\id 1JN - Maxakalí NT [mbl] (Brazil) -2011 bd \h 1 YOÃM \toc1 1 Yoãm \toc2 1 João (1 Jo) \mt YOÃM TEꞌ KUXA MÃM KAꞌOK XOP PU KAXꞌÃMIꞌ I \c 1 \s Hãmꞌãktux te tikmũꞌũn hĩnnãhãꞌ \p \v 1 ꞌŨgmũꞌãte xa kaꞌãmiꞌ, nũy xa Topak-tok Yeyox Kunnix ꞌãktux, ha Topa yõg Hãmꞌãktux putuk. Hõmã hãmyãxatamuk xohixnãg ꞌĩhãꞌ, ꞌap xipꞌah hãm xexkaꞌ, xix pexkox, pa nõm Hãmꞌãktux xip tap, yã Topak-tok, hak mũꞌãteꞌ xupak, xiꞌ pẽnãhãꞌ, xik mũꞌãte ꞌũgyĩm hãꞌ xupit, ha nõm Hãmꞌãktux yã Topak-tok, tuꞌ xohix hĩnnãhãꞌ. \v 2 Tu ta tuꞌ xip hãm tu, hak mũꞌãteꞌ pẽnãhãꞌ, huk mũꞌãte nõm hãmꞌãktux ꞌãktux putup, yãꞌ hi xeꞌẽgnãg, tuꞌ hi kux putup ꞌohnãg, tu yũmũg Tak Topa mũtik ti kaꞌok, ha yũmũꞌã tuꞌ mũg, \v 3 tu xa hãmꞌãktux, nũy xa hãmyũmmũgãꞌ, yãk mũꞌãteꞌ pẽnãhãꞌ, tuꞌ xupak, tu xaꞌ xuktux, xayĩk mũg kuxa mũtik yã ꞌãkuxap-xet. Kaxĩy yũmũg kuxap-xet yũmũg Tak Topa kuxa mũtik, xik-tok Yeyox Kunnix kuxa mũtik. \v 4 ꞌŨgmũꞌãte tappet mĩy, nũy ꞌãkuxa hittupmãꞌ, ha mõktu yã hittup xexkaꞌ. \s Tu Topa te hãptupmãhã ꞌãktux \p \v 5 Kunnix tek mũꞌã hãmꞌãktux, hak mũꞌãte xaꞌ xuktux, hu: Mãyõn te hãptupmãhãꞌ, tu ꞌãmnĩy koxtap nõãꞌ, hã kaxĩy Topa yã max xeꞌẽgnãg, tu hãpxopmã kummuk ꞌohnãg. \v 6 Tikmũꞌũn te: “ꞌŨgkuxap-xet Topa kuxa mũtik,” kaxĩy, tu hãpxopmã kummuk pax, puxix tu mõꞌãmãꞌ, tu yãꞌ koit. \v 7 Tikmũꞌũn te hãpkumep hãptup ꞌĩhã, puxix putat pẽnã max, haꞌ nõy xop xohix teꞌ yõg hãpxopmãꞌax pẽnãhãꞌ. Hã kaxĩy yũmũꞌãte hãmyok mĩy, Topa putuk yũmũꞌãte hãmyok mĩy, kopxix yũmũg kuxap-xet, ha Topak-tok Yeyox Kunnix yũmũg pupiꞌ xok tap, tu yãy hep ꞌãta nũꞌnãhãꞌ, nũy yũmũg kuxa tupmã, ũ yũmũg kuxa tu max. \p \v 8 Hu: “ꞌA ꞌãte hãpkummuk ꞌũm mĩyꞌah,” kaxĩy, kopxix yãꞌ koit, ꞌap hãpxeꞌe ꞌãktuxꞌah. \v 9 Pa yũmũꞌãte yãy hãpkummuk mĩyꞌax ꞌãktux, xix Topa puꞌ xuktux, puxix Topaꞌ mĩyꞌax kummuk xaxogãꞌ, pu tu kux, Topa te hãmꞌãktux xex hah, tu hãmyok mĩy, nũy yũmũg kuxa kummuk tupmãꞌ, ꞌũ kuxa tu max. \v 10 Yũmũꞌãte: “Yãk kuxa max. ꞌÃte hãpxopmã kummuk ꞌohnãg,” kaxĩy, kopxix yãꞌ koit, yã Topa teꞌ koit ꞌãktux, tu Topa pu yũmũg yĩpkox ꞌohnãg. \c 2 \s Kunnix te yũmũg mõgnĩynãm \p \v 1 ꞌŨgkutok xop, ꞌãte nũ mĩy tappet, xayĩy ꞌãxop hãpkummuk mĩy hok. Yũmũg ꞌũm te hãpkummuk mĩy, puxix Yeyox Kunnix te hãmyok mĩy pax, tu yũmũg Tak Topa pu hãmꞌãktux, yũmũg pupi hãmꞌãktux, \v 2 ha Topa te yũmũ yõg hãpkummuk mĩyꞌax xaxogãhãꞌ, yã Kunnix xok yũmũg pupiꞌ, nũy hãpkummuk mĩyꞌax xaxogãꞌ, pu tu kux. Yaꞌ hep xop xohix yõg hãpkummuk mĩyꞌax xaxogãhã kamah. \p \v 3 Topa yõg xatꞌax pu yũmũg yĩpkox piꞌ, kopxix yũmũg Topa yũmmũg, tuk kuxa mãm. Yã Topa yũmmũg xeꞌeꞌ. \v 4 Tikmũꞌũn te: “ꞌÃte Topa yũmmũg,” kaxĩy, paꞌ yõg xatꞌax puꞌ yĩpkox hok, puxix yãꞌ koit, tu hãpkohe mĩy. \v 5 Tikmũꞌũn ꞌũm te Topa yõg hãmꞌãktux puꞌ yĩpkox piꞌ, puxix Topa mõꞌyãy xeꞌẽgnãg, hã kaxĩy yũmũg kuxap-xet ꞌũkuxa mũtik. \v 6 Tikmũꞌũn te: “ꞌŨgkuxap-xet Topa kuxa mũtik,” kaxĩy, pũyã mõg, nũy hãpxopmã max, nũy Yeyox Kunnix yõg hãpxopmãꞌax tat. \s Tuꞌ xatꞌax tup ꞌãktux \p \v 7 ꞌŨkxape xop: ꞌŨxatꞌax hittap ꞌãte xa kaxꞌãmiꞌ. Yã hõmã tikmũꞌũn te xaꞌ xatꞌax ꞌãktux, tu xa hãmꞌãktux hãmãxap. \v 8 Pa kamaꞌ tup ꞌũxatꞌax. Yã Kunnix teꞌ yũmmũgahãꞌ, ꞌĩhã tu hãpxopmã max. Yãꞌ xohix teꞌ pẽnãhãꞌ, tuꞌ hittup. Yã ꞌãmnĩy tox kux putuk. Kunnix nũn, tu hãpxopmã max, tu yã hãptup koa putuk. Yã mãyõn xupep, tu hãm xexka xohix tupmãhãꞌ, ha kaxĩy Kunnix nũn, tu hãmmax yũmmũgãhãꞌ, tu hãmmaxnãhãꞌ, ha mõktu ꞌãxop kama te hãpxopmã max. \p \v 9 Tikmũꞌũn te: “ꞌÃte hãpxopmã max,” kaxĩy. Yãy xapep-tupnõg, puxix yã hitop tu hãpxopmãhãꞌ, tu tikmũꞌũn nõy putuk, nõm te ꞌãmnĩy koxtap hã hãpkumep, tu hãmpẽnã ꞌohnãg, xix hãmyũmmũg ꞌohnãg, tu yã yãy mõꞌãmãꞌ. \v 10 Tikmũꞌũn te xapep-tup pax, puxix hãmyũmmũg, tuꞌ nõy mõꞌnĩynãm, puyĩy hãpxopmã max, tuꞌ kummugã ꞌohnãg. Tu tikmũꞌũn nõy putuk, nõm te hãptup ꞌĩhã hãpkumep. Tu hãmpẽnã max, nũy nõy mõgã max. \v 11 Tikmũꞌũn teꞌ xapep-tup nõg, puxix tu tikmũꞌũn nõy putuk, nõm te yãyxaxok hãpkoxtap kopah. Tu hãmpẽnã ꞌohnãg, tu tik pa hok putuk, tu hãmyũmmũg ꞌohnãg. \p \v 12 ꞌŨgkutok xop: ꞌÃte xa kaxꞌãmiꞌ, hu: Yã Kunnix te ꞌõg hãpkummuk mĩyꞌax xaxogãhãꞌ, pu tu kux. \v 13 ꞌÃtak mũnõm xop: ꞌÃte xa kaxꞌãmiꞌ, ꞌãxop te yũmũg xuxyã yũmmũg hah, haꞌ xiptap, ꞌĩhã Topa te hãm xexka mĩy, ha ꞌãxop te nõm yũmmũg. ꞌÃtuk tup xop: ꞌÃte xa kaxꞌãmiꞌ, ꞌãxop te hãpkummugãꞌax kuxyãhã. \p \v 14 ꞌŨgkutok xop: ꞌÃte xa kaxꞌãmiꞌ, ꞌãxop te yũmũg Tak Topa yũmmũg hah, ꞌÃtak mũnõm xop: ꞌÃte xa kaxꞌãmiꞌ, ꞌãxop te yũmũg xuxyã yũmmũg hah, haꞌ xip tap, ꞌĩhã Topa te hãm xexka mĩy. ꞌÃtuk tup xop: ꞌÃte xa kaxꞌãmiꞌ, ꞌãxop kaꞌok hah. Topa yõg hãmꞌãktux te ꞌãkopaꞌ xip, ha ꞌãxop te hãpkummugãꞌax kuxyãhãꞌ. \p \v 15 Topa hãꞌ puknõg xop tep-tup nõg, yĩy nõm pu ꞌayĩpkox hok, xiꞌ yõg hãpxop putup hok. ꞌÃxop te ꞌãnõy yõg hãpxop putup xũy, hu ta yũmũg Tak Topap-tup hok. \v 16 Topa hãꞌ puknõg xop te hãpxopmã kummuk, yãꞌ yõg hãpxopmãꞌax xohix te: yãy yõg putupꞌax kummuk mĩy, xiꞌ nõy yõg hãpxop putup, xix hãpxop nũꞌxok, nũy yãy xexkãnãꞌ. Yãꞌ xohix te Topa hãꞌ puknõg xop yõg hãpxopmãꞌax, ꞌap pexkox yõgꞌah. \v 17 Ha hãm xexka nõg putup, xiꞌ yõg hãpxopmãꞌax xohix nõg putup, pa tikmũꞌũn te Topa pu hãpxopmã max, xix nõm puꞌ yĩpkox piꞌ, puxix tu hi xeꞌe kux ꞌohnãg. \s Tikmũꞌũn te Kunnix hãꞌ puknõg \p \v 18 ꞌŨgkutok xop: Hãmyãxatamuk xohix xox putox te mõꞌnãp-tup. Tikmũꞌũn te xa hãmꞌãktux, ha hãmꞌãpak, yã tik gãy xexka nũn, tu Kunnix tuꞌ gãy, ha hõnhã tik gãy xop punethok, nõm te Kunnix tuꞌ gãy, ha taxĩy yũmũꞌãteꞌ yũmmũg: Yã hãmyãxatamuk xohix xox putox. \v 19 Nõm Kunnix tuꞌ gãy xop te yũmũꞌã nĩm, ꞌũpuknõg tuꞌ, ꞌũkuxa mãm xet tuꞌ. Pax pu yũmũ yõg, puxix yã tu pip kaꞌok. Paꞌ mõg, nũy mõy ꞌũxohix puꞌ mũg, yã yũmũꞌã hãꞌ puknõg. \p \v 20 Kunnix te Topa Koxuk nũꞌkutnãhã ꞌãxop hah, ha ꞌãha yĩxohoꞌ, tu xa hãpxeꞌe yũmmũgãhãꞌ. \v 21 ꞌÃte xa kaxꞌãmiꞌ, ꞌãxop te hãmyũmmũg hah, yãꞌ koitꞌax te hãpxeꞌe hãꞌ puknõg, tu yãy putuk ꞌohnãg. \p \v 22 ꞌŨ ꞌũm teꞌ koit? Tuteꞌ koit, nõm te: “Yeyox mũn ꞌap Kunnixꞌah, Topa te Yeyox yãykutnã ꞌohnãg,” kaxĩy. ꞌÕhõm Yeyox tuꞌ gãy, tu Topa yã Yeyox hãꞌ Tak ꞌãktux hok, tu Yeyox yã Topa hãk-tok ꞌãktux hok, tuteꞌ koit tu hãmꞌãktux. \v 23 Tikmũꞌũn te Topak-tok ꞌãktux hok, puxix kamah ꞌÃtak ꞌãktux hok, ha tikmũꞌũn te Topak-tok putup, puxix tuꞌ Tak putup kamah. \p \v 24 Yĩy hãmꞌãktuxꞌax hittap xeh ꞌãkuxa kopah, nũy ꞌãhi xeꞌẽgnãg Topa yũmũg Tak mũtik, xik-tok mũtik, tuꞌ kuxap-xet Topa kuxa mũtik, xik-tok kuxa mũtik. \v 25 Yã Kunnix mũn te yũmũꞌã hãmꞌãktux xex, tu yũmũg xohix hĩnnãp-tup xeꞌẽgnãg, ꞌũg pip Topa yĩkãgnãg pexkox tuꞌ. \p \v 26 ꞌÃte xa kaxꞌãmiꞌ, puyĩy tikmũꞌũn xa mõꞌãmã hok. \v 27 Kunnix te Topa Koxuk yĩxõnnãhã ꞌãxop hah, ha tikmũꞌũn ꞌũm te xa hãmyũmmũgã hok. Yã Topa Koxuk mũn te ꞌãkopaꞌ xip, tu xa hãmyũmmũgãhãꞌ, tu Topa yõg hãmꞌãktux xohix yũmmũgãhãꞌ, tu xa hãpxeꞌe yũmmũgãhãꞌ, yĩy hãmyũmmũgãꞌax pu ꞌĩpkox piꞌ, nũy Kunnix kuxa mũtik ꞌãkuxap-xet. \p \v 28 ꞌŨgkutok xop: Ya hamũn. Kunnix kuxa mũtik ꞌãkuxap-xet, hu ta kuxãnõg hok, ꞌĩhã Kunnix te putpuꞌ nũn, yĩy yãyhãhup hok, ꞌap yãy ꞌũm xaptop putupꞌah. \v 29 Kunnix te hãmyok mĩy, yĩy yãy yõg tikmũꞌũn te hãmyok mĩy kamah, yã Topap-tok xop nõꞌõm. Yãꞌ max ꞌãxop te hãmyũmmũg. \c 3 \s Tu Topak-tok xop ꞌãktux \p \v 1 Topa te mõg yũmũg yãy xeꞌẽgnãg, tu mõg yãy xeꞌẽgnãg, hu yũmũg ꞌãxetꞌax mĩy Topak-tok xop. Yã Topa hã yũmũꞌã kutok xop xeꞌeꞌ. Topa hãꞌ puknõg xop te yũmũg putup nõg, Topa mũn yũmmũg ꞌohnãg tuꞌ. \v 2 ꞌŨkxape xop: Hõnhã Topa hã yumũg kutok xop, ha yũmũg xuxyã nũn, kopxix yũmũg yãy yãnãn ꞌũtupꞌax, ha xĩy ꞌa yũmũꞌãtep yũmmũgꞌah, pa Kunnix nũn, kopxix yũmũg yãy yãnãn, nũy Kunnix putuk, yũmũg xuxyã xeꞌe pẽnãp-tup tuꞌ. \v 3 Ha tikmũꞌũn te Kunnix nũnꞌax hip, tuꞌ xak, nũy hãpxopmã max, nũy Kunnix yõg hãpxopmã max tat. \p \v 4 Tikmũꞌũn te Topa yõg xatꞌax puꞌ yĩpkox hok, puxix tu hãpkummuk mĩy. Yã hãpkummuk mĩy, ꞌĩhãꞌ xatꞌax tu yĩpkox ꞌohnãg. \v 5 Kunnix nũn, nũy yũmũ yõg hãpkummuk mĩyꞌax kuxyãꞌ, tu hãpkummuk mĩy ꞌohnãg. Yã ꞌãxop teꞌ yũmmũg tap, \v 6 yĩy tikmũꞌũn kuxap-xet Kunnix kuxa mũtik, puxix tu hãpxopmã max, tu ꞌa hãpkummuk mĩy paxꞌah. Pa tikmũꞌun te hãpxopmã kummuk pax, puxix Kunnix pẽnã hok, xiꞌ yũmmũg hok kamah. \p \v 7 ꞌŨgkutok xop: ꞌÕg pa ꞌãtiꞌ, puyĩy tikmũꞌũn xa mõꞌãmã hok. Tikmũꞌũn max te hãmyok mĩy, ha kaxĩy Kunnix te hãmyok mĩy. \v 8 Tikmũꞌũn te hãpxopmã kummuk pax, puxix Hãmgãyãgnãg yõg, yã Hãmgãyãgnãg te hãpxopmã kummuk tap. Topa te hãm xexka mĩy, ꞌĩhã Hãmgãyãgnãg te hãpkummuk mĩy tap. Ha Kunnix nũn, nũy Hãmgãyãgnãg yõg hãpxopmãꞌax nõãꞌ, pu tu nõg. \p \v 9 Topa Koxuk te Topak-tok xop kaꞌogãhãꞌ, puyĩy hãpxopmã kummuk hok, Topak-tok xop tuꞌ. \v 10 Topak-tok xop xix Hãmgãyãgnãg kutok xop ꞌap yãy putukꞌah. Yã Hãmgãyãgnãg kutok xop te hãpkohe mĩy, tuꞌ nõy putup hok. \s Tu yãy putup pax ꞌãktux \p \v 11 ꞌÃxop te hãmꞌãktux hittap ꞌãpak, hu: “ꞌŨyã yũmũg xohix yã yãy putup pax.” Kaxĩy. \v 12 Tik hittap Kãyĩy te yãy taknõy ꞌAmeo putex. ꞌÃnõy putex hok, nũy Kãyĩy putuk hãpxopmã hok. Ha Hãmgãyãgnãg xop yõg, tu yãy taknõy putex. Tep tu Kãyĩy tep-tex? Yãy kũmĩyꞌax kummuk tup-tex, ꞌũtaknõy te hãpxopmã max, yĩy Kãyĩy tep-tex. \p \v 13 ꞌŨkxape xop: Topa hãꞌ puknõg xop te ꞌãp-tup nõg, pãyã ꞌãkuxãnõg hok. \v 14 Hõmã yũmũꞌãte hãpxopmã kummuk pax, pãyã Kunnix te yũmũg kuxa hĩnnãhãꞌ, yĩy yũmũg nõy putup pax xexka nõmhã. Yã taxĩy hã yũmũg yãy kuxa hiꞌax yũmmũg. Tikmũꞌũn teꞌ nõy putup hok, puxiꞌ kuxa hi ꞌohnãg. \v 15 Tikmũꞌũn teꞌ xapep-tup hok, puxix tu kuxa kopap-tex, ha tikmũꞌũn tep-tex, puxix tu kuxa hi ꞌohnãg. \v 16 Ha yũmũꞌãte putup pax yũmmũg. Yã Kunnix xok yũmũg pupiꞌ, nõ yũmũg yãy xeꞌẽgnãg, tu yũmũꞌã tuꞌ xok, ꞌũyã yũmũg xape pupi xakix kamah! \v 17 ꞌŨptexop xexka teꞌ nõy hok ꞌũm pẽnãhãꞌ, tu hãpxop ꞌũm hõm hok, ꞌũkuxa ka tuꞌ, puxip-texop te Topa ꞌũm putup pax ꞌohnãg. \v 18 ꞌũgkutok xop: ꞌÃxop te ꞌãnõy putup, ha hãpxopmã max, nũy ꞌãyĩyꞌax hãp-tup puxet hok. Pa hãpxopmã max, nũy ꞌãnõy hã ꞌãtehet, nũy tup-tup pax xeꞌeꞌ. \s Tu kuxãnõg hok Topa keppa ꞌãktux \p \v 19 Hã kaxĩy yũmũꞌãte hãmyũmmũg, yãy yõg hãpxopmãꞌax max hã yũmũꞌãte hãmyũmmũg. Yã yũmũg mũn Topa yõg, hu yũmũg kuxa mãm kaꞌok Topa kopah. \v 20 Yũmũꞌãte yãy kuxa yĩkopit, tu yã yãy kupex, puxix Topa hãmyũmmũg, nũy yũmũg kuxa tu yũmmũg kamah. \v 21 Yũmũg kuxa yã yãy kupex hok, kopxix yũmũg mõg yãy nĩynãm, nũy Topa keppaꞌ piꞌ, nũy nõm pu hãmꞌãktux, nũy yũmũg kuxãnõg hok. \v 22 Topa pu yũmũg yĩpkox pip, yĩy ta yũmũg xat, ꞌũ hãpxopmã max, hu Topa tuꞌ xak, ꞌũ yũmũꞌã hãpxop ꞌũm popmãꞌ, haꞌ popmãhãꞌ. \v 23 Ha Topa teꞌ xat, hu: “ꞌÃkuxa mãm ꞌũgkutok Yeyox Kunnix kopah,” kaxĩy. Tu xe: “ꞌÃpu ꞌãxohix yãy putup pax,” kaxĩy. Yã kaxĩy Kunnix te yũmũꞌã xat tap. \v 24 Tikmũꞌũn yĩpkox piꞌ, puxix tu kuxap-xet Topa kuxa mũtik, xix Topa kuxa nõm mũtik kuxap-xet, tu yãy Koxuk yĩxonnãhãꞌ, pu yũmũꞌã hãmyũmmũgãꞌ. \c 4 \s Tuꞌ Koxuk xeꞌe ꞌãktux, xiꞌ koxuk te mõꞌãmãꞌax ꞌãktux \s Tuꞌ Koxuk xeꞌe ꞌãktux, xiꞌ koxuk te mõꞌãmãꞌax ꞌãktux \p \v 1 Tikmũꞌũn punethok te: “Topa Koxuk tek kopak xip,” kaxĩy. Nãy, ꞌãpu nõm xop yĩkopit, nũy hãmyũ mmũg. Pe yã Topa Koxuk xeꞌe te nõm kopaꞌ xip. Yã tikmũꞌũn punethok te hãmꞌãktux max, pa Topa pupi hãmꞌãktuxꞌah. Yã mõꞌãmãꞌ! \v 2 Hã kaxĩy ꞌãxop teꞌ kopitꞌax, hu: Tikmũꞌũn te Yeyox Kunnix ꞌãktux, tu Yeyox yã tikmũꞌũn kutok ꞌãktux, puxix Topa Koxuk xip nõm xop kopah. \v 3 Pa nõm tikmũꞌũn te hãmꞌãktux hok, tu: “ꞌAp tikmũꞌũn kutok xeꞌeꞌah,” kaxĩy, puxix Topa Koxuk ꞌũkopa tu xip ꞌohnãg. ꞌÃmhok. Paꞌ koxuk puknõg teꞌ kopaꞌ xip, nõm te Yeyox tuꞌ gãy. Hõmã tikmũꞌũn teꞌ koxuk puknõg nũnꞌax ꞌãktux, ha hõnhã hãm xexka tuꞌ xip. \p \v 4 ꞌŨgkutok xop: Yã ꞌãxop Topa yõg, hu hãmꞌãktux hã mõꞌãmãꞌax xop kuxyãp-tup. Yã Topa Koxuk te ꞌãkopaꞌ xip, tuꞌ kaꞌok xeꞌẽgnãg, haꞌ koxuk puknõg puꞌuk. \v 5 Topa hãꞌ puknõg xop te yãy yõg hãpxopmãꞌax ꞌãktux, ha yãy yõg xape xop te hãmꞌãpak, tu Topa hãꞌ puknõg xop hãꞌ xape, hu hãmꞌãpak. \v 6 Pãyã yũmũg mũn Topa yõg. Tikmũꞌũn te Topa yũmmũg, puxix yũmũ yõg hãmꞌãktux ꞌãpax, ha tikmũꞌũn te Topa yũmmũg hok, puxix hãmꞌãpak hok. Ha kaxĩy yũmũꞌãte Topa Koxuk yũmmũg, xiꞌ koxuk te mõꞌãmãꞌax yũmmũg kamah. \s Topa te tikmũꞌũn mõꞌyãy xeꞌẽgnãg ꞌãktux \p \v 7 ꞌŨkxape xop: ꞌŨyã yũmũg yãy putup pax, yã Topa te yũmũg kaꞌogãhãꞌ, ꞌũ xape putup pax. Tikmũꞌũn teꞌ xape putup pax, puxix yã Topak-tok, tu Topa yũmmũg. \v 8 Tikmũꞌũn tep-tup pax hok, puxix Topa yũmmũg hok, yã Topa te mõꞌyãy xeꞌẽgnãg. \v 9 Tu yũmũg yũmmũgãhãꞌ, tu tak-tok puxehnãg nũꞌkutnãhãꞌ, tuk-tok puxehnãg nũꞌkutnãhã hãm xexka tuꞌ, pu yũmũg pupi tuꞌ xok, nũy yũmũg kuxa hĩnnã xeꞌẽgnãg. \v 10 Ha Topa te yũmũg mõg yãy xeꞌẽgnãg. ꞌA yũmũꞌãte Topa ꞌũm mõꞌyãy xeꞌẽgnãgꞌah. ꞌÃmhok. Pa Topa te yũmũg mõg yãy xeꞌẽgnãg, huk-tok nũꞌkutnãhãꞌ, pu yũmũg pupi tuꞌ xok, hak-tok xok, nũy yũmũ yõg hãpkummuk mĩyꞌax xohix xaxogãꞌ, pu tu kux. \p \v 11 ꞌŨkxape xop: Topa te yũmũg mõg yãy xeꞌẽgnãg, ꞌãpu yũmũg kamah yãy putup pax. \v 12 ꞌA tikmũꞌũn te Topa ꞌũm pẽnã xetꞌah. Yũmũg yãy putup pax, puxix Topa yũmũg kuxa hã yã tu kuxap-xet, ha mõktu yã mõꞌyãy xeꞌẽgnãg. \v 13 Hã kaxĩy yũmũg kuxa mãm kaꞌok, ꞌũyĩy kuxap-xet Topa kuxa mũtik. Yã Topa te yũmũg kopaꞌ xip, tu yãy Koxuk xeꞌẽgnãg yĩxõnnãhãꞌ, yũmũꞌãꞌ. \v 14 Hak mũꞌãte Topak-tok pẽnãhãꞌ. Yã Topa tek-tok nũꞌkutnãhã hãm hah, pu Topa hãꞌ puknõg xop pupi tuꞌ xok. \v 15 Tikmũꞌũn te Yeyox Kunnix yã Topak-tok ꞌãktux, puxix Topa kuxa nõm mũtik kuxap-xet. \v 16 Yã yũmũꞌãte Topa yõg mõꞌyãyꞌax yũmmũg, ha yũmũg mõg yãy xeꞌẽgnãg, ha yũmũg kuxa mãm kaꞌok nõm kopah. \p Topa mũn mõꞌ yãyꞌax xeꞌẽgnãg, ha tikmũꞌũn teꞌ nõy putup pax, puxix tu kuxap-xet Topa kuxa mũtik, ha Topa kuxa te nõm mũtik kuxap-xet ꞌũyãnãn tuꞌ. \v 17 Topa te mõg yãy xeꞌẽgnãg, tu mõktu yũmũg kuxa kopaꞌ xip kaꞌok, ha yũmũꞌãte mõg yãy nĩynãm. Ha hãptup xeꞌe mõꞌnãp-tup, ꞌĩhã Kunnix xeꞌe te putpu nũn, nũy hep xop xohix yõg hãpxopmãꞌax kopit. ꞌŨyã yũmũg hãpxopmã max, Kunnix te hãpxopmã max putuk! \v 18 Tikmũꞌũn teꞌ nõy putup pax, puxix tuꞌ yĩpkutuk hok, tup-tup pax, huꞌ yĩpkutuk hok. Tikmũꞌũn teꞌ nõy yĩpkutuk, puxip-tup kutõgnãg, tuꞌ gãyꞌax yĩpkutuk, huꞌ kuxa xũy. \p \v 19 Topa te yũmũg mõg yãy xeꞌẽgnãg hãmãxap, yĩk-nãy tu yũmũꞌãte Topap-tup pax. \v 20 Tikmũꞌũn te: “ꞌÃte Topap-tup pax,” kaxĩy, tuꞌ xape ꞌũm nõy putup nõg, puxiꞌ koit. Tikmũꞌũn teꞌ nõy pẽnãhãꞌ, tup-tup hok, puxix Topap-tup hok kamah. ꞌAp pẽnã xetꞌah. \v 21 Yĩy Kunnix te yũmũg xat, hu: “Tikmũꞌũn te Topap-tup pax, puxiꞌ xape putup pax kamah,” kaxĩy. \c 5 \s Tuteꞌ gãy xop kuxyã ꞌãktux \p \v 1 Tikmũꞌũn kuxa mãm kaꞌok Yeyox Kunnix kopah, tu yã Topa yõg hãmyãykutnãꞌax yũmmũg, puxix nõm tikmũꞌũn Topa hãk-tok. Tikmũꞌũn teꞌ Tak ꞌũm putup pax, puxik-tok xop putup pax kamah. \v 2 Yũmũꞌãte Topap-tup pax, tu ꞌõg xatꞌax mĩy, hu Topak-tok xop putup pax kamah, tuꞌ yũmmũg. \v 3 Tikmũꞌũn te Topap-tup pax, tu tuꞌ yĩpkox pip, ꞌap xatꞌax kaꞌokꞌah, yũmũg mõg yãy xeꞌẽgnãg hah. \v 4 Yã Topak-tok xop teꞌ gãy xop kuxyãp-tup, yũmũg kuxa mãm kaꞌok, puxix Topa hãꞌ puknõg xop kuxyãp-tup. \v 5 ꞌŨ ꞌũm teꞌ kuxyãp-tup? Nõm xop kuxa mãm kaꞌok Yeyox kopa xop, tuteꞌ kuxyãp-tup, nõm te hãmyũmmũg, yã Yeyox mũn Topak-tok. \s Tu Yeyox Kunnix ꞌãktux \p \v 6 Tuꞌ nũn, hap-tox pix kõnãg hã, haꞌ hep ꞌãta nũꞌnãhãꞌ. ꞌŨp-tox pix, ꞌĩhã Topa te yãy kutok ꞌãktux, ha yũmũg pupiꞌ xok, ꞌũyĩy yũmũꞌã Topa hã kutok xop kamah. Ha Topa Koxuk te: “Hamũn! Yã hãmꞌãktux xeꞌeꞌ!” kaxĩy. \v 7-8 Yeyox Kunnix yã Topak-tok xeꞌẽgnãg. Topa Koxuk te yũmũg kuxa kopa hãmyũmmũgãhãꞌ, ꞌũyĩy hãmyũmmũg, xix Yeyox putox pix, ꞌĩhã Topa te hãmꞌãktux, xix Yeyox te yũmũg pupiꞌ xok, nũy yũmũg kuxa kummuk xit, nũy tu kuxa maxnãꞌ, yã hãpxopmãꞌax 3 hã yũmũg kuxa mãm kaꞌok Yeyox Kunnix kopah. \v 9 Tikmũꞌũn te hãmꞌãktux, kopxix yũmũg xupax, ha Topa te hãmꞌãktux, kopxix yũmũg yĩpkox piꞌ, hãpxeꞌe ꞌãktux hah, ha Topa te Yeyox yã yãy kutok ꞌãktux. \v 10 Tikmũꞌũn kuxa yũm kaꞌok Topak-tok kopah, puxix yãy kuxa tu: “Hamũn!” kaxĩy. Tikmũꞌũn kuxa yũm hok, puxix tu Topa te yãꞌ koit ꞌãktux, Topa yõg hãmꞌãktux puꞌ yĩpkox ꞌohnãg hah, ha Topa te: “Yeyox mũn yã ꞌũgkutok xeꞌeꞌ!” kaxĩy. \v 11 Tu xe: “ꞌÃte ꞌãkuxa hinnã xeꞌẽgnãg, ꞌũgkutok hã ꞌãkuxa hinnãhã, ha ꞌãhi kux ꞌohnãg,” kaxĩy. \v 12 Topak-tok te tikmũꞌũn mũtik tihiꞌ, puxix tu kuxa hi xeꞌeꞌ, ha tikmũꞌũn mũtik ti hok, puxix tu hi ꞌohnãg. \s Tuꞌ hi xeꞌẽgnãg, haꞌ kux ꞌohnãg ꞌãktux \p \v 13 ꞌÃte xa kaxꞌãmiꞌ, nũy xa hãmyũmmũgãꞌ. ꞌÃxop kuxa mãm kaꞌok Topak-tok kopah, tu ꞌãkuxa hi xeꞌẽgnãg. \v 14 Topa keppa yũmũg pip, tuꞌ yĩpkutuk ꞌohnãg. tu Topa tuꞌ xak, pu hãpxop ꞌũm hõm, ꞌũyĩy yũmũg hãpxopmã max, puxix yũmũꞌãꞌ hõm. \v 15 Yũmũ yõg hãmꞌãktux ꞌãpak hah, hu yũmũꞌãꞌ hõm putup. \p \v 16 Pẽyã tikmũꞌũn teꞌ xape pẽnãhãꞌ, ha hãpkummuk mĩy miax, yĩy Topa teꞌ xũygãp-tup, pãyãp xok putupꞌah. ꞌÃpu Topa tuꞌ xax, pu ꞌãxape hĩnnãꞌ, puyĩy tuꞌ xok hok. Yã hãpkummuk miax. Pẽyãꞌ xape te hãpkummuk xexka mĩy, pũyã Topa tuꞌ xax hok, puyĩꞌ hĩnnãꞌ. Yãꞌ xok putup. \v 17 Hãpkummuk mĩyꞌax xohix te yãy pu hãpkummugãhãꞌ, pa ꞌap xohix tep-texꞌah. \p \v 18 Topak-tok xop ꞌap hãpxopmã kummuk paxꞌah, Topak-tok teꞌ pẽnã max hah, yĩy Hãmgãyãgnãg teꞌ kummugã hok, ha yũmũꞌãteꞌ yũmmũg. \p \v 19 Yã yumũꞌ mũn Topa yõg, ha Hãmgãyãgnãg te Topa hãꞌ puknõg xop xat. \p \v 20 Yã Topak-tok nũn tap, tu yũmũꞌã hãmyũmmũgãhãꞌ, ꞌũyĩy yũmũg Topa xeꞌẽgnãg yũmmũg. Topa kuxa mũtik yũmũg kuxap-xet, xik-tok Yeyox Kunnix kuxa mũtik yũmũg kuxap-xet. Yã Topa xeꞌẽgnãg, tu yũmũg kuxa hĩnnãhã xeꞌẽgnãg. \p \v 21 ꞌŨgkutok xop: Topa ꞌũm komut nĩm! Nõm pu nũꞌãktetex hok! Tu ta tuꞌ kux.