\id TIT - Maxakalí NT [mbl] (Brazil) -2011 bd \h TIT \toc1 Tit \toc2 Tito (Tt) \mt PAOT TE TIT PU TAPPET KAXꞌÃMIꞌ \c 1 \p \v 1 ꞌŨgmũn Paot. ꞌÃte xaꞌ kaxꞌãmi nũhũꞌ tappet. ꞌÃte hãpxopmã max Topa puꞌ. Yeyox Kunnix te mõgkutnãhã ꞌũgmũn. Topa tek yãy kutnãhã ꞌũgmũn tikmũꞌũn kopah, tu mõgkutnãhãꞌ, ꞌũyĩy Topa yõg tikmũꞌũn hãg teheꞌ, puyĩy tuꞌ kuxa mãm kaꞌok nõy nã mõg. Topa yõg hãmyũmmũg xeꞌeꞌ. \v 2 Topa yõg putat max kopa tikmũꞌũn te hiꞌax kux ꞌohnãg hip. Topa teꞌ koit ꞌohnãg. Hõmã tute hãmꞌãktux xex, ꞌĩhã hãm xexka xipꞌah. Tute hãmꞌãktux, hiꞌax kux ꞌohnãg hõm putup, yã tikmũꞌũn hĩnnãp-tup, puyĩy hi mõkumaꞌmõg, haꞌ kux ꞌohnãg. \v 3 Hãpxip ꞌĩhã Topa te ꞌã yãy yõg hãmꞌãpak maxꞌax ꞌãktux nõ ꞌãmnĩy xeꞌe ꞌĩhã. Tute ꞌãꞌ hõm yãy yõg hãmꞌãpak maxꞌax, ꞌũyĩy tikmũꞌũn pu nõm ꞌãktux. Topa teꞌ xat. Yã Topa te tikmũꞌũn kuxa kummuk xit, nũy kuxa max mõꞌtat, ꞌũyãnãn tuꞌ. \p \v 4 ꞌÃte xaꞌ kaxꞌãmiꞌ, yã Tit puꞌ ꞌũgkutok pit putuk Topa yõg putat max kopah. Pu yã yũmũg ꞌÃtak Topa xa hãmmaxnãꞌ, xayĩy ꞌãkuxa yũm. \s Tit te hãpxopmã max hãpxexka Kenet tuꞌ \p \v 5 ꞌÃte ꞌãxix hãpxexka Kenet tuꞌ, xayĩy hãpxopmã max, yã ꞌãte nõm kuxyã ꞌohnãg, xayĩy yĩmõgãtux tihik, nõm te Kunnix kopa kuxa mãm xop pẽnã max kõmẽn xohix tuꞌ. ꞌÃteꞌ xa nõm ꞌãktux. \v 6 ꞌŨmax, pu tik te Kunnix kopa kuxa mãm xop pẽnã max xop te hãpkummuk mĩy ꞌohnãg, ha yãpxehnãg ꞌũxetut, yãꞌ xetut nĩm ꞌohnãg, hak-tok xohix kuxa mãm Yeyox kopah, tuk-tok gãy ꞌohnãg, tuꞌ tak ꞌãpak, xiꞌ tut ꞌãpak. \p \v 7 Kunnix kopa kuxa mãm xop yõg pẽnãꞌax xop yõg xatꞌax te Topa pu hãpxopmã max kamah. ꞌŨmax, pu hãpkummuk mĩy ꞌohnãg, tu yãy xexka peꞌpaxex ꞌohnãg, tuꞌ gãy mõꞌkaꞌok ꞌohnãg, tu paptux ꞌohnãg, tuꞌ gãy ꞌohnãg, tu hãpxop putup xũy ꞌohnãg. \v 8 ꞌŨmax, pu nõm puknõg xop pu hãpxõn pax, tu hãpxopmã max putup pax, tup-tox max, tu hãm yok mĩy, tuꞌ max Topa puꞌ, tuꞌ kuxa max. \v 9 ꞌŨmax, puꞌ kuxa mãm kaꞌok hãmyũmmũg xeꞌe kopah, tute nõm yũmmũg hõmã. Hã kaxĩy tute tikmũꞌũn pu hãmyũmmũg xeꞌe yũmmũgãp-tup, tu tikmũꞌũn hã tuꞌ tep-tup, tu hãmyũmmũg xeꞌe putup nõg xop mũtik hãmꞌãktux max putup, puyĩy kuxa mãm. \p \v 10 Hamũn, tikmũꞌũn punethok te Topap-tup nõg, tuꞌ nõy mõgãhã koitꞌax hã, yã hãmꞌãktux hitop hã, yã Kunnix kopa kuxa mãm xop mõgãhã koitꞌax hã. Hõmã nõm teꞌ koit pax xop te Yoneo xop nĩm, tu hõnhãꞌ pip Kunnix kopa kuxa mãm xop kopah. Yã nõm punethok te tikmũꞌũn mõgãhã koitꞌax hã. \v 11 ꞌŨmax, xayĩy nõm hãmꞌãktux kummuk kuxyãꞌ. Hamũn, nõm te tikmũꞌũn pu hãpxop kummuk yũmmũgãhãꞌ, nũy tayũmak pop pax, tu xuxyã xop xohix koxyõy. \v 12 Hamũn, hõmã hãpxexka Kenet yõg tik te hãmyũmmũg, tu hãmꞌãktux, hu: “Hãpxexka Kenet yõg xop teꞌ koit pax, tu xokxop gãy mũn putuk, tuꞌ tuknõgnãg pax, tuꞌ xit pax.” Kaxĩy. \v 13 Hamũn. ꞌÃp koitꞌah. ꞌÃpu hãmꞌãktux, hu: “Kaxĩy hok!” kaxĩy, puyĩy tikmũꞌũn kuxa mãm kaꞌok, \v 14 puyĩy tikmũꞌũn Yoneo xop yõg hãmãktux hitop ꞌãpak hok, puyĩy ꞌãpak hok tik yõg xatꞌax, yã nõm tik kummuk te hãpxeꞌe yũmmũg ꞌohnãg. \v 15 ꞌŨmax xop puꞌ max hãpxop xohix, paꞌ kummuk xop puꞌ kummuk hãpxop xohix, yãꞌ kuxa mãm ꞌohnãg xop puꞌ kummuk. Hamũn, ꞌũp-tox kummuk, tuꞌ kuxa kummuk. \v 16 Nõm te hãmꞌãktux, Topa yũmmũg, pa hãpxopmã kummuk. Tikmũꞌũn teꞌ pẽnãhã ꞌũyõg hãpkummuk mĩyꞌax, tuꞌ yũmmũg nõm te Topa yũmmũg ꞌohnãg. Yã Topa puꞌ kummuk, tuꞌ yĩpkox pip ꞌohnãg, tu hãpxopmã max xohix puꞌ kummuk. \c 2 \s Hãmyũmmũg xeꞌeꞌ \p \v 1 Pa ꞌãpu tikmũꞌũn puꞌ yũmmũgã hãpxopmãꞌax max, yã hãmyũmmũg xeꞌe. \v 2 ꞌÃpu yũmmũgãꞌ, puyĩy tik kutut xop tu paptux hok, nũy putox max, nũy gãynãm hok, nũy kuxa mãm kaꞌok pax, nũy nõy putup pax, nũy Topa yõg putat xak hok. \v 3 ꞌÃpu ꞌũn kutut xop pu hãmꞌãktux, puyĩy hãpxopmã max Topa te nõm putup, nũy xũmãhĩy hok, nũy paptux hok, nũy tikmũꞌũn pu hãmyũmmũgã max, \v 4 yã ꞌũhex tuk tup xop pu hãmyũmmũgãhãꞌ, puyĩy yãy yĩpxox putup pax xik-tok putup pax, \v 5 nũy putox max, nũy hãpxopmã max Topa te nõm putup pax, nũy tu hãm max ꞌũxuxyã xop puꞌ, nũy yãy yĩpxox ꞌãpax. Hã kaxĩy tikmũꞌũn te Topa yõg putat yõg hãmꞌãktux ꞌãktux kummuk putupꞌah. \p \v 6 Hã kaxĩy kamah, ꞌãpu ꞌũpit tuk tup xop pu hãmꞌãktux, puyĩy tup-tox max. \v 7 Xix ꞌãmũn, ꞌãpu hãpxopmã max xohix, puyĩy tikmũꞌũn pẽnãꞌ, tu kamaꞌ mĩy putup. ꞌÃpu tikmũꞌũn pu hãmyũmmũgã hitop hok, yã kutex hok. \v 8 ꞌÃpu hãmꞌãktux yok, puyĩy tikmũꞌũn hãmꞌãktux kummuk hã kutex ꞌohnãg. Paxpu kuteꞌex, puxix yãyhãhup, tuꞌ yẽy. \p \v 9 ꞌŨhok hãmꞌax xop, ꞌãpu ꞌãxuxyã ꞌãpax, nũy hãpxopmã max xohix, puyĩy ꞌãxuxyã nõm putup. ꞌÃpu hãmꞌãktux hãꞌ nõy yãnãn hok. \v 10 ꞌŨmax, pu hok hãmꞌax xop xatꞌax xop yõg hãpxop hã tu xupxet hok, pa xatꞌax xop puꞌ max mõkumaꞌ mõg. Pu yã nõm tuꞌ pip kaꞌok mõkumaꞌ mõg. Hã kaxĩy tikmũꞌũn te Topa yõg hãmꞌãpak maxꞌax ꞌãktux max putup. Topa te yũmũg kuxa kummuk xit, nũy kuxa max mõꞌtat, ꞌũyãnãn tuꞌ. \p \v 11 Topa te hok hãpxopmã max tikmũꞌũn puꞌ, nũy tikmũꞌũn xohix kuxa kummuk xit, nũy kuxa max mõꞌtat, ꞌũyãnãn tuꞌ. Tutep-tup. \v 12 Topa te hok hãpxopmã max yũmũꞌãꞌ. ꞌÃpu yũmũ Kunnix kopa kuxa mãm xop kũnãpa xop hãpxopmã putuk hok. ꞌÃpu yũmũ hãm xexka yõg hãpxop xohix xak pax hok. Pa ꞌãpu yũmũ yãy yõg putupꞌax kummuk mõꞌnĩy, nũy hãm yok mĩy, nũy Topa putuk, ꞌĩhã yũmũg pip nũnte hãm xexka tuꞌ, \v 13 tu yũmũꞌãteꞌ hip, yã Topa max xeꞌẽnãg hip, xix yũmũg xuxyã Yeyox Kunnix hip. Tute yũmũg kuxa kummuk xit, nũy kuxa max mõꞌtat, ꞌũyãnãn tuꞌ. \v 14 Yeyox xok, ꞌũyĩy yũmũ ꞌãtiꞌ. Yeyox xok, nũy yũmũg kuxa kummuk xit, nũy kuxa max mõꞌtat, ꞌũyãnãn tuꞌ, nũy yũmũg kuxa pix, pũy yũmũg pop, yã ꞌũyõg tikmũꞌũn yã nõm teꞌ max mĩy. \p \v 15 Tit, ꞌãpu tikmũꞌũn pu nũ hãpxop yũmmũgãꞌ. ꞌÃpu tikmũꞌũn tuꞌ xax, pu nõm mĩy. ꞌÃpu xat ꞌũyĩpkox pip hok xop. Yã Topa te ꞌãxexka mĩy. ꞌŨtux hok, pu tikmũꞌũn yĩpkox pip hok. \c 3 \s Hãpxopmã max Kunnix tep-tup \p \v 1 ꞌÃpu tikmũꞌũn pu hãmꞌãktux, pu gohet yõg xatꞌax ꞌãpax, nũy yõg xatꞌax mĩy, nũy hãpxopmã max xohix. \v 2 ꞌÃpu tikmũꞌũn pu hãmꞌãktux, pu tikmũꞌũn ꞌãktux kummuk hok, pu yãy kix hok, pa tikmũꞌũn hã tu tehet, yã tikmũꞌũn xohix xexka puꞌ max. \v 3 Hamũn, hõmã yũmũg hitop, tu yũmũg yĩpkox ꞌohnãg, tu putat max xak, tu yũmũ yõg putupꞌax kummuk te yũmũg papuk pax, tu yũmũp-tox kummuk, tu yũmũg yĩpkumĩy, ha tikmũꞌũn te yũmũg putup nõg, ha yũmũꞌãte tikmũꞌũn putup nõg. \v 4 Pa hãpxip ꞌĩhã yũmũꞌãteꞌ yũmmũg hãpxop max Topa yõg, yã Topa te yũmũg putup pax, tu yũmũg hã tu teheꞌ, \v 5 tu yũmũg kuxa kummuk xit, nũy yũmũg kuxa max mõꞌtat, ꞌũyãnãn tuꞌ. ꞌOk yũmũꞌãte hãmyok mĩy, yĩy ta Topa te yũmũg kuxa kummuk tupmãhã? ꞌÃmhok. Pa Topa te yũmũg pẽnãhãꞌ, tu yũmũg kuxa kaꞌ. Tute yũmũg kuxa tupmãhãꞌ, ꞌũyĩy yũmũg kuxa tu max, yã hãpxop xohix ꞌũtup, yã Topa Koxuk hãꞌ mĩy. \v 6 Topa te Topa Koxuk hã yũmũg mõgkukohoꞌ, ꞌĩhã yũmũg kuxa mãm Yeyox Kunnix kopah. Yeyox te yũmũg kuxa kummuk xit, nũy kuxa max mõꞌtat, ꞌũyãnãn tuꞌ, \v 7 ꞌũyĩy yũmũg kuxa tuꞌ max. Topa teꞌ hok mĩy, tu yũmũꞌãꞌ hõm hiꞌax kux ꞌohnãg. Yã yũmũꞌãte nõm hip, yã yũmũg hi xeꞌẽgnãg mõkumak mõg, haꞌ kux ꞌohnãg. \p \v 8 Yã hamũn. ꞌÃtep-tup, xayĩy ꞌũ yũmmũgãꞌ xeꞌeꞌ nũ hãpxop xohix, puyĩy Topa kopa kuxa mãm xop hãpxopmã max xohix, yãꞌ max xeꞌe tikmũꞌũn puꞌ. \v 9 Pa ꞌãpu ꞌãpak hok hãmyũmmũg hitop, xix mõnãyxop hittap ꞌãxetꞌax ꞌãktux hitop, xix yãy mãnõgꞌax, xix Mõyyex yõg xatꞌax ꞌãktux hitop. Yãꞌ xohix te hãmmaxnã ꞌohnãg. Yãꞌ maxꞌah. \v 10 ꞌŨtux hok, pu yãy kix hok yãy kix pax xop. ꞌŨtux hok, tu xeꞌ tux hok, paꞌ yĩpkox pipꞌah. ꞌÃpu nõm tik nĩm. \v 11 Yũmũꞌãteꞌ yũmmũg, yã nõm tik koheꞌ, yãꞌ kuxa kummuk, tu yãy xũygãp-tup. \s Puyã Topa xa hãmmaxnãꞌ \p \v 12 ꞌÃte mõꞌpok putup ꞌAhat pe Tikik. ꞌÕnte xupep, ꞌĩhã nũꞌ kõmẽn Nĩkop tuꞌ. Noxk xipꞌax ꞌõnte mõꞌãgmũg ꞌãxix hã. \v 13 ꞌÃpu nõ ꞌãtehet Yẽn, nõm te xatꞌax yũmmũg, xix ꞌApot nõ ꞌãtehet, pu mõg, pu hãpkumep. \v 14 ꞌŨmax, puꞌ xohix hãpxopmã max, pu nõ ꞌãtehet ꞌũhok xop, puyĩy xohix hãpxop popmãꞌ. \p \v 15 Yã ꞌũxohix nũnte te xa hãmꞌãktux hu: “Ãneo.” Kaxĩy. ꞌÃpu, ꞌãneo ꞌãktux nõm te yũmũg putup pax Topa yõg putat max kopah. Pu yã Yeyox xa hãmmaxnãꞌ. \p Tu ta tuꞌ kux.