniñu vaꞌa ni saꞌa da un, nɨnɨ kendo ja kuu taka saa ni. \m Kachi tutu ii. \p \v 10 Ti kuu ini Yandios nuu yo ja jaꞌa ya kuaꞌa ja kuu tata nuu chaa saꞌa jniñu, chi maa ya kuu ja jaꞌa staa yaji yo. Chi siaꞌan saꞌa ndixia ya, ti viꞌi ga na kuaꞌa ya nuu ra taka ja nandɨꞌɨ ra ja chindee ra nuu yɨvɨ ndaꞌu. Ti suni nakaya ga ya taka jniñu vaꞌa ja ka saꞌa ra un. \v 11 Ti Yandios siin ya nakaya ya taka ja nandɨꞌɨ ra nava na kuaꞌa ra. Ti xuꞌun ja kuaꞌa ra kiꞌin nuu taka ñani ndaꞌu xaan, ti maa i nakuantaꞌu xaan i nuu Yandios sɨkɨ ja ni saꞌa ra jniñu vaꞌa un, nava ni kandaꞌu ri jiin ra naa ra. \v 12 Siaꞌan kuu, chi xuꞌun ja ka taji ra nuu yɨvɨ ndaꞌu un, ansu nɨnɨ ka jnɨɨ i siaꞌan ni ja kumani nuu i. Tuu, chi suꞌva ka nakuantaꞌu xaan i nuu Yandios ja siukan ni saꞌa ya ja ka chindee ra nuu i. \v 13 Ti nu siaꞌan ka chindee ra jiin ja ka nandɨꞌɨ yɨvɨ ndaꞌu, nusa ti ka nakuantaꞌu i nuu Yandios ja ñaꞌnu kuu jniñu saꞌa ya, chi ka chindee ra ja kumani nuu i. Ti ka nakuantaꞌu i nuu ya jiin jniñu vaꞌa un, chi ni ka jaꞌa ra jandaa ndixia ja ka kandixia ra jnuꞌun Yandios sɨkɨ Cristo nanu ka kandixia i naa i suni. Ti suni jiin jniñu vaꞌa un jaꞌa ra jandaa ja ñuꞌun ini ra ja kuandatu ra jnuꞌun Cristo nanu ka jandatu maa i. Yukan kuu ja nakuantaꞌu i nuu Yandios ja siukan ni saꞌa ya ja ni ka ñuꞌun ini ra ja chindee ra i, jiin ja suni ñuꞌun ini ra ja chindee ra taka ja kumani nuu sava ga yɨvɨ. \v 14 Ti yɨvɨ ndaꞌu un ka niꞌin i xuꞌun ja ka taji ra, suni kakantaꞌu i jaꞌa ra. Chi koo mani xaan i jiin ra sɨkɨ ja vaꞌa xaan saꞌa ya jiin ra, ja ni ka chindee ra i jiin taka ja kumani nuu i. \p \v 15 Ti na kutaꞌu yo nuu Yandios, chi ni jaꞌa ya Seꞌe ya nuu yo ja kuu ɨɨn taꞌu kaꞌnu xaan ga, ti tu kujaa kuɨtɨ yo ja xndaku ndɨꞌɨ yo jnuꞌun ya. \s Jniñu ñaꞌnu ndiso Pablo ja kuu da apóstol \c 10 \p \v 1 Ti ruꞌu Pablo, kaꞌan ndaꞌu ri jiin taka roꞌo, ja kanchuku ñuu Corinto, ti kaꞌan ndaꞌu ri jiin ra jiin jnuꞌun ni kaꞌan maa Cristo, ja vita ini ya ti mani ini ya. Ruꞌu, chi ka kaꞌan sava ra ja nu kancha ri jiin ra, ti suꞌva ndaꞌu ga saꞌa ri maa ri, ko nu kancha jika ri, chi chundee ini ri kaꞌan niꞌin ri jiin ra naa ra. Siukan ka kaꞌan sava ra. \v 2 Yukan kaꞌan ndaꞌu ri jiin ra ja nu na jaa ri nuu kanchuku ra, ti tu nduku ra ja nduxaan tuku ri nuu ra. Chi sava ra ka kaꞌan ja saꞌa ri jniñu nanu ka saꞌa yɨvɨ ja kanchuku ñuyɨvɨ jaꞌa ja tu ka kandixia i Cristo. \v 3 Ti vasu kancha ri ñuyɨvɨ jaꞌa, ko tu sajniñu ri nanu ka saꞌa yɨvɨ kanchuku ñuyɨvɨ jaꞌa, ja ka kanaa i jiin jnaꞌan i, chi ka nduniꞌin ini i, ti ka saꞌa i jniñu kueꞌe. Chi suꞌva kanaa ri jiin taka jnuꞌun kueꞌe un. \v 4 Ko tu jani ini ri ja kanaa ri jiin jniñu kueꞌe un ti kundee ri jiin, ti kuu kundee ri sɨkɨ jnuꞌun kueꞌe un, chi kaꞌan ri mani jnuꞌun ndaa ja jaꞌa maa Yandios, chi kachi Yandios ja ñaꞌnu ga kuu jnuꞌun ya ja kundee sɨkɨ taka jnuꞌun kueꞌe ja ka kaꞌan yɨvɨ ñuyɨvɨ jaꞌa, ja ka nduniꞌin ini i sɨkɨ jnuꞌun Yandios. \v 5 Siukan kuu xnaa ri taka jnuꞌun ja jajniñu yɨvɨ ka kanaa sɨkɨ jnuꞌun Yandios. Ti jiin jnuꞌun Yandios kundee ri sɨkɨ jnuꞌun ka kaꞌan vixi yɨvɨ sɨkɨ jnuꞌun Yandios. Ti jasɨ ri taka jnuꞌun un ja ka ndoꞌo ini i ja ɨɨn nuu jiin jnuꞌun ya. Siaꞌan saꞌa ri nava na kandixia i Cristo. \v 6 Ti ndɨꞌɨ ra kuandatu taka jnuꞌun Yandios ja taꞌu ri. Yukan na ti kotuꞌva ri ja kuaꞌa ri nundoꞌo nuu taka ga yɨvɨ ja tu kuni kuandatu i nuu jnuꞌun Yandios. \p \v 7 Ti taka ra yukan, chi tu ka jani vaꞌa ini ra nasa kaꞌan sava ga yɨvɨ un. Chi iyo yɨvɨ ja kaꞌan vixi i ja jandaa ndixia kuu ja yɨꞌɨ i ndaꞌa Cristo, ti nuu maa ɨɨn ni Cristo ka junukuachi i. Vatuni kaꞌan i, ko sɨkɨ yɨvɨ un na kani vaꞌa ini i ja suni siukan junukuachi ri nuu ya. \v 8 Ti chundee xaan ini ri ja kaꞌan ri jnuꞌun sɨkɨ jniñu ndiso ri ja ni jaꞌa Jitoꞌyo nuu ri, ti tu kukanuu ri. Chi jniñu un kuu ja chindee ri roꞌo jiin jnuꞌun Yandios, ja xnaꞌan ri nuu ra nava na kuixia ini ra jiin jnuꞌun un, ansu ja saꞌa ri ja ndeokava ini ra nuu kuachi. \v 9 Kaꞌan ri un nava tu kani ini ra ja nduku ri jnuꞌun siuꞌu ri taka ra jiin tutu ri. \v 10 Chi sava ra ka kaꞌan ja taka tutu taji ri, mani nduxaan ri ti niꞌin xndaku ri jniñu. Ko tuu, chi nu chaa ri tutu un tu kundee ini ri ja xndaku niꞌin ri. Ti suni tu kaꞌan vii ri tɨꞌlɨ, kachi sava ra. \v 11 Ti yɨvɨ kaꞌan ja siukan kuu, ti na saꞌa i ja nanu kaꞌan niꞌin nuu tutu ri ja kande jika ri, ti suni siaꞌan niꞌin xndaku ri jniñu nuu ra nu na kuncha ri jiin ra. \p \v 12 Ti va tu chundee ini ri ja saꞌa ñaꞌnu ri maa ri nanu ka saꞌa sava chaa un ja ka jajnuꞌun da maa da. Chaa un, chi iyo ñaa xini da, ti kaꞌan vixi da ja kuñaꞌnu ga da ja kuu jnaꞌan da. Ti tu ka saꞌa da nasa iyo ga nuu Yandios. \v 13 Ko sɨkɨ jniñu ndiso ri, tu nduku ri ja nduñaꞌnu ri nuu ɨnga jniñu ja tu ni jaꞌa ya nuu ri. Chi suꞌva saꞌa teyɨɨ ri maa ri sɨkɨ jniñu ni jaꞌa Yandios nuu ri, chi ni jaꞌa ya jnuꞌun ja na saꞌa ri jniñu un nuu roꞌo, yɨvɨ ñuu Corinto. \v 14 Ti vatuni saꞌa teyɨɨ ri maa ri jiin jniñu un nuu roꞌo chaa ñuu Corinto, ti tu jakuɨñɨ ri ja kaꞌan ri un, chi jandaa ndixia kuu ja xnakan maa ri ni kaꞌan jnuꞌun Yandios sɨkɨ Cristo. \v 15 Ti tu kuvaꞌa ini ri sɨkɨ jniñu ni saꞌa ɨnga chaa, chi mani jniñu ja ni jaꞌa Yandios nuu maa ri na xnaꞌan ri. Chi ñuꞌun teyɨɨ ini ri ja viꞌi ga na kandixia ra, ti viꞌi ga na kundiyo ini ra kuandatu ra nuu jnuꞌun Yandios. Ti siukan na ndukuaꞌa jniñu ni jaꞌa Yandios nuu ri ja saꞌa ri jiin ra naa ra. Chi maa Yandios kachi ja taka ñuu na saꞌa ri jniñu un. Ti yukan na kuandatu i nuu jnuꞌun ya, yukan ti niꞌin ri jnundee ini. \v 16 Ja na kiꞌin ri uu ga ñuu ka iyo ichi jata ñuu ra un, ja na kuu jicha ga nuu kuikonuu ri kaꞌan ri jnuꞌun Cristo Jesús. Ko tu kɨvɨ nduu ri ja saꞌa vixi ri ini ri nuu ja ni jikonuu ɨnga chaa ni kaꞌan jnuꞌun Cristo Jesús. \p \v 17 Ti nu nau chaa kuni nduñaꞌnu teyɨɨ, ti na nduñaꞌnu da sɨkɨ ja na saꞌa Jitoꞌyo, ti ansu sɨkɨ ja saꞌa maa da. \v 18 Chi ka iyo chaa ka jaꞌa jandaa ja kuu maa da, ti kachi da ja vaꞌa ga kuu jniñu saꞌa da. Ko chaa jajnuꞌun maa Jitoꞌyo, yukan kuu ja kendo yɨñuꞌun nuu ya. \s Kaꞌan Pablo sɨkɨ chaa ka xndoñaꞌan \c 11 \p \v 1 Taka roꞌo ja kanchuku ñuu Corinto, na koñaa jnuꞌun kaꞌnu ini ra naa ra, ti na kaꞌan ri jaku ni jnuꞌun sɨkɨ jniñu nava ka kaꞌan yɨvɨ naa i. Ko kuakaꞌnu ndixia ini ra sɨkɨ jnuꞌun un, \v 2 chi kaꞌan ri sɨkɨ jniñu ni saꞌa ndijin ri ja ka jini ndaa ra. Ja yukan kukuɨñɨ ndixia ri jaꞌa ra, ti ndɨꞌɨ ini ri sɨkɨ roꞌo naa ra. Chi maa Yandios saꞌa ja siaꞌan na kukuɨñɨ ri jaꞌa ra. Chi taka roꞌo, ka kuu ra nanu ɨɨn ñaꞌan ja iyo ndoo, chi jiin jniñu yukan ni saꞌa ri ja na kejnaꞌan ra jiin Cristo, ja kandixia ndaa ra jnuꞌun ya, nanu kejnaꞌan ɨɨn ñaꞌan jiin yɨɨ ña. \p \v 3 Ko ndɨꞌɨ ini ri ja sanaa ti kandixia ra jnuꞌun ka kaꞌan uu ga yɨvɨ ti xndaꞌu da roꞌo, ti xndoo ra jnuꞌun ja chiñuꞌun ra Cristo jiin nɨ ini nɨ añu ra. Chi suni siukan ni saꞌa jaꞌuꞌu jiin Eva, chi ni kɨvɨ ini ɨɨn koo, ti ni xndaꞌu i ña jiin jnuꞌun ndichi. \v 4 Ndɨꞌɨ ini ri sɨkɨ roꞌo naa ra, chi kii ɨnga chaa nuu kanchuku ra ti tu kaꞌan da jnuꞌun Jesús nanu ni xndaku ri nuu ra naa ra, ti vaꞌa ka jantaꞌu ra ɨnga espíritu ja tu kejnaꞌan jiin Espíritu Santo. Ti yachi ka jantaꞌu ra jnuꞌun kaꞌan ɨnga chaa un ja tu kejnaꞌan jiin jnuꞌun Jesús. \v 5 Ti taka chaa un ka kandixia ra ja kaꞌan da ja ka ndoꞌo ini da ja ka kuu da apóstol kuñaꞌnu ga, ko na kachi ri ja tu kuñaꞌnu kuɨtɨ chaa un nuu ri. \v 6 Chi vasu tu niꞌin vaꞌa ri jnuꞌun ja kaꞌan vii ri, ko chaku vaꞌa ini ri taka jnuꞌun xnaꞌan ri nuu ra naa ra. Ti sɨkɨ jniñu ndiso ri un, vaꞌa xnaꞌan kaji ri taka jnuꞌun kanuu, nava na chaku vaꞌa ini ra naa ra. \p \v 7 Tu ni jikan ri xuꞌun nuu ra naa ra, ja ni kaꞌan ri jnuꞌun Yandios sɨkɨ Cristo. Yukan ni sandaꞌu ri maa ri ja ni saꞌa ri jniñu jiin ndaꞌa ri nava tu kakan ri xuꞌun nuu ra. ¿Nusa ti vijna ti kankuachi ra nuu ri ja siukan ni saꞌa ri nu? \v 8 Chi nuu sava ga ñani yɨvɨ ka kandixia ni kiꞌin ri xuꞌun ni ka jaꞌa i, nava na kuajniñu ri ja kuncha ri jiin ra ja na xndaku ri jnuꞌun ya nuu ra naa ra. \v 9 Chi na ni kuncha ri jiin ra naa ra ti ni nandɨꞌɨ ri xuꞌun, ko tu ni jikan kuɨtɨ ri nuu ni ɨɨn ra ja xndiꞌi ri ini ra. Chi ñani yo ja ka kandixia ichi ñuu Macedonia, ni ka jaꞌa da nuu ri ja ni nandɨꞌɨ ri. Ti siukan tu ni xndiꞌi kuɨtɨ ri ini taka roꞌo naa ra. \v 10 Ti sɨkɨ ja iyo niña mani jnuꞌun ndaa Cristo inijnuni ri, ja yukan kaꞌan ri ja ni xndaku vaꞌa ri jnuꞌun Yandios sɨkɨ Cristo. Ti tu ni kiꞌin ri xuꞌun nuu ni ɨɨn yɨvɨ nɨ ndañuu Acaya, nava tu kasɨ i ja iyo sɨɨ ini ri ja siukan ni kaꞌan ri jnuꞌun Cristo. \v 11 ¿Va nu tu kundaꞌu ini ri nuu ra naa ra ja kaꞌan ri siukan, ka jani ini ra nu? Ko tuu, chi maa Yandios jini vaꞌa ya ja kundaꞌu ini ri nuu ra naa ra. \p \v 12 Ko na kachi ri ja siin ri jiin jniñu ni jaꞌa Yandios nuu ri, ko tu kiꞌin ri xuꞌun ra naa ra jiin jniñu un. Ti siaꞌan na kasɨ ri taka jnuꞌun vixi ka kaꞌan uu ga chaa un, ja ka kaꞌan da ja ɨɨn nuu ni ka saꞌa da jniñu ya jiin ri. \v 13 Ti chaa un, chi ansu apóstol ndaa ka kuu da, chi mani ka xndaꞌu da jiin jniñu ka saꞌa da. Ti saꞌa da ja ka kuu da apóstol nuu Cristo. \v 14 So naa ini yo ja siukan ka saꞌa da, chi ja ni jini yo ja jaꞌuꞌu un ni nasama maa, ti xndaꞌu yaku, nanu ja kuu ɨɨn ángel Yandios ja ndinchaa ti saꞌa mani jniñu ndoo. \v 15 Ja yukan suni so naa ini yo ndeꞌe yo taka chaa ka jajniñu nuu jaꞌuꞌu un, chi xndaꞌu da maa da ja chaa jika ndaa kuɨtɨ kuu da. Ko chaa kɨvɨ ja niꞌin da yaꞌu da sɨkɨ jniñu ndevaꞌa ka saꞌa da un. \s Nundoꞌo ni jito Pablo ja kuu da apóstol \p \v 16 Ɨnga jinu kaꞌan ri jiin ra naa ra ja ni ɨɨn ra tu kani ini ja chaa kakuꞌu kuu ri. Ko nu siaꞌan ka ndoꞌo ini ra, ti va kuantaꞌu ra ruꞌu jiin jnuꞌun kaꞌan ri nanu ɨɨn chaa kakuꞌu nusa. Ti nu siaꞌan, va suni maa ri kusɨɨ tɨꞌlɨ ini ri nanu ka saꞌa uu ga chaa yukan. \v 17-18 Ja kaꞌan ri siukan, ko ansu ja ni kaꞌan maa Jitoꞌyo kuu ja kaꞌan ri, chi sa nanu chaa iyo ñaa xini, siaꞌan kaꞌan ri ja kusɨɨ teyɨɨ ini ri nusa. \v 19 Ti kanu ini ri roꞌo naa ra, chi vaꞌa ka jantaꞌu ra nuu chaa ka ñaa xini, chi ndixia ra ja chaa ndichi xini ka kuu ra, chi tuꞌva xaan ra naa ra. \v 20 Ko jantaꞌu ra taka chaa un ja ka chayɨka da roꞌo ja na kunukuachi ra nuu da, jiin taka chaa ka chayɨka roꞌo ja na kuaꞌa ra taka ja nandɨꞌɨ da ja kuchaku da. Suni ka jantaꞌu ra taka chaa un ja ka xndaꞌu da roꞌo jiin jnuꞌun kaꞌan da. Ti nu chaa un saꞌa ñaꞌnu da maa da nuu ra ti vasu na kuaꞌa da jikɨ nuu yɨkɨ nuu ra, va kuantaꞌu ra chaa un. \v 21 Ti vasu kukanuu ri ja kachi ri, ko na kachi ri ja va tu kuñaꞌnu ri ja kusɨɨ teyɨɨ ini ri nanu ka saꞌa taka chaa un. \p Ko vijna ti nu iyo sava chaa ka chundee ini da kaꞌan da ja kusɨɨ teyɨɨ ini da naa da, ti suni na chundee ini tu maa ri nusa. Ti na kaꞌan ri nanu ka kaꞌan chaa un ja kaꞌan da nanu chaa ñaa xini. \v 22 Ti nu kusɨɨ teyɨɨ ini da ja chaa hebreo ka kuu da, ti suni ruꞌu. Nu kusɨɨ teyɨɨ ini da ja seꞌe nación Israel ka kuu da, ti suni ruꞌu. Ti nu kusɨɨ teyɨɨ ini da ja kuu da jnaꞌan tata Abraham na janaꞌan, ti suni ruꞌu. \v 23 Ti vijna kaꞌan ri nanu kaꞌan chaa ñaa xini un, chi na kachi ri ja kusɨɨ teyɨɨ ini ri ja junukuachi ri nuu maa Cristo. Ti chaa ka xndoñaꞌan un ka kaꞌan da ja ka junukuachi da nuu Cristo, ko ruꞌu viꞌi ga kaꞌan ndaa ri ja junukuachi ri nuu ya, chi viꞌi ga sajniñu ri ansu taka ga chaa un. Ti tɨjnɨ ga jinu ni kani yɨvɨ ruꞌu. Suni tɨjnɨ jinu ni jaꞌan ri vekaa. Ti suni tɨjnɨ jinu ni ka kuni kaꞌni yɨvɨ ruꞌu ja na kuū ri. \v 24 Ti jnaꞌan ri chaa hebreo un, uꞌun jinu ni ka kani da ruꞌu jiin yoꞌo ñɨɨ, ɨɨn kuꞌva oko xiaꞌun kuun jinu ni ka jaꞌa da sɨkɨ ri taka jinu. \v 25 Uni jinu ni kiꞌin ri yujnu xii. Ti ɨɨn jinu ni ka jaꞌa da yuu sɨkɨ ri. Uni jinu ni kee kaꞌnu barco ri chii nducha mar un. Ɨɨn ñuu jiin ɨɨn nduu ni ka yosojnene ri undi sava kuɨtɨ mar un. \v 26 Ti sɨkɨ jniñu ndiso ri, tɨjnɨ jinu jito ri nundoꞌo ja jika ri ichi. Ti ni kaku ri nuu taka yucha naꞌnu un. Ti ni kaku ri nuu taka ñakuiꞌna. Suni ni kaku ri nuu yɨvɨ nación ri jiin yɨvɨ ñuu jika. Ni kaku ri nuu yɨvɨ ñuu ja ni ka ndondaa sɨkɨ ri. Suni ni kaku ri nuu yaku ri nuu ñuꞌun teꞌe, jiin nuu jika ri nuu nducha mar ti suni ni kaku ri. Ti suni ni ndoꞌo ri sɨkɨ jniñu kueꞌe ja ka saꞌa jnaꞌan ri hebreo ja ka xndoñaꞌan da. \v 27 Kuaꞌa nundoꞌo ni jnaꞌan ri ja ni ndɨꞌɨ ini ri. Kuaꞌa jinu ni jaꞌni ri maa ri jiin maꞌna ja tu ni kixi ri. Ni jiꞌi ri soko. Ni ichi ri nducha. Ti ja sɨkɨ jniñu ndiso ri tɨjnɨ jinu ni iyo ndicha ini ri. Tɨjnɨ jinu ni kuita xaan ri. Ni ndoꞌo ri kajin ti ni kumani saꞌma nuu ri. \p \v 28 Ti sɨkɨ taka nundoꞌo ni ndoꞌo ri yukan, chi iyo ga. Ko ndɨ kɨvɨ nakani ini ri, ti jitu ini ri ja kuu taka yɨvɨ kandixia. \v 29 Ti nu iyo ɨɨn yɨvɨ maꞌñu yɨvɨ un ja tu kuni siuku ndaa i jnuꞌun Yandios sɨkɨ Cristo, ko ndoꞌo xaan ini ri ja kuu i. Ti nu ɨɨn yɨvɨ un na kanakava i nuu kuachi ja saꞌa ɨnga yɨvɨ, ti kondoꞌo ri jnuꞌun kanuu jiin jnuꞌun kuɨtɨ ini. \p \v 30 Ti nu kanuu ja kusɨɨ teyɨɨ ini ri, nusa ti na kusɨɨ teyɨɨ ini ri sɨkɨ taka nundoꞌo yukan ja ni ndoꞌo ri, ti na siuku ri jiin jniñu ndiso ri nuu Yandios, chi taka nundoꞌo un xnaꞌan ja tu iyo ndee ini maa ri ja siuku ri jniñu un. \v 31 Ti Yandios, ja kuu Tata Jitoꞌyo Cristo Jesús, jini vaꞌa ya ja kaꞌan ndaa ri. Ti ja kuu taka saa ni na kaꞌan yɨvɨ ja ñaꞌnu xaan ga kuu Yandios. \p \v 32 Na ni kunde ri ñuu Damasco, ti gobernador ja taꞌu jniñu nɨ región nuu yɨndaꞌa rey Aretas, ti ni jani da soldado ka ndito vaꞌa taka yuxeꞌe nama ja jikonduu ñuu un, ja jnɨɨ da ruꞌu ja kiꞌin ri vekaa niku. \v 33 Ti ni kɨvɨ ri ini ɨɨn chika kaꞌnu, ti yɨvɨ ka kandixia un, ni ka tava i ruꞌu yuꞌu ventana ɨɨn veꞌe ja iyo sɨkɨ nama un, ti ni skuun i ruꞌu jiin chika un. Ti siukan ni kaku ri nuu chaa yukan, ja ni ndoꞌo ini da ja jnɨɨ da ruꞌu niku. \s Ja ni naxnaꞌan Yandios nuu Pablo ja na stuu da nuu yɨvɨ \c 12 \p \v 1 Ti ruꞌu Pablo, kachi ri ja tundo ni jniñu ja kusɨɨ teyɨɨ ini yo, ko na kachi ri ɨɨn jnuꞌun sɨkɨ ɨɨn ja ni naxnaꞌan maa Jitoꞌyo nuu ri. \v 2 Jini ri ɨɨn chaa kandixia Cristo, ti ni kuu xiaꞌun kuun kuiya ja ni saꞌa ya ja ni ndaa chaa un kuaꞌan da undi andɨvɨ kuu uni. Ko tu jini ri nu ni jaꞌan da jiin yɨkɨ kuñu da xi tuu, xi ni xndoo da yɨkɨ kuñu da, tu jini ri. Maa Yandios kuu ja jini. \v 3 Ti jini ri chaa un, ti tu jini ri nu kuaꞌan da jiin yɨkɨ kuñu da, tu jini ri. Maa Yandios kuu ya jini. \v 4 Chi ni saꞌa ya ja ni nchaa chaa un nuu kanchuku ndɨyɨ ni ka nanitaꞌu. Ti ichi chukan ni jinisoꞌo da jnuꞌun ja tu kuu xndaku da nuu ɨnga yɨvɨ. \v 5 Ti sɨkɨ ja ni saꞌa Yandios siukan jiin chaa un, kuu ja kusɨɨ teyɨɨ ini ri, ko sɨkɨ maa ri, chi tu kusɨɨ ini ri. Ko ndixia ja kusɨɨ teyɨɨ ini ri sɨkɨ taka nundoꞌo ni ndoꞌo ri un ja siuku ri jniñu ndiso ri, chi taka nundoꞌo un xnaꞌan ja tu na jaa iyo ini maa ri ja siuku ri jniñu un. \v 6 Ko nu kaꞌan ri jnuꞌun sɨkɨ maa ri ja kusɨɨ ini ri, ti ansu ja naa xini ri ja saꞌa ri siukan, chi jandaa ndixia iyo jniñu ri ja kusɨɨ teyɨɨ ini ri. Ko tu saꞌa ri, chi tu kuni ri ja kondoꞌo ini yɨvɨ ja kuñaꞌnu ga ri ja ni jini i xi ja ni jinisoꞌo i kaꞌan ri. \p \v 7 Ti sɨkɨ ja ni xnaꞌan ndijin Yandios ruꞌu kuaꞌa ja vii xaan kaa nuu ni ndaa ri un. Ja yukan tu kuni ya ja saꞌa ñaꞌnu ri maa ri. Ja yukan ni jaꞌa ya ɨɨn nundoꞌo ja kondoꞌo yɨkɨ kuñu ri. Ti sɨkɨ un ni jaꞌa ya jnuꞌun ja na sajniñu jaꞌuꞌu un, ja xndoꞌo ruꞌu nava tu saꞌa ñaꞌnu ri maa ri. \v 8 Ti uni jinu ni kaꞌan ndaꞌu ri jiin Jitoꞌyo ja na chajiyo ya un kiꞌin. \v 9 Ko ni kaꞌan ya jiin ri: “Tuu, chi tu kumani ja kundaꞌu ini ri roꞌo. Jandaa ndixia kuu un, chi nu jani ini yɨvɨ ja tu kundee i ja saꞌa i jniñu, ja taꞌu ri nuu i. Nusa ti saꞌa ri ja niꞌin ga i jnuꞌun ndee ini i nava na siuku i jiin jniñu un”, ni kachi ya. Ja yukan ti kusɨɨ ini ri ja ndoꞌo ri nundoꞌo nu saꞌa ri jniñu un, chi siukan saꞌa Cristo ja viꞌi ga na kuni ini añu ri saꞌa ri jniñu ni jaꞌa ya nuu ri. \v 10 Ja yukan kuu ja kusɨɨ teyɨɨ ini ri ja ndoꞌo ri nundoꞌo nɨ siuku ri jniñu un. Ti sɨkɨ jniñu un kaꞌan kueꞌe i sɨkɨ ri, jiin ja iyo kuaꞌa ja tu kumani, nau ni jiin ja jito uꞌu yɨvɨ ruꞌu, jiin taka ga nundoꞌo kondoꞌo ri sɨkɨ Cristo. Chi nu jani ini ri ja tu kuɨtɨ ja siuku ri jiin jniñu un, ti kɨvɨ un saꞌa ya ja niꞌin ri jnuꞌun ndee ini ja kundee ri. \s Ndɨꞌɨ ini Pablo sɨkɨ yɨvɨ ka kandixia ñuu Corinto \p \v 11 Yukan ti kaꞌan ri nanu ɨɨn chaa ñaa xini ja ni kusɨɨ teyɨɨ ini maa ri nusa. Ti sɨkɨ ja tu ni ka kandixia ra ruꞌu, ti ja yukan ni saꞌa ri siukan. Chi kanuu ja ni kaꞌan ra jaꞌa ri nuu chaa kaꞌan sɨkɨ ri, ko tu ni saꞌa ra siukan, vasu tu kumani kuɨtɨ sɨkɨ jniñu saꞌa ri nuu jniñu ka saꞌa chaa ka kaꞌan ja ka kuu da apóstol kuñaꞌnu ga. \v 12 Chi ni saꞌa ndixia ri tɨjnɨ jniñu ñaꞌnu nu ni kuncha ri jiin ra ini ñuu Corinto yukan, ti jiin jniñu un ni jaꞌa ri jandaa ja kuu ri apóstol ndiso jniñu nuu Yandios. Chi jniñu ñaꞌnu un ni jaꞌa jandaa ja maa Yandios ni taji ya ruꞌu, jiin ja ni naa ini yɨvɨ ja ni jini jniñu ñaꞌnu un, jiin ja xnaꞌan ja kuñaꞌnu xaan ga Yandios, ja ni jaꞌa ya jniñu un nuu ri ja na kaꞌan ri jnuꞌun ya. Ti ni siin ri jiin jniñu un nuu ra naa ra vasu na koo ndoꞌo koo nene ri ja na siuku un. \v 13 Vasu ni saꞌa ri jniñu un, ko tu ni saꞌa ri nanu ni saꞌa ri nuu uu ga yɨvɨ ka kandixia, chi tu ni jikan ri nuu ra ja kuchaku ri. Ja yukan tu ni kundee ɨɨn nuu ra jiin uu ga yɨvɨ ka kandixia un ja ni jaꞌa ja kuchaku ri. Ti sakaꞌnu ini naa ra nu siukan ni saꞌa ri kuachi, ja tu ni jikan ri nuu ra naa ra ja kuu ja kuchaku ri un nusa. \p \v 14 Vijna ti iyo tuꞌva ri ja jaa ndeꞌe ri roꞌo naa ra jinu kuu uni. Ti suni tu kakan ri nuu ra ja kuu kuchaku ri, chi ansu yukan kuu ja kuni ri, chi sa ja kanuu ga un jitu ndiꞌi ini ri na kendo vaꞌa ra nuu Yandios. Yukan kaꞌan ri, chi ka kuu ra seꞌe ri ja jitu ndiꞌi ini ri, ti seꞌe ansu kanuu ja nakaya i ja kuu tata i. Chi suꞌva tata un kanuu ja kuaꞌa da ja nandɨꞌɨ seꞌe da. \v 15 Ja yukan kuu ja ka kuu ra nanu seꞌe ri, ti nu kuaja ri yukan, ti kusɨɨ ini ri ja viꞌi ga sajniñu ri jiin nɨ ini nɨ añu ri jiin ra naa ra. Ti siaꞌan ndiyo ini ri sajniñu ri undi tukaa kundee ri siin ri, chi jitu ndiꞌi ini ri sɨkɨ roꞌo naa ra ja na kendo vaꞌa ra nuu Yandios. Ti vasu siukan kundaꞌu ini ri roꞌo naa ra, ko roꞌo tɨꞌlɨ ni ka kundaꞌu ini ra ruꞌu. \p \v 16 Ti iyo jaku ra un ja kaꞌan ja vasu tu ni jikan ri nuu ra ja kuu kuchaku ri, ko chaa xndoñaꞌan kuu ri, chi ni nduku ri nasa ndichi ja niꞌin ri xuꞌun ra, chi siaꞌan ka kaꞌan sava ra. Ko tuu. \v 17 Ti ruꞌu Pablo, jikajnuꞌun ri roꞌo naa ra, chaa ni taji ri un, iyo ɨɨn da ja ni xndaꞌu roꞌo naa ra ja keniꞌin da xuꞌun ra ja kuu maa ri nu? Ko tu kuɨtɨ. \v 18 Ti ni kaꞌan ndaꞌu ri jiin Tito ja kuan ndeꞌe da roꞌo naa ra, ti ni taji ri ɨnga ñani kandixia ni jaa jiin da. Ti jikajnuꞌun ri roꞌo, ¿ni xndaꞌu Tito roꞌo naa ra ja ni keniꞌin da xuꞌun nuu ra ja kuu maa da xi nau? Tuu, chi ɨɨn nuu ni ka saꞌa ndɨnduu ri, chi ɨɨn ni ichi ka jika ri. \p \v 19 ¿Ti sɨkɨ taka jnuꞌun xndaku ri jaꞌa, ka jani ini ra ja na nduku ri kaꞌan ri jaꞌa maa ri nu? Ko ansu siukan kuu, chi ja jini Yandios ja kaꞌan ri mani jnuꞌun ja kuni Cristo. Ti jini ya ja kundaꞌu ini ri roꞌo, ñani. Ti sɨkɨ un xndaku ri jiin taka jnuꞌun jaꞌa nava na kendoꞌo ini ra naa ra jiin jnuꞌun Yandios. \v 20 Siaꞌan siin xndaku ri, chi yuꞌu ri ja chaa ri nuu ra, ti sanaa ti kuni ri ja tu ka saꞌa ri jniñu vaꞌa ja jajnaꞌan ini ri. Ti roꞌo naa ra, suni tu jajnaꞌan ini ra nu iyo ja nduxaan ri nuu ra. Chi sanaa ti kanaa ra, xi kukuasun ini ra, xi kuɨtɨ ini ra, xi sasɨɨn jnaꞌan ra, xi chakuachi ra sɨkɨ jnaꞌan ra, xi kaꞌan ndevaꞌa sɨkɨ jnaꞌan ra, xi nduvixi ra maa ra ja tu kejnaꞌan jiin jniñu ka saꞌa ra. \v 21 Ti yuꞌu ri ja nu na chaa tuku ri, ti kuaꞌa Yandios jnuꞌun kanuū ini ri sɨkɨ jniñu kueꞌe ka saꞌa ra. Ti kukuiꞌya ini ri nu iyo kuaꞌa ra ja ni ka nchakuachi undi nuu, ti tu jaꞌi nakani ndɨꞌɨ ini ra ja xndoo ra jniñu kueꞌe un, jiin yɨvɨ ja ka yɨsɨkɨnchaa jnaꞌan sɨkɨ jnuꞌun sɨɨ ini, jiin savaꞌni ga nuu jniñu kueꞌe ka saꞌa ra un, ja tu jaꞌi naa ini ra. \s Kanxiaꞌu Pablo jiin jnuꞌun xndaku da sandɨꞌɨ ni ga \c 13 \p \v 1 Jaꞌa kuu uni jinu ja kuan ndeꞌe ri roꞌo naa ra. Ti na saꞌa ndaa yo jniñu ja kaꞌan tutu ii Yandios. Jiin jnuꞌun uni testigo ti kundaa taka jniñu. \v 2 Ti ndixia ja ja ni xndaku niꞌin ri nuu yɨvɨ ka saꞌa kuachi un, ti suni siaꞌan nuu sava ga i. Ti vijna vasu jika kancha ri jiin ra, ko nu na jaa ri ɨnga jinu, ti tukaa kuankaꞌnu ini ri nuu i jiin kuachi i. \v 3 Ti iyo ichi ri ja saꞌa ri siaꞌan, nusa ti na kondaa ja mani kaꞌan ri jiin jnuꞌun ni jaꞌa Cristo. Ti nu kaꞌan ri mani jnuꞌun ni jaꞌa Cristo, nusa ti na xnaꞌan ri jniñu ñaꞌnu ja saꞌa ya jiin ri ja xndaku ri, nuu ra jiin jnuꞌun ja nduxaan ri. \v 4 Chi vasu ni iyo vita ini Cristo ja tu ni xnaꞌan ya jniñu ñaꞌnu ya na ni jiꞌi ya nuu ndaꞌa cruz, ko vijna ti chaku ya sɨkɨ jniñu ñaꞌnu ni saꞌa Yandios jiin ya. Ti suni sɨkɨ ja yɨꞌɨ ri jiin ya, ti iyo vita ini ri ja tu jaꞌi ni nduxaan ri jiin ra naa ra. Ko vijna nu na jaa ri nuu kanchuku ra ñuu Corinto, ti suni na xnaꞌan ri nuu ra ja ndiso ri jniñu ñaꞌnu ja ni jaꞌa Yandios nuu nɨ kancha ri ñuyɨvɨ jaꞌa. \p \v 5 Ko vijna na kachi ri nuu ra naa ra, ja na nduku ndee ra nu ka kandixia ndaa ra jnuꞌun Yandios sɨkɨ Jesús xi tuu. Ti na saꞌa vaꞌa ra nava ndiyo ini ra siuku ra jnuꞌun un, nava tu jnaꞌnu ndatu ra nuu Yandios. ¿Xi tu ka jini ra ja Cristo Jesús kancha ya jiin ra naa ra sɨkɨ ja ka kandixia ra maa ya nu? Ti nu ka kandixia ndaa ra jnuꞌun Yandios sɨkɨ Cristo Jesús, nusa ti tu jnaꞌnu ndatu ra nuu ya. \v 6 Ti maa ra naa ra, nu saꞌa vaꞌa ra un, nusa ti ñuꞌun ini ri ja na kuni ra ja suni iyo jnuꞌun kaꞌnu ini Yandios, ja ni tatu ya nuu ri ɨɨn jniñu ñaꞌnu, ja kuu ri ɨɨn apóstol ni taji ya. \v 7 Ko ja kuu maa ra naa ra, jikantaꞌu ri nuu Yandios ja tu ka saꞌa ra ni ɨɨn jniñu kueꞌe ja nandɨꞌɨ nundoꞌo. Ko tu jikantaꞌu ri un nava na kuni ra ja kendo vaꞌa maa ri nuu Yandios, jiin ja ni tatu ya ruꞌu jiin ɨɨn jniñu ñaꞌnu. Tu kuni ri un. Mani jikantaꞌu ri nuu Yandios ja kuu maa ra, ja ka saꞌa ra mani jniñu vaꞌa ja kuni maa ya. Mani yukan kuni ri, vasu nu kundee ra un xi tuu, ti kendo ri nuu ra nanu chaa ja tu ndiso jniñu ñaꞌnu nuu Yandios. Chi nu saꞌa ra mani jniñu ndaa yukan, nusa ti tu iyo ichi ja nduxaan ri jiin ra sɨkɨ jniñu ñaꞌnu ndiso ri nuu Yandios. \v 8 Chi nu ka saꞌa ra mani jniñu ndaa un, nusa ti tu iyo ja kankuachi ri sɨkɨ ra, chi tu kasɨ ri jniñu ndaa, chi suꞌva siuku ri jiin jnuꞌun ndaa un. \p \v 9 Ja yukan kusɨɨ ini ri ja vita ini ri, chi tu ndoꞌo ini ri ja xndaku ri nuu ra jaa nduxaan. Yukan kusɨɨ ini ri xnaꞌan ri ja vii na saꞌa ra mani jniñu vaꞌa. Ti nɨnɨ jikantaꞌu ri jaꞌa ra ja na kuixia ini ra jiin jnuꞌun Yandios. \v 10 Ti ruꞌu Pablo, chaa ri tutu jaꞌa nuu ra naa ra xnakan, ti sa na jaa ri nava nu na chaa ri, ti tu iyo ja nduxaan ri nuu ra naa ra. Chi ni jaꞌa Jitoꞌyo jniñu jaꞌa ndiso ri, nava na saꞌa ri ja na uixia ini ra jiin jnuꞌun ya, ansu ja saꞌa ri ja na nandeokava ra jiin kuachi, ti naa ra. \p \v 11 Vijna ti ruꞌu Pablo, kaꞌan ri jnuꞌun sandɨꞌɨ ni ga jaꞌa nuu ra. Ti kachi ri ja na kosɨɨ ini ra. Ti na sandee ini ra naa ra jiin jnuꞌun Yandios sɨkɨ ja taka ra na nduku ndee saꞌa mani jniñu vaꞌa. Ti na chaku vaꞌa ini ra jnuꞌun ni chaa ri nuu tutu jaꞌa. Na koo ɨɨn nuu ini ra jiin jnaꞌan ra, ti na kunchuku vii na kunchuku mani ra jiin ñanijnaꞌan ra. Ti nu siaꞌan iyo ti na kuncha Yandios jiin ra, chi maa ni Yandios kuu ya kuaꞌa jnuꞌun ndee ini nuu yo naa yo, chi mani maa ya kuu ja kundaꞌu ini yoꞌo. \p \v 12 Kanxiaꞌu jiin jnaꞌan, ti yɨñuꞌun teyuꞌu nuu jnaꞌan ra. \p \v 13 “Saꞌa ndee ini naa ra”, kachi taka ñani yo ka kandixia ja ka iyo jaꞌa. \p \v 14 Ti ruꞌu Pablo ñukuu ini ri ja kancha ra jiin jnuꞌun vii ja kundaꞌu ini Jitoꞌyo Cristo Jesús roꞌo naa ra, ti sɨkɨ yukan kusɨɨ xaan ini ya ja taji ya jnuꞌun ndee ini nuu ra. Suni ñukuu ini ri ja kancha jnuꞌun vii ja kundaꞌu ini Yandios roꞌo naa ra, jiin ja kancha jnuꞌun vii ja ni nduu ɨɨn nuu ini ra jiin jnaꞌan ra, sɨkɨ ja taka ra ni ka niꞌin Espíritu Santo ja kancha ya jiin ra vijna. Ti siaꞌan na koo.